403
Diplomatik pasport onun sahibinə beş il və ya xüsusi səlahiyyətlərin yerinə
yetirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş müddətə verilir.
Azərbaycan Resupblikasının Prezidentinə, Milli Məclisin sədrinə, Baş nazirə,
Konstitusiya Məhkəməsinin sədrinə və xarici işlər nazirinə diplomatik pasport ömürlük
verilir.
Həmin pasport xaricdə diplomatik immunitetdən istifadə etmək hüququ verir. Bütün
səlahiyyətli şəxslər diplomatik pasport sahibinə həmin pasportda yazılmış şəxslər sərhədi
sərbəst və təhlükəsiz keçməkdə, digər zəruri hallarda kömək və havadarlıq göstərməyə
borcludurlar.
Tiplərindən asılı olmayaraq hər bir pasportda:
1. Azərbaycan Respublikasının adı, dövlət gerbi, ölkənin kodu, pasportun tipi,
seriyası və nömrəsi, sahibinin soyadı, adı, atasının adı, vətəndaşlığı, doğulduğu yer və tarix,
cinsi, boyu, gözlərinin rəngi, qan qurupu, yaşayış yeri, pasportu verən orqanın adı, verilmə
tarixi, pasport sahibinin şəxsi imzası, onunla birgə gedən 18yaşına çatmamış uşaqların
soyadı, adı, cinsi və doğulduğu tarix, pasporta aid olan tələblər göstərilir;
2. pasport sahibinin fotoşəkli yapışdırılır;
3. xarici ölkəyə daxil olmaq üçün rəsmiləşdirilmiş icazələr (vizalar) və digər xüsusi
(gömrük və sərhəd məntəqələrini keçməsi barədə) qeydlər edilir.
Pasportdakı yazılar Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində və ingilis dilində
göstərilir və müvafiq dövlət orqanlarının məsul əməkdaşı tərəfindən imza və möhürlə təsdiq
edilir. Pasportun ayrıca vərəqələrində xüsusi bölmələrin adlarının rus, fransız, alman, ispan,
ə
rəb və çin dillərində tərcüməsi verilir.
Pasport vətəndaşların (onun valideynlərindən birinin və ya qanuni nümayəndəsinin)
müvafiq dövlət orqanına ərizəsi və ya müəssisənin, idarənin, təşkilatın vəsatəti əsasında
verilir.
Vətəndaş haqqında yalan məlumat yazılmış və ya qüvvədən düşmüş sənəd təqdim
olunubsa, pasportun verilməsindən imtina edilir və həmin məsələyə yalnız yeni sənədlər
təqdim edildikdən sonra baxıla bilər.
Dövlət sirrinin və ya hərbi sirrin mühafizəsi ilə əlaqədar pasportun verilməsindən
imtina yalnız Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş hallarda
edilir.
Pasportun verilməsi haqqında ərizəyə (vəsatətə) baxılmasının süründürülməsindən
və ya buna imtina edilməsindən vətəndaş məhkəməyə şikayət edə bilər.
Vətəndaşın soyadı, adı, atasının adı dəyişdirildikdə və ya pasportdakı yazılarda
dəqiqsizlik müəyyən edildikdə, yaxud pasport yararsız hala düşdükdə vətəndaş pasportu
dəyişdirməlidir.
Ə
cnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər (bundan sonra əcnəbilər) Qanunda
nəzərdə tutulmuş qaydada xüsusi ayrılmış nəzarət məntəqələrindən keçmək şərti ilə şəxsi
pasportları və beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq rəsmiləşdirilmiş icazə-viza əsasında
Azərbaycan Respublikasına gələ və Azərbaycan Respublikasından gedə bilərlər.
Ə
cnəbilərə Azərbaycan Respublikasına gəlmək yalnız aşağıdakı hallarda qadağan
edilir:
1. milli təhlükəsizliyin, yaxud ictimai asayişin mühafizəsi mənafeyi tələb edirsə;
404
2. bu, Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının və digər şəxslərinin hüquqlarının və
qanuni mənafelərinin qorunması üçün zəruridirsə;
3. şəxs Azərbaycan Respublikasına əvvəlki gəlişi zamanı Azərbaycan Respublikası
qanunlarının tələblərini pozmuşsa;
4. Azərbaycan Respublikasına gəlməsi haqqında vəsatət qaldırarkən şəxs özü
haqqında yalan məlumat vermişsə;
5. ruhi və ya yolxucu xəstəliklərə tutulmuş şəxsin Azərbaycan Respublikasına
gəlməsi əhalinin sağlamlıq üçün təhlükə törədirsə (belə təhlükə törətməyən və öz
hesablarına, ya da qanuni qəyyumlarının və nümayəndələrinin maddi himayəsi ilə
müalicyəə gələn şəxslər istisna təşkil edir).
Azərbaycan Respublikasının bağladığı dövlətlərarası müqavilələrə uyğun olaraq
Azərbaycan Respublikası Prezidetinin təklifi üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli
Məclisi əcnəbilərin Azərbaycan Respublikasına gəlməsinin şəxsi papsorta əsaslanan vizasız
(sadələşdirilmiş) qaydasını müəyyənləşdirə bilər.
Ə
cnəbilərin Azərbaycan Respublikasından getməsi aşağıdakı hallarda müvəqqəti
məhdudlaşdırıla bilər:
1. onların getməsi milli təhlükəsizliyin təmin edilməsi mənafeyinə zidd olarsa-bu
ə
sas aradan qalxanadək;
2. onlar cinayət törətməkdə şübhəli şəxs, yaxud müttəhimdirlərsə-işin icraatı
qurtaranadək;
3. onlar cinayət törətdiyinə görə məhkum olunublarsa-cəza çəkməkdən azad
olunana, yaxud cəzanı tam çəkənədək;
4. məhkəmədə onlara qarşı mülki iddia verilibsə-müvafiq olaraq Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada mülki iş üzrə qərar
qüvvəyə minənədək.
Azərbaycan Respublikasına gələn və Azərbaycan Respublika-sından gedən
ə
cnəbilər Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi qaydada
müvafiq dövlət orqanlarında qeydiyyatdan keçməlidirlər.
Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada profilaktik peyvəndlərin aparılmaması
Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan əcnəbilərin beynəlxalq tibbi sanitariya
qaydalarına və ya Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı dövlətlərarası müqavilələrə
uyğun olaraq profilaktik sənədlər tələb olunan ölkələrə gediş-gəlişin dayandırılması və ya
məhdudlaşdırılması ilə nəticələnir.
13 mart 1996-cı ildə qəbul olunmuş “Əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin
hüquqi
vəziyyəti
haqqında”
Azərbaycan
Respublikasının
Qanunu-Azərbaycan
Respublikasında əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin hüquqi vəziyyəti ilə bağlı
ictimai münasibətləri tənzimləyir.
Qanuna əsasən əcnəbilər- Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olmayan və başqa
dövlətin vətəndaşlığına mənsub olan şəxslərdir.
Vətəndaşlığı olmayan şəxslər- Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olmayan və
başqa dövlətin vətəndaşlığına mənsub olmayan şəxslərdir.
Ə
cnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər Azərbaycan Respublikasında daimi
olmağa müvafiq qaydada icazə aldıqda, yaxud onlara Azərbaycan Respublikasında daimi
yaşamaq hüququ verildikdə Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan hesab edilirlər.