Microsoft Word Kıyı yl malzeme Yapım Kontrol Bakım 20-05. doc

 
 
82
4.3. Deniz Yapılarında Bakım ve Koruma 
 
Şekil 4.1 -  Bakımın Tanımı, (JICA, 1994). 
 
Su üstünde ve altında değişik bakım işlemleri mümkündür. Bunlar: 
 
•  Kum püskürtme veya çakıl püskürtme (su üstünde), 
• Yüksek 
basınçlı jet püskürtme (su üstünde ve altında), 
• Basınçlı hava aletlerinin kullanılması (su üstünde ve altında ), 
•  El ile temizleme. 
 
İzin Verilebilir Maksimum Deformasyon 
 
Deniz yapıları, çevresel koşullardan dolayı sürekli olarak çeşitli darbelere maruz kalmakta ve 
bu nedenle fonksiyonlarında yetersizlikler görülmektedir. Eğer yapılar üzerindeki 
deformasyonları kayıp olarak adlandırılırsa, bakımın ekonomik olabilmesi için, yapıların ne 
zaman tamir edileceğine karar vermek oldukça önemlidir. Zamanlama kararı konusunda 
birçok görüş mevcuttur. Bunlar : 
 
Yıkıcı zarar görmüş ya da yıkılma tehlikesi bulunan yapıların tamiri (yapının stabilitesi), 
Bir yapının kullanımında birtakım yetersizlikler oluşmasından sonra tamiri (birim fonksiyonu), 
Görünüm veya tesis açısından tamir (yapının görünümü), 
 
Yapının en az masrafla tamiri (birimin tamir ekonomisi). 
 
Yapıların deformasyonlarının artmasıyla tamir masrafları da çoğalmaktadır. Bu, yıkım 
durumundan sonra daha da artabilmektedir. Bakım ve tamir harcamalarının en düşük 
seviyede tutulması görüşünden yola çıkıldığında; yapının kullanım ömrü boyunca toplam 
 
yenilenmesi)
Bakım Araştırma 
(Periyodik ve Periyodik olmayan araştırma
Değerlendirme
 
Bakım ve Tamir
Bakım 
(Eskime ve bozulmanın yavaşlatılması 
veya önlenmesi)
 
Onarım 
(Kısmi yenileme ve bozulmuş kısımların 
tamir edilmesi) 
Doğal afetler sonucu oluşan hasarların 
tamiri
(Doğal afetler gibi beklenmedik olaylar 
sonucu hasar gören bölümlerin kısmen  
tamiri 
 
verilmesi 
(Yapının durumunun değerlendirilmesi ve onarım gerekliliğine karar 

---

 
 
83
bakım ve tamir masraflarının en alt düzeyde tutulabileceği bir deformasyon düzeyi 
belirlenmelidir. Bu düzeye “izin verilebilir maksimum deformasyon” denir. 
 
Tasarım Ömrü 
 
Her ne kadar “bakım” kavramını düşündüğümüzde birimlerin kullanım ömrünü tanımlamamız 
gerekse de, liman birimleri için belirli bir kullanım ömrü yoktur. Genellikle tasarım ömrü; 
yapıların inşa edildikten ya da geliştirildikten sonra sorunsuz şekilde fonksiyonlarını 
sürdürebildikleri yıl sayısı olarak tanımlanmaktadır.  
 
Deniz Yapısı Bakım Sistemi 
 
Temel Araştırma 
 
Hem periyodik hem de ekstra araştırmalar “temel araştırma” ile başlar. Bu araştırma yapıların 
görünüşlerinin gözlenmesi ile yapılır. 
 
Detaylı Araştırma 
 
İleri düzeyde bir deformasyon gözlendiğinde ve değerlendirme sadece temel araştırma ile 
yapılamadığında “detaylı araştırma” yapılmalıdır. 
 
Sebep Tanımlanması (Sorun Tespiti) 
 
Eğer değerlendirme sonucunda deformasyonun tamir edilebileceğine karar verilirse fakat 
sebep belirlenemiyorsa detaylı bir araştırma yapılır. 
 
Karşı önlemin uygulanması 
 
Deformasyonun nedeni detaylıca analiz edilir ve tamir ve/veya güçlendirme olasılığı 
değerlendirilir. Eğer mümkünse metodlara ve uygulama süresine karar verilir. Sonuç olarak 
tamir ve / veya güçlendirme yapılır. 
 
İleri seviyede bozulma tehlikesindeki deforme olmuş bir bölüme yakın bakış 
 
İnceleme sonucunda deformasyonların tamir ya da güçlendirmeye ihtiyaç duymamasına 
rağmen, bazı deforme olmuş elemanlar ileri düzeyde bozulma tehlikesinde olabilir. Bunlara 
yakın inceleme yapılmalıdır. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
84
4.4. Liman Yapıları İçin Bakım Yöntemleri 
 
JICA (1994) tablolarda tanımlanan yapılar için bakım yöntemlerini tanımlamıştır; 
 
Tablo 4.1 Keson kompozit tip dalgakıran için periyodik kontrol için etkenler (JICA, 
1994). 
Deformasyon Kontrol 
Konumu Etkenler  Periyot 
Kesonun kayması, 
oturması ve dönmesi 
Yerdeğiştirme 
Oturma 
Dönme 
Keson kronmanının 
çatlaması ve soyulması 
Keson kronmanı 
Çatlak derinliği ve 
uzunluğu, 
Çeliğin patlaması, 
Betonun 
mukavemeti 
Çatlama, soyulma 
Keson  
Yukarıdaki ile aynı 
Topuk koruması 
Oturma  
Yerdeğiştirme 
Koruma Yukarıdaki ile aynı 
Dolgunun oturması 
Dolgu Yukarıdaki ile aynı 
Dalga sönümlendirici 
beton blokların 
oturması yada 
dağılması 
Dalgakıran  
Yukarıdaki ile aynı 
Deniz tabanı oyulması 
Dolgu topuk önündeki 
deniz tabanı 
Oyulma 
İki yılda bir 
 
Tablo 4.2. Keson kompozit tip dalgakıran için periyodik olmayan kontrol için etkenler 
(JICA, 1994) 
 
Zamanlama Kontrol 
Konumu 
Etkenler 
Keson kronmanı 
Yerdeğiştirme 
Oturma 
Dönme 
Koruma 
(omuz) 
Oturma 
Yerdeğiştirme 
Koruma 
(topuk) 
Yukarıdaki ile 
aynı 
Topuk Koruma 
Yukarıdaki ile 
aynı 
Dalgakıran 
Yukarıdaki ile 
aynı 
Büyük bir fırtına gözlendikten hemen 
sonra (Tasarım dalga yüksekliğinin 
%75’ inden fazla) 
Topuk Önünde Deniz 
Tabanı 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---