397
16. Avropa Şurasına yanvar 2001-ci il.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan Respublikası xarici dövlətlərlə 500 çox müqavilə
bağlayıb, 120-dən çox beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuşdur.
Azərbaycan Respublikası X N-i sisteminə xarici işlər sahəsində fəaliyyət göstərən
aşağıdakı kimi orqan, təşkilat, idarə və müəssisələr daxildirlər:
♦
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəlikləri və konsulluqları;
♦
Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq (dövlətlərarası, hökumətlərarası)
təşkilatlar yanında nümayəndələri;
♦
Azərbaycan Respublikası ərazisində X N-in fəaliyyətinin təmin edilməsi üçün
yaradılmış və onun tabeçiliyində olan müəssisələr, idarələr və təşkilatlar.
Xarici işlər sahəsində dövlət idarəetməsini bilavasitə həyata keçirən icra
hakimiyyəti orqanı kimi Azərbaycan Respublikası X N-in əsas vəzifələri aşağıdakılardır:
♦
Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin ümumi strategiyasının
hazırlanması və Azərbaycan Respublikası Prezidentinə müvafiq təkliflərin verilməsi;
♦
Azərbaycan Respublikasının xarici siyasət xəttinin həyata keçirilməsi;
♦
Azərbaycan Respublikası Prezidentinə Azərbaycan Respublikasının xarici
siyasətinin əsaslarının müəyyən edilməsi haqqında və Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin səlahiyətlərinə uyğun olaraq, onun üzərində rəhbərliyin həyata keçirilməsinə
dair təklif və tövsiyyələrin hazırlanması və təqdim edilməsi;
♦
Azərbaycan Respublikası Prezidentinə xarici siyasət sahəsində dövlət
orqanlarının razılaşdırılmış qarşılıqlı fəaliyyətinin təmin edilməsi üzrə təkliflərin
hazırlanması və təqdim edilməsi;
♦
Azərbaycan Respublikası Prezidentinə dövlət hakimiyyət orqanlarının xarici
siyasi fəaliyyətinin ayrı-ayrı istiqamətləri barədə məlumat verilməsi;
♦
diplomatik
vasitələrlə
Azərbaycan
Respublikasının
suverenliyinin,
təhlükəsizliyinin, ərazi bütövlüyünün müdafiəsi və beynəlxalq aləmdə digər maraqlarının
təmin edilməsi;
♦
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarının və hüquqi şəxslərinin xaricdə
hüquq və mənafelərinin təmin edilməsi;
♦
xarici dövlətlərdə Azərbaycan Respublikasının diplomatik və konsulluq
münasibətlərinin, beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələrinin təmin edilməsi;
♦
xarici dövlətlərlə və beynəlxalq təşkilatlarla münasibətdə Azərbaycan
Respublikasının vahid xarici siyasi xətinin həyata keçirilməsinin təmin edilməsi məqsədi ilə
digər icra hakimiyyəti orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və onların işi üzərində
nəzarət;
♦
Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanlarının siyasi, iqtisadi, elmi-texniki,
mədəni, humanitar münasibətlərinin əlaqələndirilməsi və diplomatik təmini və s.
