KitabxanaşÜnasliq

58 
 
İxtisasın (proqramın) peşə hazırlığı fənləri üzrə: 
Bakalavr  hazırlığı  proqramının  əsas  yükünü  daşıyan  bu  bloka  daxil 
olan f
ənlərin tədrisinin ümumi məqsədi məzunları  peşə  fəaliyyətinə 
hazırlamaq, kitabxanaçılıq-informasiya ixtisası üzrə ümumi nəzəri və praktiki 
bilikl
ər verməkdir. Buraya kitabxanaşünaslıq və biblioqrafiyaşünaslıq fənləri, 
psixologiya, h
əmçinin  praktik  kitabxanaçılıq-informasioloq  hazırlığını  təmin 
ed
ən fənlər daxildir. Məzun bu fənləri mınimsəməklə aldığı ixtisas üzrə nəzəri 
t
əlimlərə,  kitabxanaçılıq-informasiya fəaliyyətinin  əsaslarına,  həmçinin 
g
ələcək fəaliyyət üçün praktik bacarıq və vərdişlərə yiyələnir. Burada tələbəyə 
öz ümumpeşə hazırlığını artırmaq üçün geniş fənn seçimi imkanı verilir. 
Peşə hazırlığının seçmə fənləri: 
Bu bloka daxil olan f
ənlər məzunun  aldığı  ixtisasa  uyğun 
ixtisaslaşmasını  təmin  edir,  onun  geniş  peşə  hazırlığı  ilə  yanaşı,  dar 
ixtisaslaşma üzrə nəzəri və təcrübi biliyini artırır. 
İxtisaslaşmanın seçmə fənləri üzrə: 
Bu bloka daxil olan f
ənlər məzunun dar ixtisaslaşma  üzrə  nəzəri və 
t
əcrübi biliyini artırır və magistratura pilləsinə keçid üçün baza rolunu oynayır. 
Bakalavr ixtisas f
ənlərinin tarixini, nəzəriyyəsini, təşkili  və  metodikasını, 
m
əqsəd və vəzifəsini və s. dərindən mənimsəməlidir. 
Xüsusi f
ənlər üzrə: 
Bu bloka daxil olan f
ənlərin məqsədi tələbələrin  fiziki  sağlamlığını 
qorumaq v
ə ekstremal şəraitdə davranış qaydalarını öyrənməkdir. 
Respublikamızda  kitabxanaçı  kadr  hazırlığı  təkcə  BDU-nun 
Kitabxanaçılıq-fakültəsində  aparılmır.  Ayrı-ayrı  orta  ixtisas  təhsilli 
m
əktəblərdə, texnikum və  kolleclərdə  (Mədəni  Maarif  Texnikumu,  Şuşa 
Humanitar Kolleci, Şamaxı orta ixtisas məktəbi) kitabxanaçılıq peşəsi ilə bağlı 
ixtisaslar  vardır.  Adıçəkilən bu təhsil  ocaqları  da  öz  tədris  planlarını 
hazırlayarkən BDU-nun qəbul etdiyi tədris planlarından layiqincə yaralanırlar. 
Ümumiyy
ətlə, qeyd etmək lazımdır ki, tədris planları dövrün, zamanın 
t
ələblərinə  uyğun  olaraq  dəyişir,  təkmilləşdirilir,  mövcud  standartlara  cavab 
verir. T
ədris  planları,  onların  quruluşu,  kitabxanaçı-biblioqraf  kadr  hazırlığı 
strategiyası hazırda da respublikamızda uğurla davam etdirilir. 
                                            
                                               
ƏDƏBİYYAT 
 
1.  X
ələfov.A.  “İnformasiya  cəmiyyəti və  kitabxanaşünaslıgın  müasir  problemləri" 
Kitabxanaşünaslıq və İnformasiya.-Elmi-nəzəri və praktiki jurnal(1).- 2010.-135 səh 
2.   X
ələfov.A Azərbaycanda ali kitabxanaçılıq təhsili.-Bakı,1998.-124 səh  
3.  X
ələfov. A Azərbaycanda kitabxanaçılıq təhsilinin inkişafı. –Bakı, 1987, 130  
4. 
İsmayılov.X  “Azərbaycan Respublikasında Kitabxana İşinin  Metodik  Təminat Sisteminin 
İnkşaf Tarixi (1918-2000)”:monoqrafiya.-Bakı Universiteti Nəşriyyatı,2000.-416s. 
5.  
Kitabxanaçılıq təhsili üzrə minimum dövlət tələbləri. (Dövlət standartı-2009) 

---

59 
 
6. 
Калегина,  О.А.  Библиотечно-информационное  образование  в  контексте  мировых 
тенденций:  теоретико-методологический  аспект  /    О.А.  Калегина.    –  Казань,  2006.  –   
224 с.     
7.  
Кудрина,  Е.Л. Проблемы качества подготовки кадров в вузах культуры и искусств / 
Е.Л.  Кудрина  //  Библиотеки  в  обществе,  построенном  на  знаниях:  Сб.  материалов 2-й 
Международной конференции «Библиотеки и образование». – Вологда, 2006. –  с.81 –  
84.  
8.   
Кузнецова, Т.Я.  Вызовы нового времени и кадровая ситуация  в библиотечном деле: 
возможные  пути  решения  кадровых    проблем  отрасли  /    Т.Я.  Кузнецова  //  
Информационный бюллетень Российской библиотечной ассоциации. –   2007. –  № 45. –  
с. 57 – 60.  
9. 
Состояние  и  пути  совершенствования  библиотечного  образования/  материалы 
конференции  специалистов  вузов  культуры  с  участием  представителей 
социалистических стран.-Москва,1984.-198с. 
 
