71
canlı bir varlıqdır. Dil qullanı verm z, qullandırar. Bunun t rsini
dü ün nl r, n inki, dil f ls f sil tanı deyill r, h m d , ulusal kültür
kimliyi bilincinin f rqind deyill r.
Tarix öz dilind yazılark n, dil f ls f sind n d qıdalanır, ruh tapır
v ruhanil ir. Bu üzd n öz oxucusuyla do mala ır v ona do ma dünya
ba ı layır. Bu do malıq içind tarixin bir roman ox arlı ından
uzaqla masını v g rç klik qazanmasını görm k olur. Mill t v v t n
hidi Dr. Zehtabi uzman bir tarixçı olmadı ı halda mill timizin böyük bir
bölümünd tarix üuru oyandırdı. Dr. Zehtabi yalnız mill tini dü ündüyü
üçün mill tinin dilind yazdı. Onu, ba qa mill tl rin n dü ündüyü
ilgil ndirm di. O, ç kinm d n öz ana dilind yazdı. Çünki, yazılan bu
tarix, ulusunun malı olmalıdır. Ancaq b zi tarixçil rimiz öz tariximizi
Fars dilind yazark n, o mill tin içind olan yaxın q l m dostlarını, sol
dü ünc li q l mçil ri v ömrü boyu Türk mill tini t hqir ed n Fars v
ba qa dü m n fıqorları da, göz önün alirlar. Farslar sevdasına alı an bu
yazarlar, do ma ulusunun olumlu yönünü q l m alark n, h m d , uzaq
dostları incitm sin diy , ill r boyu mill timizin tarixini yalan göst r n
uydurma faktlara da meydan verirl r. Onlar, m s l n t r fsiz olmaq
ist yirl r! T r fsizl rd n usanmı mill t is , uzman tarixçini deyil,
mill td n öt ri tarix yazan zehtabil rin dü ünc sini m nims yir. Ulusal
kültür kimlik bilinci, bütün boyutları il insanların ya amında özünü
göst rir. Japon insanı dünya yolçulu una çıxark n yalnız v ya ail kimi
çıxmaz! Japonlular ist r yaxın, ist r uzaq yer ged rk n topluca ged r,
yolçuluq sür cind bir-birl rini t k buraxmazlar. Hara getm l rind n asılı
olmayaraq orada öz kültür v ya antı sisteml rinin elçiliyini ed rl r.
Y hudil r dünyanın n güçlü labisin malikdirl r. Onlar say miqyasında
dünyanın on mind n birisidirl r. Ancaq, bu kiçik miqyaslı ulusun Amerika
bankalarındaki payı inanılmaz d r c d dir. Bütün dünya siyas tin
r m n, kiçik erm nil rin etgili sayılan var olu u onların milli kimlik
üurunun biçiml nm si il ba lıdır. Az qalsın 20 il yaxındır ki,
Qaraba ın bütünlüyü v bir neç ba qa bölg miz Erm nistan v Rusiyanın
növb ti i alında inl m kd dir. Torpaqlarımızın i alında olmasına
baxmayaraq, rm ni qüvv tl rinin h r gün at k s sındırmalarına tanıq
oluruq. Az rbaycan yalnız cavab at i açma a qalxır v onu da çox böyük
qurur hissi il dünyaya car ç kir. Bu cür davranı Az rbaycan
hakimiyy tinin sava a meylsizliyini göst rir. Nec ola bil r ki, müst qil
olmu bir dövl tin %25 torpaqları i al altında olsun da, o dövl t sava adı
g l nd titr tm y dü sün. Dem k, o hakimiyy tin milli üur t m li
yoxdur. Olursa, bir an dü ünm d n yalnız torpaqlarının azadlı ı u runda
adlımlayar. Milli üuru olmayan h qiqi v ya hüquqi xsl r üçün yalan
söyl m k, yalan davranmaq, para v mala xidm t etm k n normal hayat
sayılır. Milli üurdan yoxsun bir tolum içind , il gil r yalnız rü v t
mahiyy ti da ıyar. Öyr tm n
110
öyr ncini d rs oxutmadan m zun ed r.
Bilim rü v t qurbanısı olar. ll rd saysız-hesabsız bitikl r v s n dl r
baxmayaraq toplum sür tl savadsızlı a v c hal t u rar.
