Мцгяддимя

Aytən Quliyeva

 

 

74 

saf

laşmasına çalışır. 

Yazısında ziyalı sənətkarımızın “Molla Nəsrəddin-66”  əsəri-

ni xatırlayan Ramiz Rövşən yazır: “...Ən birinci yadıma Anarın 

40 il bundan əvvəl yazdığı “Molla Nəsrəddin-66”sı düşdü. Çox 

sev

diyim o əsəri bir də vərəqlədim, oradakı bir çox hekayələri, 

hik

mətli sözləri, elanları, bildirişləri, həmçinin naməlum şair Çi-

nar Girdimani Beyləqaninin “şeirlərini” təzədən gülə-gülə oxu-

dum, bu gözəl əsərin öz bədii dəyərini və təsir gücünü zərrə qə-

dər də itirmədiyinə inandım. Eyni zamanda “Molla Nəsrəddin-

66”  dan  Anarın  indiki  yaradıcılığına,  üç  il  əvvəl  yazdığı  “Ağ 

qoç, qara qoç”a gələn apaydın qırılmaz yolunu gördüm”(54,67).

 

“Bu silsilədə Anar “Molla Nəsrəddin”in onomastik yaradıcı-

lığını da davam etdirir. “Molla Nəsrəddin”də belə onomastik va-

hid–

kəşflər  var  idi:  Dəmdəməki,  Lağlağı,  Mozalan,  Hərdəm-

xəyal, Hophop; İtqapan kəndi, Təzəkli kəndi, Donuzyeyən kəndi 

və s. Anarın da həmin üsulla hazırladığı xüsusi isimlər (onomas-

ti

ka)  maraqlıdır,  yumoristik  məzmunu  ilə  diqqəti  çəkir:  Umu 

Kü

süyev, Qır Saqqızov, Naz Qəmzəyev, Tartan Partanov, Yalan 

Palanov, S

oobrazim Natraixov, Şaltay Baltayev, Atdıyatdı Bat-

dıqaldıyev, Azyazpoz idarəsi, Gülməşəkər kəndi və s.” (41,215).  

“Yaxşı padşahın nağılı” özünü rəiyyətpərəst və xeyirxah kimi 

tanıdıb, əslində bütün rəiyyəti bədbəxt edən şahların, hökmdar-

la

rın, onların hər sözü ilə razılaşan vəzir, vəkillərin yaltaqlığını, 

mənəvi dünyalarının çirkinliyini əks etdirən güzgüdür. Hekayə-

nin qəhrəmanı “yaxşı padşah” ilk baxışda “heç vədə rəiyyətinə 

gül

dən ağır söz deməyən”, “boyunlarını vurdurmamış” bir baş-

çıdır. Əslində isə o daxilən nadan, cahil bir padşahdır. Biz bunu 

onun  hər  gün  “xalqın  xoşbəxtliyi  naminə”  verdiyi  bir-birindən 

səfeh  qərarlarda  görürük.  Anar  onun  simasında  ölkəsini  idarə 

edə  bilməyən,  buna  qabiliyyəti  çatmayan,  öz  şəxsi  hisslərinin 

əsiri olan, xalqı öz iradəsinə tabe etmək istəyən nadan bir padşah 

obra

zı yaradır.  

Ölkədə  sual  cümlələri  qurmağı  qadağan  edən  padşah,  qara-

vul

çusundan saatı belə öyrənə bilmir, çünki qaravulçu qorxudan 

---