Microsoft Word Cami baharistan doc
Yüklə 457,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Q i t ə
- DÖRDÜNCÜ RÖVZƏ (BAĞ)
- Rübai
- B e y t
- Rubai
48
Q i t ə Olmasa şahlarda hörmət, siyasət, Onun dövlətini yıxarlar asan. Aslanın dırnağı, dişi olmazsa, Çolaq bir tülkü də çəkinməz ondan.
Hekayət. Həccaca qarşı üsyan etmiş adamlardan bir qadını tutub onun yanına gətirdilər. Həccac qadınla danışır, o isə gözünü yerə dikir, başını yuxarı qaldırmırdı, nə ona cavab verir, nə də üzünə baxırdı. Orda olanlardan biri dedi: «Axı, əmir səninlə danışır, nə üçün dinmirsən, ona baxmırsan?!» Dedi: «Mən elə bir adamın üzünə baxmaqdan utanıram ki, allah onun üzünə baxmır».
49
Q i t ə Zalimin üzünə baxma, çünki o, Cəhənnəmdə açıq qapıya bənzər, Cəhənnəm qapısı açılan gündən, Allah da lütf ilə salmamış nəzər.
Hekayət. İskəndərdən soruşdular: «Yaşının azlığına, təcrübənin yoxluğuna baxmayaraq, az müddətdə bu qədər dövləti necə ələ gətirdin, bu qədər məmləkəti necə fəth etdin?» Dedi: «Düşmənlərlə düşmənçiliyi azaltdım – ara qızışdırmaqdan əl çəkdilər; dostlarla dostluğu möhkəmlətdim – lazım olanda köməyə gəldilər...»
Bir gün İskəndər öz sərkərdələri ilə bir yerdə oturmuşdu. Onlardan biri dedi: «Allah sənə çoxlu dövlət və qüdrət vermişdir, sən də çox arvad al ki, övladların çox olsun, səndən dünyada yadigar qalsın». İskəndər dedi: «Kişidən yadigar övlad deyil, xeyir, əməl və yaxşı ad qalar, bir də yaxşı deyil ki, dünya kişilərinə qələbə çalmış bir adama qadınlar qalib gəlsin».
İndi ki ata bilmir, onun əziz övladı Ağıllı olacaqdır, yoxsa səfeh bir axmaq. Ariflərin gözündə yaxşı ad üstün olar, Övlad üçün arvada nəyə lazım qul olmaq?
50
DÖRDÜNCÜ RÖVZƏ (BAĞ) MƏSLƏHƏT. Bağışlamağın hüsnü orasındadır ki, əvəz- siz olsun. Əvəz və qərəz xatirinə olsa, bəxşiş olmaz, əvəzi çıx- maq, qərəzi yumaq üçün olar.
Bilirsənmi, səxavətli heç, kimdir? Təmənnasız bəxşiş verən insanlar. Əvəz, qərəz üçün verilsə bəxşiş, Bəxşiş deyil, alver, ticarət olar!
Əbdüllah ibn Cəfər 1 ... haqqında deyirlər ki, bir dəfə səfərə çıxmışdı, bir xurmalıqda karvana keşik çəkən bir qara qula üç çörək gətirdiklərini gördü. Elə bu zaman hardansa bir it də gəlib çıxdı. Qulam çörəyin birini itə atdı, it yedi, birini də atdı, onu da yedi, üçüncüsünü də atdı, it onu da yedi. Əbdüllah soruşdu: «Hər gün sən nə yeyirsən?» Dedi: «Gördüyün qədər». Dedi: «Bəs nə üçün özün yemədin!» Dedi: «Bu it burada qərib- dir, güman edirəm ki, uzun yoldan gəlibdir, ac olar. İstəmədim o ac qalsın». Dedi: «Bəs bu gün nə yeyəcəksən?» Dedi: «Oruc tutacağam». Əbdüllah öz-özünə dedi: «Hamı əliaçıqlıqda məni danlayır, bu qulam məndən də əliaçıqdır». O, qulamı, xurmalığı, orda nə var idisə hamısını aldı, qulamı azad edib, onların hamısını da ona bağışladı.
Q i t ə
1 Ябдцллащ ибн Ъяфяр – Мящяммядин ямиси оьлу, Ябдцлмцтяллибин нявяси. Онун ялиачыглыьы щаггында чохлу рявайят вя щекайятляр вардыр.
51
Öz nəfsini öldürərək, tikəsin İtə atan əliaçıq bir insan, Qul olsa da, belə səxavətilə, Layiqlidir, məncə, hər bir ağadan.
