Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli Kitabxana
- Dördkünc daxma
- Dərviş sifətli dörd soltan
_______________ Milli Kitabxana ________________ 412
Çin ipəklərinə düzmüş dürr, gövhər... Yəni göyləri ulduzlarla bəzəmişdir. Yetmiş yollu yurddan köçünü vurdu, Çadın yeddinci fələkdə qurdu. Yəni yetmiş iki millətin yurdu olan bu dünyadan köçüb, yeddinci fələyə meraca getdi. 24
Doqquz hücrəsini bir an buraxdı, Göyün doqquzuncu tağına qalxdı. Məhəmmədin doqquz arvadı və doqquz otağı vardı. Yəni o, doqquz hücrəsinin işindən əl çəkdi, dünyanı tərk etdi, doqquzuncu fələyə getdi. 25
Yeddinci əflakə çapdığı zaman Dişan atıldı dördkünc daxmadan. Dini etiqada görə, Məhəmməd meraca Büraq adlı mövhumi at üzərində getmişdir. Dördkünc daxma - güya dörd ünsürdən (sudan, oddan, havadan, torpaqdan) vücuda gəlmiş yer deməkdir. Yəni yeri buraxıb, göyə çıxdı.
26
Ərəb səmasında bir Süheyl çapdı, Yəmən gönü ondan yeni rəng tapdı. Yəni onun (Məhəmmədin) Büraqı ərəb torpağının göylərində Süheyl ulduzu kimi parladı, onun nurundan Yəmənin tumaçı rəng və xoş qoxu aldı. Süheyl - cənubda görünən çox parlaq bir ulduzdur. 27
Gecə otlağından, sərxoş olaraq Ay kimi gəlmişdi əldə şəbçıraq. Əfsanələrə görə, şəbçıraq elə bir gövhərdir ki, dəniz atı sahilə otlamağa çıxarkən onu özü ilə çıxarır, işığında otlayır, doyub məst olandan sonra yenə o gövhəri özü ilə dənizə aparır. Nizami burada Büraqı həmin əfsanəvi dəniz atına, Məhəmmədi də həmin nurlu gövhərə bənzədir: at, gövhəri (şəbçıraqı) dənizə apardığı kimi, Büraq da Məhəmmədi göylər dənizinə, asimana aparmışdır. 28
O səyyar dənizdən toz qoparırdı. Burada dəniz - göylərə işarədir. Yəni Məhəmməd göyləri çox sürətlə keçib gedirdi. 29
Çatdı hər dənizə yeddi ülkərdə, Yeddi yol yuyundu o dənizlərdə. Yəni göylərin yeddi təbəqəsini keçib, daha da yüksəklərə qalxdı. Ütarid ulduza verdi qələmi, Əlinə qələmi alarmı ümmi? _______________ Milli Kitabxana ________________ 413
sayılır. Ümmi isə savadsız deməkdir. Yəni oxuyub-yazmaq bilməyən Məhəmməd öz gəlişi ilə Ütarid ulduzunu savadlandırdı, işıqlandırdı.
_______________ Milli Kitabxana ________________ 414
Ərş divangahını sürətlə keçdi, Dərcin də yolunu bir anda biçdi.
keçdiyi göy pillələrindən birinin adıdır. Yəni Məhəmməd göyün təbəqələrini, o cümlədən dərc pilləsini keçib, yeddinci qata yüksəldi. 32
Ağızdan çıxmayan səsi eşitdi, Görünməz simanı ziyarət etdi. Yəni Allahdan gələn səsi eşitdi və gözə görünməyən varlığını iman gözü ilə gördü. 33
Tərifə başlasam dörd yavərini, Dörd gövhər satan var, dörd gövhər alan. Burada dörd yavər dedikdə, Məhəmməddən sonra onun yolunu davam etdirmiş olan dörd xəlifə nəzərdə tutulur. Gövhər - burada islam dini deməkdir. Dörd gövhər satan və alan - yenə dörd xəlifəyə işarədir. 34
Bu dərviş sifətli dörd böyük soltan, Dünyaya olmuş dörd təkbir oxuyan. Dərviş sifətli dörd soltan - yenə dörd xəlifəyə işarədir. Dörd təkbir - ölü üçün oxunan namazdır; burada üz çevirmək mənasındadır. Yəni o dörd xəlifə dünyadan üz çevirib, onun bütün varına göz yummuşlar. 35
Bazarlar olmuşdu səs-küydən uzaq, Zınqırov səsindən dincəlmiş qulaq. Yəni bayır-bazar küydən, gurultudan boşalmış, hər tərəfə səssizlik çökmuşdü. Gecə qarovulları yatmış, zınqırovların səsi kəsilmişdi (Şahların qarovulları bellərinə zınqırov bağlardılar ki, onun səsindən yuxuları qaçsın, yatmasınlar). 36
Dan yeri
başını salmışdı suya. Yəni Günəş də göyün dənizinə qərq olmuşdu. 37
Gah başım dizimin üstündə dalğın, Yer - başım altmda, göy - ayağımın. Yəni başım dizimin üstündə, fikrə dalmış halda xəyalat və ilham göylərində uçurdum. Deməli, yer başımın, göy isə ayaqlarımın altında idi. 38
Günəş qarşısında əriyəntək mum, O mumla gözümdən çəkildi yuxum. Yəni Günəş mumu əridən kimi, mənim qızğın fıkirlərimlə coşğun ilhamım yuxumu əritmişdi, səhərə qədər yatmamışdım. 39
Müəzzin başlarkən birinci qunut Ki: "Subhanə həyyəlləzi layəmut"...
_______________ Milli Kitabxana ________________ 415
diri və əbədi ölməz olan Allaha alqışlar olsun", dedi.
Yüklə 2,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|