27
Ali Məhkəməsinin hərbi kollegiyasının qərarına əsasən Mikayıl
Əbdülqədir oğlu İsmayılzadə bəraət qazandı.
Əlbəttə, repressiya tufanının apardığı yazıçı və şairlərdən heç
kəs silahlı üsyan hazırlamamışdı. Lakin böyük həqiqət ondadır
ki, onlar Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qısa dövründə
azadlığın sevincini dadmışdılar və vətənin müstəqilliyini
arzulayırdılar. Onların bu arzuları yarım əsrdən sonra həyata
keçdi.
Kitab müzakirəsi – Kitabxanada keçiriləcək ənənəvi tədbir
forması kimi kitab müzakirəsi də keçirilə bilər. Oxucuların
istəyini nəzərə alan kitabxanaçı oxucularla birgə M.Müşfiqə
həsr olunmuş, onun ömür-gün yoldaşı Dilbər Axundzadə
tərəfindən qələmə alınmış “Müşfiqli günlərim” adlı kitabını
müzakirə edə bilərlər. Kitabxanaçı əvvəlcə adı çəkilən bu kitab
haqqında məlumat verir.
Kitabxanaçı: Qəlbdə ilk eşqin odu,
Sağa-sola boylandım.
Harda bülbül oxudu,
Mən onu Müşfiq sandım.
Ürək yandı həsrətlə,
Yandırdı dağı-daşı.
Qaynadı bulaq kimi
Axdı gözümün yaşı.
Baharım harda qaldı,
Ay mənim bahar baxtım.
Yadıma Müşfiq düşdü,
Bağda bülbülə baxdım.
Elə bildim o sənsən,
Döyünən ürəyimsən.
Ana Vətən qoynunda
Mehimsən, küləyimsən...
28
Dilbər Axundzadənin “Müşfiqli günlərim” adlı xatirələr
kitabı 1968-ci ildə Bakıda nəşr olunmuşdur. Kitabın son
genişləndirilmiş nəşri 2005-ci ildə “Gənclik” nəşriyyatında işıq
üzü görmüşdür. Bu kitabda toplanmış xatirələr ölməz şairimiz
Mikayıl Müşfiqin ömür-gün sirdaşı, şəxsiyyətə pərəstiş illərində
başı müsibətlər çəkmiş Dilbər Axundzadənin könül
çırpıntılarıdır. “Müşfiqli günlərim” Dilbər Axundzadənin
sağlığında bir neçə dəfə işıq üzü görmüşdür. Dilbər xanım bu
kitabdan sonra müxtəlif dövrlərdə, məqalələr, xatirələr, şeirlər
yazmışdır. Bu yazılar da bir növ “Müşfiqli günlərim”in
davamıdır. Kitaba filologiya elmləri namizədi Cəlal Qasımovun
“Dilbər Axundzadə nə üçün həbs edilmişdir?” məqaləsi və
publisist Rafiq Rəhimlinin Dilbər xanımın vəfatının ildönümünə
həsr etdiyi “Sən neyçün ağlarsan” essesi də daxil edilmişdir.
Kitabın ön sözünü yazan Dilbər Axundzadənin qızı Leyla
Axundzadənin bu sözləri diqqəti cəlb edir: “ Mən onun Müşfiqli
günlərini görməmişəm, ancaq Müşfiqsiz günlərinin çox şahidi
olmuşam. Bunları yazmaq mənə nə qədər çətindirsə, deməmək,
yazmamaq daha çətindir, bağışlanmazdır. Axı kim onun
Müşfiqsiz günlərini mənim qədər yaxından seyr edib, yuxusuz
gecələrinin, narahat gündüzlərinin, Müşfiqsiz həyatının şahidi
olub? Müşfiqsizmi dedim? Bağışla, ana, bağışla! Sən heç
Müşfiqsiz oldunmu, ana!?”
Dibər xanımın xatirələrindən:
Müşfiq elə nadir istedad idi ki, yeddi il müddətində mən onu
dərk edə bilməzdim. Onun coşqun qəlbinin döyüntülərini, parlaq
zəkasını bütünlüklə qavramaq üçün uzun illər lazım idi. Mən
Müşfiqlə keçirdiyim qısa həyatımı həmişə ömrümün bahar fəsli
kimi xatırlayıram. Hər il bahar fəsli gələndə, quşlar səs-səsə
verib oxuyandan mən onu baharın qoynunda axtarıram.
Sanıram bülbülün cəh-cəhi səsindi,
Güllərin ətri də xoş nəfəsindi.
O coşqun ürəyin, de, Xəzərimmi,
Yoxsa şeirə olan ilk həvəsindi?!
29
... Bir gün Dağüstü parka gəzməyə çıxdıq. İşıqlar qoynunda
üzən Bakı güzgü önündə dayanıb camalına tamaşa edən gözələ
bənzəyirdi.
– Dilbər, görürsən Bakı axşamları nə füsunkar olur?! Bu
gözəlliyi, onun hüsnünü vəsf etmək şairdən hünər istəyir. O,
insan qəlbini eşqlə, hərarətlə doldurur, ürəyini vəcdə gətirir.
İstər-istəməz sən bu gözəlliyə şeir deməli olursan. Qulaq as!
Sevgilim, həyata məhəbbətlə bax!
Bu sulu, torpaqlı dünya gözəldir.
Yer gözəl, göy gözəl, təbiət gözəl,
Asiman gözəldir, dərya gözəldir.
Fəqət sənin eşqin, mənim xəyalım
Bunların hamsından daha gözəldir.
– Ay Müşfiq, elə bil şeiri qabaqcadan yazıbsanmış, nə rəvan
şeirdir.
Ədəbi-bədii gecə – Kitabxanada şairdən bəhs edən müxtəlif
tədbirlər və eləcə də ədəbi-bədii gecə keçirilir. Unudulmaz şair
Mikayıl Müşfiqin xatirəsinə həsr olunmuş “Ey şeir yazmaqla
keçən günlərim, Siz ki, ən vəfalı günlərimsiniz!...” adlı
ədəbi-bədii gecəyə Azərbaycanın görkəmli ədibləri, sənət-söz
adamları, oxucular, ədəbiyyat müəllimləri, araşdırmaçılar, ali
məktəb tələbələri, məktəblilər dəvət olunur. Qonaqlar şairin
şəkilləri, müxtəlif adda əsər başlıqları və şeir misraları yazılmış
çərçivərələrlə bəzədilmiş zalda öz yerlərini alırlar. Şairin
kitablarından ibarət kitab sərgisi qonaqlar tərəfindən rəğbətlə
qarşılanır. Gecənin qonaqları öncə “Mikayıl Müşfiq haqqında
hazırlanmış veriliş” in slaydına baxmağa dəvət edilir. Gecəni
açıq elan etmək üçün aparıcılar səhnədə öz yerini alır. Hər iki
aparıcı qonaqları salamlayaraq, onlara gecədə iştirak etdikləri
üçün təşəkkürünü bildirirlər.
I aparıcı: Dəyərli qonaqlar, bu il böyük maarifçi, bənzərsiz
pedaqoq, ədəbiyyat fədaisi, tərcüməçi, şair Mikayıl Müşfiqin
anadan olmasının 110 illiyi tamam olur. Bu münasibətilə buraya