Мцгяддимя

Aytən Quliyeva

 

 

80 

Bu da ustalıqdır”(40).

 

Anarın 1991-ci ildə qələmə aldığı “Qırmızı limuzin” hekayəsi 

cəmiyyətdə baş verən dəyişikliklərin  müasir insana təsirini əks 

et

dirmək  baxımından  çox  səciyyəvidir.  Hekayənin  mərkəzində 

in

san və cəmiyyət problemi dayanır.  

“Qırmızı limuzin” maraqlı bir kompozisiya ilə başlayır. “O” 

ad

landırılan qəhrəman qəribə bir yuxu görürür. Bu yuxu vasitə-

si

lə Anar çağdaş insanın qorxularını, cəmiyyətdə yalqızlaşması-

nın dəhşətlərini açır. Əsərin fabulası sanki yuxu içində yuxunu 

xa

tırladır.

 

“O” yuxusunda tanıdığı şəhərin sal divarlarına dirənən dala-

nında azdığını görür, dəhşətli hisslər, həyəcanlar keçirir. “O” kü-

ç

ənin bu dar labirintindən  canını  qurtamağa  çalışır,  bu  zaman 

qorxusunun 

əsl səbəbini anlayır. Bu, belə dar küçələrdən keçmə-

si qeyri-

mümkün  olan  “qırmızı  limuzinin”  uğultulu  motorunun 

s

əsidir. Və bu “qırmızı limuzin” əsər boyu qəhrəmanı durmadan 

t

əqib edir.

 

“O”  Anarın  bir  çox  qəhrəmanları  kimi  “dəqiq ömür cədvə-

li”n

ə malik və bu cədvəldən bezən, lakin artıq bu yaşam tərzinə 

alışmış insandır. Artıq on səkkiz ildir ki, o, eyni qrafiklə yaşayır. 

Bu qrafikd

ə illər, aylar, günlər, saatlar, hətta dəqiqələr belə eyni-

likl

ə təkrarlanır. 

 

“O”  oyandıqda  hər  şeyin  yuxu  olduğuna  sevinir.  Lakin  işə 

ged

ərkən “qırmızı limuzin”i həyatda görməsi ilə hadisələrə dü-

yün vurulur. İçində sürücüsü olmayan “qırmızı limuzin” qəhrə-

ma

nı gün boyunca təqib edir. Bu təqiblə razılaşan  “O” sanki bu 

müdd

ət ərzində həyatının boşluğunu, mənasızlığını dərk edir.  

“O” el

ə bir cəmiyyətdə yaşayır ki, bu cəmiyyətin nümayəndə-

l

əri arasında mənəvi əlaqələr qırılmış, davranış qaydaları dəyiş-

miş,  insanlar  bir-birindən tamamilə  uzaqlaşmışdır.  Onların  hə-

yatında tənhalıq, özünə qapanma hökm sürür. 

 

Kuliminasiya m

əqamında “O” sövq-təbii olaraq  “qırmızı li-

muzin”d

ən canın qurtarmaq üçün unutduğu, illərlə qapısını aç-

ma

dığı Katibəyə pənah gətirir. Lakin “O” bu şəhərdə son ümidi, 

---