Azərbaycan Respublikası X N-in üzərinə düşən vəzifələrin yerinə yetirilməsi üçün
X N aşağıdakı hüquqlara malikdir:
♦
dövlət orqanlarıdan, bələdiyyələrdən, habelə təşkilati-; hüquqi formasından və
idarəçilik tabeçiliyindən asılı olmayaraq müəssisələrdən, idarələrdən və təşkilatlardan
Nazirliyin səlahiyyətinə aid məsələlərin həll edilməsi üçün zəruri olan sənədləri, arayış və
digər materialları müəyyən edilmiş qaydada ala bilər; məlumatları müəyyən edilmiş
qaydada göstərilən orqanlara, müəssisələrə, idarələrə və təşkilatlara verə bilər;
398
♦
Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrinin layihələrinin
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə və beynəlxalq hüquqi normalara
uyğunluğuna nəzarəti həyata keçirir;
♦
xarici siyasət və diplomatik xidmət məsələlərinə dair qanunvericilik aktlarının
hazırlanması barəsində təklifləri Azərbaycan Respublikası Prezidentinə müəyyən edilmiş
qaydada baxılmaq üçün təqdim edir;
♦
beynəlxalq əlaqələrini həyata keçirərkən icra hakimiyyətinin digər orqanları,
yerli idarəçilik orqanları, (habelə təşkilati-hüquqi formasından və idarəçilik tabeliyindən
asılı olmayaraq müəssisələr, idarə və təşkilatlar) üçün öz səlahiyyətləri daxilində icrası
zəruri olan normativ xarakterli qərarlar qəbul etmək;
♦
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada tabeli
müəssisələrin yaradılması, yenidən təşkil edilməsi və ləğv edilməsi, onların rəhbərlərinin
vəzifəyə təyin edilməsi və vəzifədən azad edilməsi; maliyyə təsərrüfat fəaliyyətinin təftişi
və yoxlanılması;
♦
konsulluq və digər xidmət növlərindən alınan büdcədən kənar vəsaitlərdən
Nazirliyin maddi-texniki bazasının inkişafının maliyyələşdirilməsi, onun işçilərinin sosial
ehtiyacları və maddi həvəsləndirilməsi üçün müəyyən edilmiş qaydada istifadə və s.
Azərbaycan Respublikası xarici işlər nazirinin Azərbaycan Respublikası Prezidenti
tərəfindən vəzifəyə təyin edilən və vəzifədən azad edilən müavinləri vardır. Nazir öz
müavinləri arasında vəzifə bölgüsü aparır.
Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri nazirliyin üzərinə qoyulmuş
vəzifələrin yerinə yetirilməsi və onun tərəfindən öz funksiyalarının həyata keçirilməsi üçün
şə
xsi məsuliyyət daşıyır. Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri nazirliyin
fəaliyyətinə rəhbərlik edir, onun struktur bölmələrinin Əsasnaməsini, (habelə tabeli
təşkilatların Əsasnamələrini) Nizamnamələrini təsdiq edir, kadr, maliyyə, istehsalat,
təsərrüfat və digər məsələlərin həll olunmasında Nazirlik sisteminin vəzifəli şəxslərinin
səlahiyyətini müəyyən edir.
♦
Xarici işlər naziri Nazirliyin mərkəzi aparatının, xaricdəki nümayəndəliklərin,
tabeli təşkilatların fəaliyyəti məsələləri üzrə əmrlər, təlimatlar və göstərişlər verir;
♦
Azərbaycan Respublikasının xarici dövlətlərdəki səfirlərinin və Azərbaycan
Respublikasının
beynəlxalq
təşkilatlardakı
(dövlətlərarası,
hökumətlərarası)
nümayəndələrinin təyin edilməsi və geri çağırılması, dövlət və hökumət nümayəndə heyəti
rəhbərlərinin təyin edilməsi və geri çağırılması barədə müəyyən edilmiş qaydada
Azərbaycan Respublikası Prezidentinə təkliflər verir;
♦
ikitərəfli və çoxtərəfli danışıqlarda Azərbaycan Respublikasını təmsil edir,
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının
beynəlxalq müqavilələrini imzalayır;
♦
Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları ilə xarici dövlətlərin dövlət
hakimiyyəti orqanları, habelə beynəlxalq təşkilatlarla qarşılıqlı münasibətlərdə Nazirliyi
təmsil edir;
♦
Nazirliyin mərkəzi aparatının və xaricdəki nümayəndəliklərin rəhbər işçilərini,
habelə Nazirlik sisteminin digər işçilərini öz səlahiyyəti çərçivəsində vəzifəyə təyin edir və
vəzifədən azad edir;