17
Tablo 1.5. İri Agregaların Tane Sınıfları ve Granülometrik Bileşimleri
Kare Açıklıklı Elekten Geçen (%)
Tane Sınıfları
(Anma
Büyüklüğü)
0,25mm
4mm 8mm 16mm 31.5
mm
63mm
90mm
4/8 0...3
-
90...100
100
4/16 0...3
0...10***
30**...60
90...100
100
4/32 0...3
0...10***
20**...60
- 100
8/16 0...3 -
0...10***
90...100
100
8/32 0...3 -
0...10***
30**...60
90...100
16/32 0...3 - -
0...10***
90...100
100
16/63 0...3 - -
0...10***
30**...60
90...100
100
32/63
0...3
- - -
0...10***
90...100
100
**Elek aralığı küçültülecek şekilde değiştirilebilir
***Kırma agrega için alt tanelerin miktarı en çok %20
olabilir
İri agrega, içindeki zararlı maddeler bakımından arındırılması için,
TS 706 EN 12620
standartında belirtilen şartlara uyacaktır. Kontrol mühendisince gerekli görüldüğü durumlarda
iri agrega pislikten temizlenmek üzere yıkanacaktır.
1.2.4.3. Karışık Agregalar
Kuyulardan, nehir yataklarından, sahillerden, ocak veya konkasör tesisatından
elde edilen
karışık agregalar ancak sürekli olarak aynı karakteri gösterirse kullanılmalarına izin
verilecektir. Bunlar elenerek ince ve iri agregalara ayrılacaktır ve iri ile ince agregaların için
geçerli koşullara uyum sağlayacaktır. Karışık agregalar
Tablo 1.6’de belirtilen şartlara uygun
olacaktır.
Tablo 1.6. Karışık Agregaların Tane Sınıfları ve Granülometrik Bileşimleri
Kare Açıklıklı Elekten Geçen (%)
Tane
Sınıfları
(Anma
Büyüklüğü)
0,25
mm
2 mm
4 mm
8 mm
16 mm
31.5
mm
63 mm
90
mm
2/8 0...3
0...15***
25**...75
90...100
100
0/8
0...10***
90...100
100
0/16****
90...100 100
0/32****
90...100
100
0/63****
90...100
100
**Elek aralığı küçültülecek şekilde değiştirilebilir
***Kırma agrega için alt tanelerin miktarı en çok %20 olabilir
****Burada yalnız üst sınır taneler verilmiştir. Bu sınıfların üst taneler içermediği duruma göre
granülometrik bileşimleri altta verilmiştir.
19
1.2.5 Agrega Kabul Şartları
Agregaların kabul
edilebilmesi için Tablo 1.7’da belirtilen sınırları sağlaması gereklidir.
Tablo 1.7. Agregaların kabul edilebilmesi için sınırlar
Agrega Özellikleri
Sınırlar
Dona karşı dayanıklılık
≤ 18
Aşınma Oranı
≤ 45
No 200 Eleğinden Geçen İnce Malzeme Oranı;
Iri Agregada
≤ 1
No 200 Eleğinden Geçen İnce Malzeme Oranı;
İnce Agregada
≤ 4
No 200 Eleğinden Geçen İnce Malzeme Oranı;
Yalnız taş unundan olursa
≤ 7
Kum Eşdeğerliliği
≥ 60
Harç
yapabilme yeteneği
≥ 85
20
1.3. Çimento
1.3.1. Malzeme Özellikleri
Beton imalatında genel olarak yapının türüne, önem derecesine ve bulunduğu ortama göre
tasarlanacak çimento kullanılmalıdır
. Deniz yapıları inşaatında kullanılacak çimento türünün
seçimi, yapının betonarme demiri içerip içermeyeceğine ve betonun kullanılacağı yerin sülfat
ve klor ortamına bağlıdır.
Tablo 1.8. Çimentoların Basınç Dayanımına Göre Sınıflandırılması
BASINÇ DAYANIMI (Mpa)
PRİZE BAŞLAMA GENLEŞME
DAYANIM
SINIFI
2
GÜN
7
GÜN
28 GÜN
TEST
METODU
SÜRE
(Dk)
TEST
METODU
mm
TEST
METODU
32.5 N
-
≥ 16
32.5 R
≥ 10
-
32.5 ≤ f
c
≤ 52,5
≥ 75
42.5N
≥ 10
-
42.5R
≥ 10
-
42.5 ≤ f
c
≤ 62,5
≥ 60
52.5N
≥ 10
-
52.5R
≥ 10
-
f
c
≥ 52,5
TS EN 196-1
≥ 45
TS EN 196-3
≤10
TS EN 196-3
Kıyı Yapıları ve Liman İnşaatlarında kullanılan çimentolar,
Tablo 1.9 ‘de verilen Türk
Standartlarına (TS EN lere) uygun olmalıdır.
Tablo 1.9. Çimento ile ilgili Türk Standartları
TS EN 197-1 11.03.2002
Çimento-Bölüm 1:Genel Çimentolar - Bileşim, özellikler ve uygunluk kriteri
TS EN 197-2 12.02.2002
Çimento-Bölüm 2:
Uygunluk Değerlendirmesi
TS 22-1 ENV 413-1 23.03.1998
Çimento-Harç Çimentosu-Bölüm 1: Özellikler
TS 10157 14.04.1992
Çimento – Sülfatlara Dayanıklı
TS EN 14216 02.12.2004
Çimento - Özel çimentolar - Çok düşük hidratasyon ısılı - Bileşim, özellikler ve uygunluk
kriterleri
TS EN 197-4 02.12.2004
Çimento - Yüksek fırın cürufu katkılı - Düşük erken dayanımlı - Bölüm 4: Bileşim, özellikler
ve uygunluk kriterleri
Çimentonun
TS EN 196-21 de verilen deney metotlarına
göre bulunan klor içeriği
değerlerinin
TS EN 197-1 de belirtilen limitlere uygunluk sağlaması gerekir. Sülfat miktarını
bulmak için
TS EN 196-2 de verilen deneyler sonucunda çimento,
TS EN 197-1 de belirtilen
şartlara uyum sağlamalıdır.
Tasarlanan deniz yapısı betonarme bir yapı ise, kullanılacak çimentonun sülfat ve klorür
iyonlarına karşı dayanıklı yapıda olması gerekir. Hem sülfatlara dayanıklı hem de klor
iyonlarına karşı koruyucu
çimento çeşitleri, su ile teması sık olan yapı betonlarında
kullanılması en uygun çimentodur.