Jismoniy tarbiya nazariyasi va

0 ‘quv materialining o ‘ziga xos muvofiqligi. 
O 'rg a tis h
metodlari h am m a jismoniy mashqlarning turlari u ch u n bir xil. 
S h u bilan birga u la rn in g h a r biri o 'z i n i n g x a rak teri va 
murakkabligiga muvofiq, o'rg atish n in g o'ziga xos usullarini 
talab etadi. Ba’zi bir um um iy rivojlantirish mashqlariga o 'rg a ­
tishda, masalan, so'z uslubi bilan cheklanib qolinadi, yengil 
atletik a m ashqlariga o 'r g a tis h d a esa k o 'rsa tis h m e to d id a n
foydalaniladi, „ o d d iy " m a sh q larn i o 'z la sh tirib o lish d a bir 
butun o'rgatish uslubi qo'llaniladi, „m urakkablarni" o 'zlash ­
tirib olish yordamchi mashqlarsiz bo'lmaydi.
80

---

0 ‘quvchilarning individual va guruhli tayyorgarllgiHU
muvofiqligi. 
Jismoniy tayyorgarligi b o ‘sh bo'lgan o'quvchilarga, 
qismlarga bo'lib o'rganish uslubini tez-tez taklif qilish kerak. 
O 'q uvchilarning u m u m t a ’lim tayyorgarligi yaxshi b o 'lgan d a, 
predm etlararo aloqa u ch u n tushuntirishgina em as, suhbatni 
ham qo'llash mum kin.
0 ‘qituvchining individual xususiyati va im koniyatiga
muvofiqligi. 
Albatta, h ar bir pedagog, to 'liq h ajm d a o'rg a- 
tishning h a m m a uslublarini bilishi kerak. Shunga qaram asdan, 
qator sabablarga ko'ra, bir xil o'qituvchilar bir uslubni yaxshi 
biladi, boshqa bir o'qituvchi esa yana boshqa usulni yaxshi 
biladi. Bu xususiyatlarni hisobga olm asdan bo'lm aydi. Agar 
m a ’lum vaqtda ikki m etoddan bir xilda natija kutilsa, o'qituvchi 
qaysi metodni yaxshi bilsa, shu m etodni qo'llash maqsadga 
muvofiq bo'ladi. Bundan tashqari, o'qituvchining yoshi o'tib 
borgan sari uning jism oniy imkoniyatlari ham pasayib boradi 
(aniqki, ular qo'llayotgan uslub ham ), bu holda u pedagogik 
bilimini qayta ko'rib, darsda kam roq shaxsiy faoliyat ko'rsatib, 
o'rgatishning pedagogik sifatini saqlab qolishi kerak.