Mehman ağayev

 
325
3. Bağayarpağı, ot                                 15,0 
4. Böymədərən, ot                                 15,0 
5. Gicitkan, ot                                        15,0 
6. Kalendula, gül                                   15,0 
7. Pişikdili, ot                                        15,0 
8. İtburnu, meyvə                                  15,0 
9. Biyan, kök                                         10,0 
10. Kəkotu, ot                                        10,0 
11. Razyana, toxum                               10,0 
12. Şüyüd, toxum                                  10,0 
13. Cəfəri, toxum                                  10,0 
14. Yonca, gül                                       10,0 
15. Elrika, çiçək                                    10,0 
16. Xəşəmbül, ot                                   10,0 
17. Qarğıdalı, saçaq                              10,0 
18. Qara qarağat, yarpaq                       10,0 
19. Meşə  çiyələyi, ot                            10,0 
1 xörək qaşığı bitki yığımını 500 ml suda dəmləmək, yeməkdən 
15 dəqiqə qabaq, ilıq halda, gündə 3 dəfə 150 ml içmək. 
Bu bitki yığımını xroniki qlomerulonefrit zamanı bir neçə ay ərzində 
içmək olar, bir ay fasilədən sonra yenə təkrar edilir. Hematuriya müşa-
hidə olunduqda eyni zamanda 109 №-li bitki yığımı da istifadə olunur. 
 
Bitki yığımı № 109 
1. Quşəppəyi, ot               25,0 
2. Böymədərən, ot           15,0 
3. Su bibəri, ot                 15,0 
4. Dazı, ot                        15,0 
5. Gicitkan, ot                  15,0 
6. Qaytarma, ot                15,0 
7. Nar qabığı                    15,0 
8. Yonca, çiçək                15,0 
9. Biyan, kök                    15,0 

---

 
326
1 xörək qaşığı bitki yığımını 500 ml suda dəmləmək, ilıq  halda, 
gündə 3 dəfə yeməkdən 15 dəqiqə qabaq içmək.  
Angina və farinqo-laringit müşahidə olunduqda qarqara etmək 
məqsədi ilə 21 №-li bitki qarışığından istifadə olunur. 
 
Bitki qarışığı № 21 
 
1. Evkalipt, yarpaq             20,0 
2. Klendula, gül                  15,0 
3. Sürvə, yarpaq                 15,0 
4. Çobanyastığı, gül           10,0 
5. Andiz, kök                      10,0 
6. Biyan, kök                      10,0 
7. Cökə, gül                        10,0 
8. Bağayarpağı, ot              10,0 
 
1 xörək qaşığı bitki yığımını 500 ml suda dəmləmək, gündə 5-6 
dəfə ilıq  halda qarqara etmək. 
Yaz dövründə tozağacı  şirəsi tətbiq edilir. Həmçinin bu dövrdə 
gicitkanın, zəncirotunun, şüyüdün, ballıcanın, kasnının tər yarpaqla-
rından hazırlanmış salatdan da istifadə olunur. 
Payız-qış dövründə itburnu, qarağat, qaragilə, mərcanı, moruq, gicit-
kandan hazırlanmış vitaminli şirələrdən (cövhərlərdən) istifadə edilir. 
Bu cövhərlər orqanizmi vitaminlərlə (C vitamini) təmin etməklə yanaşı 
sidikqovucu effektə  də malikdirlər. Mövsüm ilə  əlaqədar xəstə çoxlu 
miqdarda təzə meyvələr və giləmeyvələr (qaragilə, çiyələk, mərcanı, cır 
mərsin, böyürtkən, qarağat, krıjovnik, çaytikanı, qarpız, üzüm, alma, ar-
mud) və onların şirələrindən istifadə etməlidir. 
Pielonefrit. Xroniki piolonefritin kompleks müalicəsində anti-
septik,  diuretik və hemostatik təsirə malik olan dərman bitkilərindən 
istifadə olunur (cədvəl 22). 
 
