Мцгяддимя

Anar – 75  

 

71 

prob

lemləri  ilə  seçilir.  Hekayənin  əvvəlində  biz  bir  rəqəmi  ilə 

iki

nin sövdələşdiyini görürük. Bir İkiyə təklif edir ki, gəl birlə-

şib On İki olaq. İki Birin özündən əvvəl dayanması ilə razılaş-

mır: “Yox, ay Bir, sən gəl dur mənim yanımda olaq İyirmi Bir, 

İyirmi Bir On İkidən çoxdur” (10,32). Bu mübahisə digər sayla-

rın arasında da gedir. Onlar öz qiymətlərini, çəkilərini artırmaq, 

yük

səltmək üçün müxtəlif formalara düşürlər. Doqquz rəqəmlə-

rinin  

arasında mübahisə daha kəskin olur. 

Birinci  Doqquz  sağ  tərəfinə  sıfır  qoyub  doxsan  olur,  ikinci 

Doq

quz  isə  qaranlıqda  sağ-solu  qarışıq  salıb,  sıfırı  sol  yanına 

qo

yur elə doqquz olaraq da qalır. Və elə hekayənin kulminasiya-

sı da buradan başlayır. “Yerin doqquz qatındakı 09 göyün doq-

quz qatındakı 90-a qışqırdı ki, məni burda qoyma, çək yanına. 

Axı, vaxtilə sən də doqquz olmusan, mən də. Amma Doxsan Sı-

fır Doqquza istehza ilə baxıb cavab verdi: Düzdü, vaxtilə mən 

də Doqquz olmuşam, sən də. Amma indi sənin kimi "Doqquzu" 

mənim yanımda görsələr mənə dəli deyərlər” (10,33). Bu hadisə 

ilə  yazıçı  vəzifəcə  bir  qədər  böyüyən,  mənəvi-əxlaqi  cəhətdən 

ka

sıb  insanların  o  dəqiqə  şöhrət  xəstəliyinə  tutulub  ətrafındakı 

in

sanları bəyənməməsini tənqid edir. Bu tipli səbəblərdən insan-

lar arasındakı mənəvi bağların incəldiyini, qırılma həddinə çat-

dığını göstərir. Və bu təhlükəli hal hekayədə böyük miqyaslı qa-

rışıqlığa səbəb olduğu kimi, insan mənəviyyatı, cəmiyyət üçün 

təhlükə törədə bilər.  

 

Hekayədə qoyulan digər bir problem isə insanlar arasında so-

si

al  fərqlər  artdıqca  bunun  nəticəsi  kimi  azalan  ünsiyyətin  cə-

miy

yət  üçün  yaratdığı  təhlükədir.  İnsanların  yalqız  qalmaması, 

cəmiyyət yarada bilmələri üçün ünsiyyət vacibdir. Yazıçı  bu ki-

mi halları ifşa etməklə insanlar arasında yaranan mənəvi uzaqlı-

ğı aradan qaldırmaq istəyir. Demək olar ki, rəqəmlər kimi insan-

lar da 

ayrı-ayrılıqda  heç  bir  əhəmiyyətə  malik  deyillər.  Lakin 

birlik

də  onlar  çox  böyük  qiymətə  sahib  olurlar.  “Əziz  dostlar, 

bu

nu bilin ki, hər sayın öz yeri var. Bir olmasa, On da olmaz, 

yüz də, min də, milyon da. Doqquz Sıfra uyub çox yüksəklərə 

---