Toplumda
rk k-qadın,
rbab-r iyy t,
pullu-pulsuz
v.b.
ziddiyy tl rin helli deyil, bu ziddiyy tl rin normal hal g lm si h r k s
t r find n q bul olunar. Bu tablo bir bo lu un y ni ulusal kültür kimlik
bilinci- nin olmamasının eyniyy tidir, do al göst rg sidir.
Milli üurun oldu u yerd , v t n tablosunun ba ında iri cizgi ile
M N M D L , M N M ANLAMIM! Sözl ri yazılar. Dil milli kimliyin
h r eyidir. Dilsiz milli kimlik üuru yoxdur. Dilini ziz tutmayan, onu
bütün var-yoxunun anlamı saymayan, evind öz u a ıyla yabancı dild
danı an v danı ark n qulaqlarının arxasından
rm v utanc t ri
tökm y nl rd ulusal kültür kimlik bilincd n iz-toz ola bilm z. “M nim
dilim ucadır, qutsaldır
111
v m n onu uca saxlamaqda borcluyam” diy nl r
lb t ki, qısqanc olmaqda haqlıdırlar. Bel olan insanlar, yalnız ulusal
kimlik bilincil deyil, h m d insanlıq s ciy si il ölçülür v d y rl nirl r.
*“M nim dilim Göygöl, X z r,
M nim dilim ahda ımdır,
Qoy dilçil r öc sinl r,
Yoxdur b hs meylim m nim.
110
mü llim
111
müqq dd sdir
73
Heç bir dild n skik deyil,
B
rin dil a acının
ah buda ı dilim m nim!
112
X.R.UluTürk
113
yuxarıdaki erini diy nd , ulusal kimlik bilincinin
dill n ölçüd ba lı oldu unu söyl yir. Y` ni, dil bir mill tin torpa ıdır,
da ı v suyudur. Dünyaya açılan p nc r sidir. Tarix v m d niyy td n
s sl n c k sözüdür. Dili, tarixi, d bl ri, ulus öz llikl rinin hamısını bir
arada sisteml dir n ulusal kültür kimlik bilinci, ya am f ls f sini
dinamikl dir n güc m rk zidir. H yata dönük dinamizmind ki, duy u,
a ıl, inam v inanc t m lidir. Ulusal kültür kimlik bilinci, bir mill tin
ülküs l, ekonomik, siyasal v ordu yüks li inin dinamikasıdır. Bu üzd n
bir ulusun varlı ının ulusal kültür kimlik bilincin ba lı olması, danılmaz
g rç kdir. “Milli üur, bir mill tin ya ama ifad si, hayat qayna ı v n
quvv tli silahıdır. XX. yüzild milli üuru olmayan mill tl r yıxılmaya
m hkumdurlar.
Unutulmu milli dili, milli üur say sind yenid n dirild n
Y hudil r v rl ndalılarla, diriltm y çalı an Norveçlil r, XX. Yüzilin üç
milli muciz sini göst rmi l rdir”.
114
Milli bilincin h m m ntiq v h m d duy u yönl ri vardır. Nec ki,
m ntiqsiz duy u yoxdur, el c d duy usuz insan yoxdur. Duy u milli
üurun q lbidirs , m ntiq v bilim onun beyini hesab olur. “M nim
Bab kim var. M nim N simim var” kimi deyiml rin m ntiq yönü Bab k
v N simi g rç yidirs , “M nim” vur usu onun duy usu v qıvancdır.
g r Türk anası N simi v Bab k do ubsa, n d n onlar m nim olmasın
ki! M g r m ni d bir Türk anası do mayıbdır. g r rq irfançılı ının
böyük bilginl ri arasında saysız Türk evladı varsa, n d n irfan m nim
olmasın ki!?
g r Tümris Ana kimi anam varsa, n d n modern v
112
X.R. Ulutürk // Laylam m nim, n r m m nim// erind n bir parça
113
Az rbaycanın Milli airi, do um:21 oktyabr 1932-ci il. Ölüm:22 iyun 1994-cü il
114
H.N. Atsız, Kızılelma, 10. Sayı, 2 Ocak 1948
Dostları ilə paylaş: |