58
İxtisasın (proqramın) peşə hazırlığı fənləri üzrə:
Bakalavr hazırlığı proqramının əsas yükünü daşıyan bu bloka daxil
olan f
ənlərin tədrisinin ümumi məqsədi məzunları peşə fəaliyyətinə
hazırlamaq, kitabxanaçılıq-informasiya ixtisası üzrə ümumi nəzəri və praktiki
bilikl
ər verməkdir. Buraya kitabxanaşünaslıq və biblioqrafiyaşünaslıq fənləri,
psixologiya, h
əmçinin praktik kitabxanaçılıq-informasioloq hazırlığını təmin
ed
ən fənlər daxildir. Məzun bu fənləri mınimsəməklə aldığı ixtisas üzrə nəzəri
t
əlimlərə, kitabxanaçılıq-informasiya fəaliyyətinin əsaslarına, həmçinin
g
ələcək fəaliyyət üçün praktik bacarıq və vərdişlərə yiyələnir.
Burada tələbəyə
öz ümumpeşə hazırlığını artırmaq üçün geniş fənn seçimi imkanı verilir.
Peşə hazırlığının seçmə fənləri:
Bu bloka daxil olan f
ənlər məzunun aldığı ixtisasa uyğun
ixtisaslaşmasını təmin edir, onun geniş peşə hazırlığı ilə yanaşı, dar
ixtisaslaşma üzrə nəzəri və təcrübi biliyini artırır.
İxtisaslaşmanın seçmə fənləri üzrə:
Bu
bloka daxil olan f
ənlər məzunun dar ixtisaslaşma üzrə nəzəri və
t
əcrübi biliyini artırır və magistratura pilləsinə keçid üçün baza rolunu oynayır.
Bakalavr ixtisas f
ənlərinin tarixini, nəzəriyyəsini, təşkili və metodikasını,
m
əqsəd və vəzifəsini və s. dərindən mənimsəməlidir.
Xüsusi f
ənlər üzrə:
Bu bloka daxil olan f
ənlərin məqsədi tələbələrin fiziki sağlamlığını
qorumaq v
ə ekstremal şəraitdə davranış qaydalarını öyrənməkdir.
Respublikamızda kitabxanaçı kadr hazırlığı təkcə BDU-nun
Kitabxanaçılıq-fakültəsində aparılmır. Ayrı-ayrı orta ixtisas təhsilli
m
əktəblərdə, texnikum və kolleclərdə (Mədəni Maarif Texnikumu, Şuşa
Humanitar Kolleci, Şamaxı orta ixtisas məktəbi) kitabxanaçılıq peşəsi ilə bağlı
ixtisaslar vardır. Adıçəkilən bu təhsil ocaqları da öz tədris planlarını
hazırlayarkən BDU-nun qəbul etdiyi tədris planlarından layiqincə yaralanırlar.
Ümumiyy
ətlə, qeyd etmək lazımdır ki, tədris planları dövrün, zamanın
t
ələblərinə uyğun olaraq dəyişir, təkmilləşdirilir, mövcud standartlara cavab
verir. T
ədris planları, onların quruluşu, kitabxanaçı-biblioqraf kadr hazırlığı
strategiyası hazırda da respublikamızda uğurla davam etdirilir.
ƏDƏBİYYAT
1. X
ələfov.A. “İnformasiya cəmiyyəti və kitabxanaşünaslıgın müasir problemləri"
Kitabxanaşünaslıq və İnformasiya.-Elmi-nəzəri və praktiki jurnal(1).- 2010.-135 səh
2. X
ələfov.A Azərbaycanda ali kitabxanaçılıq təhsili.-Bakı,1998.-124 səh
3. X
ələfov. A Azərbaycanda kitabxanaçılıq təhsilinin inkişafı. –Bakı, 1987, 130
4.
İsmayılov.X “Azərbaycan Respublikasında Kitabxana İşinin Metodik Təminat Sisteminin
İnkşaf Tarixi (1918-2000)”:monoqrafiya.-Bakı Universiteti Nəşriyyatı,2000.-416s.
5.
Kitabxanaçılıq təhsili üzrə minimum dövlət tələbləri. (Dövlət standartı-2009)
59
6.
Калегина, О.А. Библиотечно-информационное образование в контексте мировых
тенденций: теоретико-методологический аспект / О.А. Калегина. – Казань, 2006. –
224 с.
7.
Кудрина, Е.Л. Проблемы качества подготовки кадров в вузах культуры и искусств /
Е.Л. Кудрина // Библиотеки в обществе, построенном на знаниях: Сб. материалов 2-й
Международной конференции «Библиотеки и образование». – Вологда, 2006. – с.81 –
84.