 

---

 
327
                                                                                         Cədvəl 22 
Pielonefrit zamanı istifadə olunan dərman bitkilərinin təsir 
mexanizmi 
 
                                       T  ə  s  i  r  i 
Bitkinin adı 
Diuretik Antiseptik  Aşılayıcı Hemostatik 
Sürvə otu 
- 
++ 
- 
- 
Mərsin otu 
++ 
++ 
- 
- 
Andiz kökü 
++ 
+ 
- 
+ 
Dazı otu 
+ 
+++ 
++ 
+ 
Qarğıdalı saçağı ++ 
++ 
+ 
+ 
Gicitkan otu 
- 
++ 
+ 
+++ 
Mələkotu kökü 
++ 
- 
- 
- 
Tozağacı yarpağı ++ 
- 
- 
- 
Ayrıq otu 
++ 
- 
- 
- 
Böyrək çayı +++ 
- 
- 
- 
Qatırquyruğu otu 
+++ 
+ 
+ 
++ 
Çobanyastığı gülü  - 
++ 
- 
- 
Üvəz  meyvəsi ++ 
+ 
+ 
++ 
Ayıqulağı yarpağı +++ 
++ 
+ 
- 
Göyçiçək gülü 
++ 
+ 
- 
- 
Mərcanı meyvəsi + 
+ 
- 
- 
Çiyələk yarpağı + 
- 
- 
++ 
 
 Böyrək və sidik  yollarında sidiyin normal passajının bərpasından 
sonra dərman bitkilərinin pozitiv təsiri artmış olur. Xroniki pielonef-
ritdə istifadə olunan müalicə sxemində 6 ay ərzində, hər ayın 1-10-cu 
günləri  arasında iltihab əleyhinə preparatlar təyin olunur və bütün 
dövr ərzində  bitki  61№-li yığımından istifadə edilir. 
 

---

 
328
Bitki yığımı № 61 
 
1. Qatırquyruğu, ot           20,0 
2. Kalendula, çiçək           20,0 
3. Böymədərən, ot            20,0 
4. Tozağacı, yarpaq          15,0 
5. Gicitkan, ot                   10,0 
6. Razyana, toxum            10,0 
7. Biyan, kök                    10,0 
8. Qəndəlaş, gül                10,0 
9. Qaraqınığ, ot                 10,0 
10. Qarğıdalı, saçaq          10,0 
11. Cəfəri, toxum              10,0 
12. Quşbuğdası, ot            10,0 
13. Yonca, gül                   10,0 
14. Reyhan, ot                   10,0 
15. Çobanyastığı, çiçək     10,0 
1 xörək qaşığı  yığımı 500 ml suda dəmləmək, yeməkdən 15 
dəqiqə qabaq, ilıq halda, gündə 3 dəfə 150 ml içmək. 
Remissiya dövründə xəstəyə mərcanı  morsu 1 stəkan gündə 3 dəfə 
və metionin 0,5 1 tab. gündə 3 dəfə verilir. Belə kombinasiya nəticəsin-
də qaraciyərdə  hippur turşusu  sintez olunur və böyrəklər ilə xaric olu-
nur. Hippur turşusunun bakteriostatik təsiri sayəsində pielonefriti törə-
dən əksər  mikroorqanizmlərin inkişafının qarşısı alınır. 
Diabetik nefropatiya. Diabetik nefropatiyanın kompleks 
müalicəsi zamanı qanda şəkərin səviyyəsini müəyyən qədər tənzim 
etmək üçün 72 №-li bitki yığımından istifadə olunur. Qarışığın 
istifadəsi    yüngül hiperqlixemiya olan xəstələrdə qanda şəkərin 
səviyyəsini müəyyən qədər aşağı salır, bəzi xəstəliklərdə hətta qanda 
şəkəri aşağı salan preparatların qəbul dozasını azaltmağa imkan 
verir. Bu qarışığa daxil olan bəzi bitkilər eyni zamanda antiaqreqant, 
iltihab əleyhinə təsir göstərirlər. 
 

---