Hekayət. Mədinədə bütün din elmlərinə vaqif bir alim var idi. Bir dəfə yolu qul satanlar məhəlləsinə düşdü, xanəndə bir qız gördü. Onun səsinin məlahətinə Nahid qibtə edir, üzünün təravətinə günəş həsrət çəkirdi. Səsinin məlahətindən, üzünün təravətindən, zülfünün şəvəsindən, özünün işvəsindən alimin ağlı itdi: nəğməsinin ahəngdarlığından, rəqsinin füsunkarlığın- dan ixtiyari əldən getdi, dar düşüncə məcrasından geniş məhəbbət səhrasına çıxdı.
Gözəl sima, yaxşı səsə ayrı-ayrı olduqda, Valeh edir adamı, heyran qoyur insanı. Hər ikisi birləşib vəhdət təşkil etdikdə, Ona qarşı durmağa insanda qüdrət hanı?!
Müxtəsəri, o alimlik simasını itirdi, rüsvayçılıq libasına büründü. Ah-zar edir, Mədinə bazarını gəzirdi. Dostları onu danlamağa başladılar, faydası olmadı. Öz- özu ilə danışır və bu şeri oxuyurdu:
Onuntək naz ilə kim süzə bilər? Aşiqin ürəyin kim üzə bilər? Hər gələn deyir ki, əl götür ondan, 52
Onun fərağına kim dözə bilər?
Bu əhvalat Əbdüllah ibn Cəfərə çatdı... O, kənizin sahibini çağırıb, qırx min dirhəmə qızı aldı və əmr etdi, alimin huşunu başından çıxaran təranəni həmin səslə oxusun. Onu kimdən öyrəndiyini soruşdu. Qız dedi, filan müğənnidən. Əbdüllah onu tapdırdı, sonra alimi çağırtdırıb dedi: «Divanəsi olduğun o təranəni qızın müəlliməsindən eşitmək istəyirsən- mi?» Dedi: «Bəli». Əbdullah müğənniyə dedi, həmin havanı oxusun. Oxuması ilə alimin huşunu itirməsi bir oldu, elə güman etdilər ki, öldü. Əbdullah ibn Cəfər dedi: «Gördünüzmü, bu kişinin ölümünə səbəb olmaqla, nə günaha batdıq». Sonra əmr etdi, onun üzünə su vurdular. Özünə gəldi. Ona dedi: «Biz sənin o qızı bu qədər sevdiyini bilmirdik». Dedi: «Vallah, gizlində olanı aşkara çıxanından daha artıqdır». Əbdüllah soruşdu: «Həmin qızın bu təranəni oxumasını istəyirsənmi?» Dedi: «Onu aşiq olmadığım bir adam oxuduqda nə hala düşdüyümü gördünüz, əgər onu divanəsi olduğum öz məşuqəmin ağzından eşitsəm, gör nə hala düşərəm». Soruşdu: «Onu görsən tanıyarsanmı?» Ağlaya-ağlaya dedi:
Deyirsən: «Tanıyarsan, göstərsəm o cananı?» Vallah, ona tay yoxdur, gəzsən bütün dünyanı.
Əmr etdi kənizi gətirib ona verdilər. Dedi: «Bu sənindir, and olsun allaha, heç ona gözümün ucu ilə də baxmamışam». Alim Əbdüllahın əlindən öpüb ayağına düşdü və dedi:
Kərəmindən ağlım gəldi özümə, Hicran bitdi, tale güldü üzümə.
53 Axıtdığım qanlı yaşlar qurtardı, Rahat oldum, yuxu gəldi gözümə.
Sonra kənizin əlindən tutub evlərinə yollandı. Əbdüllah bir qulama əmr etdi: «Qırx min dinar al, apar onlara ver ki, məişətin ağırlığından qəlblərinə qubar çökməsin, qoy rahat yaşayıb bir-biri ilə kef çəksinlər».
Müaviyyənin xəlifəliyi vaxtında hər il dövlət xəzinəsindən Əbdüllah ibn Cəfərə min dirhəm pul verirdilər. Xəlifəlik Yəzidə çatdıqda, beş min dirhəmə qaldırdı. Onu məzəmmət etməyə başladılar ki, bu qədər pul bütün müsəlmanların maaşıdır, nə üçün bir adama verirsən? Dedi: «Mən bunu bütün Mədinə möhtaclarına verirəm və bilirəm ki, o, pulu ehtiyacı olan heç kəsdən əsirgəməz». Əbdüllahdan gizlin bir adam da onunla Mədinəyə göndərdilər ki, onun necə dolanacağına göz yetirsin. Bir ay içərisində Əbdüllah bütün pulları payladı, deyildiyinə görə, bir az da hələ borca düşdü.
Dünya keçsə bir kərim padişahın əlinə, Nə bir dünya, yüz dünya olsa da azdır yenə. Bundan dərvişin qəlbi düşməməli təşvişə, Şahın səxavətidir dərviş üçün xəzinə.
İbrahim ibn Süleyman 1 ibn Əbdülməlik ibn Mərzan nağıl 1
Ибращим ибн
Сцлейман – Ямявилярин 7-ъи хялифясинин оьлу. Yüklə 457,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|