8.
Кузнецова, Т.Я. Вызовы нового времени и кадровая ситуация в библиотечном деле:
возможные пути решения кадровых проблем отрасли / Т.Я. Кузнецова //
Информационный бюллетень Российской библиотечной ассоциации. – 2007. – № 45. –
с. 57 – 60.
9.
Состояние и пути совершенствования библиотечного образования/ материалы
конференции специалистов вузов культуры с участием представителей
социалистических стран.-Москва,1984.-198с.
Р.ГАРДАШОВ
РОЛЬ И ЗНАЧЕНИЕ УЧЕБНОГО ПЛАНА В КАДРОВОЙ ПОДГОТОВКЕ
БИБЛИТЕКАРЕЙ-БИБЛИОГРАФОВ
РЕЗЮМЕ
В статье идет речь о важности учебного плана подготовки кадра библиотекаря-
библиографа. Была рассмотрена история факультета «Библиотековдение - информация»
БГУ, считающаяся базой высшего библиотечного образования в Азербайджане. Также
был отражен сравнительный анализ принятого и использованного учебного плана со
дня создания факультета до сегодняшнего дня. Также рассмотрены минимум задач,
идущие от государственных требований.
R. GARDASHOV
THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE CURRICULUM IN THE PERSONNEL
TRAINING BIBLITEKAREY-BIBLIOGRAPHERS
SUMMARY
The article tells about the importance of academic training plan librarian-bibliographer.
Consideration was given to the history of the faculty BSU, considered a base higher library
education in Azerbaijan. Was also reflected comparative analysis adopted and used the
curriculum department of the establishment to the present day. Also
considered the minimum
tasks that come from government regulations.
60
Zahid
ə RZAYEVA
“Kitabxana resursları və informasiya axtarış sistemləri”
kafedrasının müəllimi
AMEA MƏRKƏZİ ELMİ KİTABXANASININ ELEKTRON
KATALOQU MÜAS
İR İNFORMASİYA-AXTARIŞ SİSTEMİ KİMİ
Açar sözl
ər: kitabxana, informasiya, informasiya sistemləri, informasiya
resursları, informasiya-axtarış sistemləri, elektron kataloq.
Ключевые слова: библиотека, информация, информационные системы,
информационные
ресурсы, информационно-поисковые системы,
электронный каталог.
Key words: library, information, information system, information resources,
information retrieval systems, e-catalogue.
Müasir dövrd
ə informasiya cəmiyyətinin əsas məqsədi bütövlükdə
c
əmiyyətin və ayrı-ayrı şəxslərin informasiya tələbatını ödəmək üçün
informasiya texnologiyaları bazasında müxtəlif təyinatlı informasiya resurs və
f
əzalarının formalaşdırılmasıdır. (6.75)
Bu baxımdan, kitabxanaların qarşısında duran ən ümdə vəzifələrdən
biri kitabxana fondunu tam şəkildə əks etdirən elektron
kataloq yaratmaq və
bununla da, müasir informasiya texnologiyalarının dinamik inkişaf etdiyi in-
formasiya m
əkanna inteqrasiya etməkdir.
Kitabxanaların informasiyaşdırılmasının əsas istiqamətlərindən biri
hesab
olunan elektron kataloqla
r kitabxanalarda informasiyanın hamı üçün
əlyetərli olmasına şərait yaradır, kartoçka kataloqundan istifadə ənənələrini
özünd
ə qoruyub saxlamaqla müasir hesablama texnikasının ona verdiyi bütün
üstünlükl
ərdən istifadə edir.
Ümumiyy
ətlə, elektron kataloq «oxucu üçün açıq istifadəli, mütəmadi
yeniml
ənəbilən və dəyişəbilən olması ilə nümunəvi kitabxana xidməti
vasit
əsi» hesab olunur. (5. 26)
Elektron kataloqlar, h
əmçinin kitabxanalarda informasiya-axtarış
sisteml
ərinin özəyi və əsas tətbiq obyektidir. Məhz elə bu xüsusiyyətlərinə
gör
ə də onu çox vaxt obrazlı şəkildə «kitabxananın beyni və yaddaşı»
adlandırılar.
Bu gün respublika kitabxanaları ən
müasir informasiya və
kommunikasiya texnologiyalarından aktiv şəkildə istifadə edir, elektron
kataloq, elektron kitabxana v
ə elektron məlumat bazaları yaradır və bununla
da elmi kommunikasiyaların inkişafına təkan verir.
Belə kitabxanalardan biri
d
ə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Mərkəzi Elmi Kitabxanasıdır.