Microsoft Word mantiqut-tayr ziyouz com doc

YETTINCHI MAQOLA 
 
KAKLIKNING UZRI 
 
Chah-chah etib, xursand bo‘lib, noz bilan yurib, kaklik o‘rtaga kirib keldi, u go‘yo dur 
konidan sarmast, mag‘rur holda kelardi. Tumshug‘i qizil, qanotlari shafaqday edi, ko‘zlari 
ham qaynoq qoni tufayli qizargan edi. Gohida tog‘lar, goh o‘ngirlarda uchardi, gohida tig‘ 
oldiga bosh qo‘yardi. 
Dediki:  
- Men ko‘p vaqtlar konlarda sayr qilganman, beqiyos ko‘p gavharu oltin-javohirni 
ko‘rganman. Tog‘ va o‘ngirlarda uchib yurishim gavharlarning a’losini izlashimdandir. 
Gavharning ishqi dilimga o‘t solgan, bas, mana shu xush yoqadigan o‘t-olov mening 
hosilimdir. Bu o‘tning tafti agar bosh chiqarsa, mayda toshni ichimda qonga aylantiradi. 
Utning ta’sir etib, toshni eritib, qonga aylantirganini ko‘rgach, tosh va o‘t orasida 
qolganman, mahtal bo‘lib, hayronlikda turibman. Isitma tafti ichra mayda toshlarni terib 
yeyman, uyqu toshi zarbidan yurakni o‘tga to‘ldiraman. Ey suhbatdoshlarim, ko‘zlaringni 
ochinglar, mening ahvolimga boqinglar. Tosh ustida uxlab, tosh yeydigan kishini nima 
sababdan koyish mumkin. 
Gavharni sevadigan odamning maslagi ham shundan boshqa emas. Gavhar va davlat 
(mamlakat) nizom-tartibni talab qiladi. Chunki gavhar (boylik) davlat bilan bog‘liq, shu 
bois davlatga berilgan odamningjoni toqqa, konga bog‘langan bo‘ladi. Men 
(shuninguchun) tog‘ning sinashtasi va gavhar izlovchiman. Bir lahza tog‘ cho‘qqisi va 
o‘ngirlardan xalos bo‘lolmayman. Chunki cho‘qqida gavhar koni bor. Shu sabab tog‘-
cho‘qqida gavhar izlaganim-izlagan. Ammo gavhardan, biror mohiyat - javhar 
topolmadim, gavharlar ichra ho‘l gavhar (toza, yangi gavharni) ko‘rmadim. Simurg‘ yo‘li 
mushkul yo‘ldir, mening esa oyog‘im toshda, gavhar bo‘lsa loydadir. Olov kabi boshimni 
toshdan ololmayman, yo o‘laman, yoki gavharni ko‘lga kiritaman. Gavha-rimni odamlar 
ko‘rishi kerak. Gavharsiz odamni kim ham qadrlardi?