Microsoft Word informatika cavab az docx

PX, SPX və NETB OS. 

PX  protokolu  OS   modelinin  nəqliyyat  səviyyəsinin  protokoludur.  O,  şəbəkənin 

aşağı səviyyələri ilə interfeysə malikdir. 

SPX  –daha  yüksək  səviyyə  olan  seans  səviyyəsinin  protokoludur.  O,  PX 

NETB OS  protokolları  əsasında  yaradılmışdır.  Bunun  vasitəsilə  OS   modelinin 

şə

bəkə, nəqliyyat və seans səviyyəsinin funksiyaları həyata keçirilir. 

  

42. Ulduzvari  şəbəkə topologiyası (Arcnet topologiyası ). 

Lokal şəbəkə topologiyası dedikdə, şəbəkə düyünlərinin birləşdirilməsinin həndəsi forması 

nəzərdə tutulur. Ulduzşəkilli, dairəvi və şin topologiyaları geniş yayılmışdır.  

Ulduzşəkilli  topologiyada  düyünlərdən  biri  mərkəz  olur.  Mərkəzi  kompüter  bütün  işçi 

stansiyalarla birbaşa əlaqələndirilir. Bu topologiyada konflikt yaranmır, lakin kabel sərfi artır. 

Məhsuldarlıği yüksək olsa da, şəbəkənin etibarlılığı mərkəzi kompüterin etibarlılığı qədərdir. 

cazəsiz müdaxilədən qorunmaq asandır.  

Lokal şəbəkələrdə düyünlərin qarşılıqlı fəaliyyətinin təşkili zamanı əsas rolu rabitə kanalına 

müraciət metodu oynayır. Kompüterlərin kabel birləşmələrinin 3 növü tətbiq edilir: 1) Token 

Ring

 (marker dairəsi), 2) Arcnet, 3) Ethernet. 

Arcnet  (Attached  Resource  Computer  Network)  texnologiyası  1977-ci  ildə  Datapoints 

korporasiyası  tərəfindən  işlənib  hazırlanmış  sadə,  ucuz,  etibarlı  və  çevik  lokal  şəbəkə 

arxitekturasıdır.  Bu  texnologiyada  kompüterlərdən  biri  xüsusi  marker  yaradır  və  ardıcıl 

olaraq bir kompüterdən digərinə ötürür. Əgər hər hansı stansiya məlumat ötürmək istəyirsə, 

həmin markeri gözləyir, marker alan kimi ötürəcəyi məlumata ünvan informasiyasını qoşub 

markerlə birlikdə ötürür. Arcnet texnologiyası istənilən topologiyada istifadə edilə bilir. 

“Arcnet”  şəbəkəsinin  avadanlıqları  “Ethernet”  və  “Token  Ring”  şəbəkələrinə 

nəzərən  daha  ucuz  olurlar,  lakin  həmin  avadanlıqların  etibarlılı  və  məhsuldarlığı 

nisbətən aşağıdır.  

 

43.  nternetin quruluşu. 

nternet müxtəlif lokal və qlobal şəbəkələr birləşməsindən yaranmış Ümumdünya kompüter 

şə

bəkəsidir. Orada informasiya serverlərdə saxlanılır. Serverlərin öz ünvanları olur 

və onlar xüsusiləşdirilmiş proqramlar vasitəsilə idarə olunurlar. Onların köməyilə 

poçtu və faylları göndərmək, verilənlər bazasında informsiya axtarışını aparmaq və 

s. həyata keçirmək mümkündür. 

Internet  serverlərinə  müraciət  edə  bilmək  üçün  istifadəçinin  kompüteri  bu  qlobal 

şə

bəkəyə qoşulmalıdır. Ayrı-ayrı istifadəçilərin internetin informasiya resurslarına 

saxil  olması  adətən  telefon  şəbəkəsi  ilə  provayderlər  və  ya  korporativ  şəbəkələr 

vasitəsilə həyata keçirilir. 

nternetin  xarakterik  xüsusiyyəti  odur  ki,  şəbəkələrarası  informasiya  mübadiləsi  TCP/IP 

protokolları üzrə həyata keçirilir. Bu protokollar hətta etibarlılığı yüksək olmayan xətlərdə də 

etibarlı ötürməni təmin edə bilir. IP-ünvanları sistemi  nternet vasitəsilə lokal şəbəkələrdəki 

hər bir kompüter resurslarını birmənalı şəkildə təyin edir. 

Sosial baxımdan,  nternet - özünəməxsus düşüncə tərzi, dili və əxlaqı ilə seçilən informasiya 

mədəniyyəti törədən informasiya fəzasıdır.  

---

nternetin özəyini ölkə və kontinentləri birləşdirən super sürətli transkontinental optik rabitə 

xətləri təşkil edir. Bu xətlərə konkret coğrafi regionlara xidmət edən nisbətən aşağı sürətli, az 

güclü  xətlər  birləşdirilir.  Bunlara  isə  nisbətən  daha  zəif  ötürmə  qabiliyyəti  olan  lokal 

şə

bəkələr qoşulur.  

nternetdə bütün şəbəkəni idarə edən vahid mərkəz yoxdur.  nternet texnologiyanın köməyi 

ilə fəaliyyət göstərir və idarə edilir. 

nternetdən əvvəl ABŞ Müdafiə Nazirliyinin sifarişi ilə ARPANET şəbəkəsi yaradılmışdı. 

Sonra  bir-neçə  universitet  arasında  şəbəkə  yaradıldı.  Bu  şəbəkələrin  əsasında  nternet 

quruldu.  

Internetin sadələşdirilmiş sxemini aşağıdakı kimi göstərmək olar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

44.  nternetdə Ünvanlar sistemi. 

Ümumdünya  şəbəkəsi  olan  nternetdə  hər  bir  kompüter  (əslində,  kompüterin  şəbəkə 

adapteri)  eyni  zamanda  3  ünvan  alır:  birincisi,  adapterin  zavod  nömrəsidir,  ikincisi,  P 

ünvanın kodudur, üçüncüsü, domen ünvanıdır ki, bütün bunlar da istifadəçi interfeysi üçün 

nəzərdə tutulmuşdur.  

P

-ünvanı  4  baytlıq  ölçüyə  malikdir  və  3  hissədən  ibarətdir:  P  –ünvanın  ranqı,  lokal 

şə

bəkənin nömrəsi və şəbəkə daxilindəki kompüterin nömrəsi.  P –ünvanın ranqı bu tipdən 

olan  şəbəkələrin  sayını  və  maksimal  ölçüsünü  təyin  edir.  Şəbəkənin  nömrəsi  qeydiyyat 

zamanı verilir. Şəbəkənin nömrəsini şəbəkənin sahibi olan təşkilat verir. Şəbəkə daxilində 

kompüterin nömrələnməsi isə şəbəkə inzibatçısının səlahiyyətindədir.  

Ünvanların  domen  təşkilatı  DNS  (Domain  Name  System)  iyerarxik  quruluşludur.  Yuxarı 

səviyyənin bir neçə domeni vardır ki, bunların da hər birinə müəyyən ad verilir: mom, edu, 

İnternet 

 

 

 

 

Şlüz 

LKŞ 

LKŞ 

 

LKŞ 

 

magistrat 

 

 

 

 

Şlüz 

 

LKŞ 

 

LKŞ 

 

---