viii
Bir çox hallarda, ölkə, yaxud xüsusi sahələr üzrə etibarlı və yenilənmiş
məlumatlar inkişafa və yeni sərmayə qoyuluşlarına təkan verir. Bu həmçinin,
məsul qurumları mövcud boşluqları gözdən keçirməyə, tələbatı müəyyən
etməyə və görülməli tədbirləri planlaşdırmağa vadar edir. Bu Kitabın
fəsillərində Azərbaycanda kənd təsərrüfatının ümumi xüsusiyyətləri,
Dünyada və Azərbaycanda orqanik kənd təsərrüfatı, rəsmi institusional
sistem, sertifikatlaşdırma tədbirləri, orqanik kənd təsərrüfatı haqqında
qanunvericilik bazası, təhsil və təlimlər, Dəyər zəncri, daxili bazar və ixrac
bazarları, həmçinin, orqanik kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə prioritet
məhsullar və regionlar barədə məlumatlar öz əksini tapmışdır. Tövsiyyələr
əsasən mövcud maneələrin aradan qaldırmaqla, Azərbaycanda orqanik
kənd təsərrüfatı hərəkatını sürətləndirməyə yönəlmişdir. Unutmayaq
ki, bu problemlər müxtəlif daxili və xarici amillər səbəbindən daim
dəyişikliklərə uğrayır. Bu səbəbdən, zaman keçdikcə qanunvericilik bazası
kimi məlumatlar və vəziyyət də dəyişə bilər. Kənd təsərrüfatı istehsalı üzrə
zəngin keçmişə və genetik müxtəlifliyə malik Azərbaycan, yerli/regional
dəyərlərə malik orqanik idarəetmə sisteminə inteqrasiya etmək üçün
böyük potensiala malikdir. Kitabın məqsədi Azərbaycanda orqanik kənd
təsərrüfatının dayanıqlı və sürətli inkişafına töhfə verməkdən ibarətdir.
ix
Minnətdarlıq
Bu Kitab BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) tərəfindən icra
olunan və Türkiyə Respublikasının Hökuməti tərəfindən maliyyə dəstəyi
alan “Azərbaycanda orqanik kənd təsərrüfatının inkişafı və institusional
bacarıqların artırılması” layihəsi (GCP/AZE/006/TUR) çərçivəsində
hazırlanıb.
Layihə fəaliyyətləri FAO, Türkiyə Respublikasının Ərzaq, Kənd Təsərrüfatı
və Heyvandarlıq Nazirliyi (Türkiye Cumhuriyeti Gida, Tarım və Hayvancılık
Bakanlığı) və Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin birgə
səyləri ilə icra olunur. FAO-nun Mərkəzi Asiya üzrə Subregional Ofisinin
(FAOSEC-in) nümayəndəsi c-b Hafiz Mumincanov layihənin baş texniki
əməkdaşıdır. FAO-nun Roma Baş Ofisinin hüquq departamentinin
hüquqşünası x-m Carmen Bullon layihənin hüquq əməkdaşıdır. FAO-
nun Azərbaycandakı Tərəfdaşlıq və Əlaqələndirmə Ofisinin əməkdaşları
x-m Mələk Çakmak, x-m Təranə Bəşirova və c-b Vüqar Bəşirov Layihənin
fəaliyyətlərinə texniki dəstək göstərirlər. Layihə əlaqələndiricisi c-b
Oqtay Hüseynov, beynəlxalq məsləhətçilər x-m Rauşan Jajıkbayeva,
c-b Levent Yıldız və x-m Vildan Karaslan, eləcə də milli mütəxəssilər c-b
Rəsul Balayev, c-b Məhəmməd Quluzadə və c-b Vüqar Babayev Layihənin
icrasına səylərini əsirgəmir. Kitabın müəllifləri Uygun Aksoy, İsmet Boz,
Həzi Eynalov və Yaqub Quliyev beynəlxalq və milli məsləhətçilər qismində
layihənin icrasına töhfə veriblər.
Mətni c-b Hafiz Mumincanov redaktə edib. Kitabın tərtibatı c-b Timur
Madibayevindir.