Р.ГАРДАШОВ 
 
РОЛЬ И ЗНАЧЕНИЕ УЧЕБНОГО ПЛАНА В КАДРОВОЙ ПОДГОТОВКЕ 
БИБЛИТЕКАРЕЙ-БИБЛИОГРАФОВ 
 
РЕЗЮМЕ 
 
       
В  статье  идет  речь  о  важности  учебного  плана  подготовки  кадра  библиотекаря-
библиографа. Была рассмотрена история факультета «Библиотековдение - информация» 
БГУ, считающаяся базой высшего библиотечного образования в Азербайджане. Также 
был  отражен  сравнительный  анализ    принятого  и  использованного  учебного  плана  со 
дня  создания  факультета  до  сегодняшнего  дня.  Также  рассмотрены  минимум  задач, 
идущие от  государственных требований. 
 
R. GARDASHOV 
 
THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE CURRICULUM IN THE PERSONNEL 
TRAINING BIBLITEKAREY-BIBLIOGRAPHERS 
 
SUMMARY 
 
      The article tells about the importance of academic training plan librarian-bibliographer. 
Consideration was given to the history of the faculty BSU, considered a base higher library 
education in Azerbaijan. Was also reflected comparative analysis adopted and used the 
curriculum department of the establishment to the present day. Also considered the minimum 
tasks that come from government regulations. 
 
 
 
 

---

60 
 
 
Zahid
ə RZAYEVA 
“Kitabxana resursları və informasiya axtarış sistemləri”                     
                                       
kafedrasının müəllimi 
 
AMEA MƏRKƏZİ ELMİ KİTABXANASININ ELEKTRON 
KATALOQU MÜAS
İR İNFORMASİYA-AXTARIŞ SİSTEMİ  KİMİ  
 
Açar sözl
ər:  kitabxana,  informasiya, informasiya sistemləri, informasiya 
resursları, informasiya-axtarış sistemləri, elektron kataloq. 
Ключевые  слова:  библиотека,  информация,  информационные  системы, 
информационные 
ресурсы,  информационно-поисковые  системы, 
электронный каталог. 
Key words: library, information, information system, information resources, 
information retrieval systems, e-catalogue. 
 
Müasir dövrd
ə  informasiya cəmiyyətinin  əsas məqsədi bütövlükdə 
c
əmiyyətin və  ayrı-ayrı  şəxslərin informasiya tələbatını  ödəmək üçün 
informasiya texnologiyaları bazasında müxtəlif təyinatlı informasiya resurs və 
f
əzalarının formalaşdırılmasıdır. (6.75)    
Bu  baxımdan,  kitabxanaların  qarşısında  duran  ən ümdə  vəzifələrdən 
biri kitabxana fondunu tam şəkildə əks etdirən elektron kataloq yaratmaq  və 
bununla da, müasir informasiya texnologiyalarının dinamik inkişaf etdiyi in-
formasiya m
əkanna inteqrasiya etməkdir. 
Kitabxanaların  informasiyaşdırılmasının  əsas istiqamətlərindən biri 
hesab olunan elektron kataloqla
r  kitabxanalarda  informasiyanın  hamı  üçün 
əlyetərli  olmasına  şərait  yaradır,  kartoçka  kataloqundan  istifadə  ənənələrini 
özünd
ə qoruyub saxlamaqla müasir hesablama texnikasının ona verdiyi bütün 
üstünlükl
ərdən istifadə edir. 
Ümumiyy
ətlə, elektron kataloq «oxucu üçün açıq istifadəli, mütəmadi 
yeniml
ənəbilən və  dəyişəbilən  olması  ilə  nümunəvi kitabxana xidməti 
vasit
əsi» hesab olunur. (5. 26)  
Elektron kataloqlar, h
əmçinin kitabxanalarda informasiya-axtarış 
sisteml
ərinin özəyi  və  əsas tətbiq obyektidir. Məhz elə  bu xüsusiyyətlərinə 
gör
ə  də  onu  çox  vaxt  obrazlı  şəkildə  «kitabxananın  beyni  və  yaddaşı» 
adlandırılar.  
Bu  gün  respublika  kitabxanaları  ən müasir informasiya və 
kommunikasiya  texnologiyalarından  aktiv  şəkildə  istifadə  edir, elektron 
kataloq, elektron kitabxana v
ə elektron məlumat bazaları yaradır və bununla 
da elmi kommunikasiyaların inkişafına təkan verir. Belə kitabxanalardan biri 
d
ə  Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Mərkəzi Elmi Kitabxanasıdır.  

---