Kitab Azərbaycanda orqanik kənd təsərrüfatı haqqında mövcud və
Iayihə daxilində toplanmış məlumatı bir araya gətirərək, ölkədə bu
sahədə cari vəziyyəti təsvir etmək məqsədini güdür. Bütün tərəfdaşlara
və maraqlı tərəflərə kömək etmək üçün Kitab həmçinin ingilis və rus
dillərində dərc olunur. Hazırkı bazaya əsaslanaraq, bu Layihənin orqanik
kənd təsərrüfatı sahəsində növbəti fəaliyyətlərə və layihələrə yol açması
gözlənilir. Iayihənin və bu Kitabın ərsəyə gəlməsini mümkün etmiş maliyyə
yardımına və dəstəyinə görə FAO-Türkiyə Tərəfdaşlıq Proqramına (FTTP)
dərin təşəkkürümüzü bildiririk.
xi
Qısaltmalar və ı̇xtı̇sarlar
ABŞ
Amerika Birləşmiş Ştatları
AI
Avropa İttifaqı (Avropa Birliyi) European Union
AK
Avropa Komissiyası European Commission
(ec.europa.eu)
AMEA
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
(science.gov.az)
AZE
Azərbaycan
Azersun
Holdinq
Azərbaycanın qida sənayesində ilk xarici özəl şirkətlər
qrupu
(azersun.com)
AZN
Yeni Azərbaycan Manatı Azərbaycan milli valyutasının
beynəlxalq kodu
AZPROMO
Azerbaijan Export and Investment Promotion Foundation
Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondu
(azpromo.az)
AZSTAND
Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və
Patent üzrə Dövlət Komitəsi
(azstand.gov.az)
BƏƏ
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
DSK
Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi
(stat.gov.az)
ETSN
Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyi
(eco.gov.az)
ƏƏSMN
Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial
Müdafiəsi Nazirliyi
(mlsppp.gov.az)
FAO
Food and Agriculture Organization of the United Nations
(fao.org)
Birləşmiş Millətlərin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı
Təşkilatı
FIBL
Forschungsinstitute für Biologische Landwirtschaft
(fibl.org)
Elmi-Tədqiqat Bioloji Kənd Təsərrüfatı İnstitutu
(Almaniya)
GABA
Gəncə Aqrobiznes Assosiasiyası
(aze.gaba.az)
xii
GIZ
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit
(giz.de)
Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyəti
GMO
Genetik modifikasiya edilmiş orqanizm
GOST
(rus dilində
ГОСТ)
Avrasiya Standartlaşdırma, Metrologiya və Sertifikatlaşma
Şurasının təsdiq və nəzarət etdiyi texniki standartlar
toplusu
Ha
Hektar
HS
Uyğunlaşdırılmış Əmtəə Təsviri və Kodlaşdırılması Sistemi
(qısaca: Uyğunlaşdırılmış Sistem) beynəlxalq ticarətdə
dövriyyə edən məhsulların təsnifatı məqsədləri ilə istifadə
olunan ümumdünya standartlaşdırılmış ad və nömrələr
sistemi
IFOAM
International Federation of Organic Agriculture
Movements, aka Organics International
(www.ifoam.bio)
Bioloji Kənd Təsərrüfatı Hərəkətlərinin
Beynəlxalq Federasiyası (və ya Orqanik Beynəlmiləl)
IMO
Institut für Marktökologie
(www.imo.ch)
[Ekoloji, bioloji
və sosial standartlar üzrə aparıcı beynəlxalq yoxlama və
sertifikasiya təşkilatı, İsveçrə]
İN
Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi (əvvəllər
İqtisadi İnkişaf Nazirliyi)
(economy.gov.az
)
ISO
International Organization for Standratization
(iso.org)
Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı
KTİETİ
Azərbaycan Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı Elmi-
Tədqiqat İnstitutu
KTN
Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi
(agro.gov.az)
MDB
Müstəqil Dövlətlər Birliyi
MƏB
Müalicəvi və ətirli bitkilər
NQ
Orqanik məhsulların yoxlamasını aparan və sertifikat verən
nəzarət qurumu
NOP
National Organic Program of the USA ABŞ Milli Orqanik
Proqramı
Obanatur
[Orqanik məhsulları tədarük edən və satan Azərbaycan
şirkəti]
(obanatur.az)
Dostları ilə paylaş: |