Microsoft Word turkcess ozet kitap docx
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
- XX Əsrin II Yarısında Türk Və Azərbaycan Satirasında Ortaq Tənqid Hədəfləri (Əziz Nesin Və Anar Yaradıcılığı Əsasında)
- Yoksulluğun Kadınlaşması: Mikro Krediler Ve Karz-I Hassen Finansman Uygulamaları İle Yoksullukla Mücadele
- Anahtar Kelimeler
- IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
55 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan XX Əsrin II Yarısında Türk Və Azərbaycan Satirasında Ortaq Tənqid Hədəfləri (Əziz Nesin Və Anar Yaradıcılığı Əsasında) Maya AXUNDOVA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu, doktorant mayaaxundova93@gmail.com XÜLASƏ Mehmet Nüsrət Nesin-Əziz Nesin (1915-1995) Cümhuriyyət dövrü türk ədəbiyyatının ən məhsuldar yazıçılarından biri, ən böyük satira ustasıdır. Əziz Nesin ədəbi növlərin hər üç sahəsində müxtəlif janrlarda yazdığı çoxsaylı əsərləri ilə yarım əsrdən çox türk ədəbiyyatını zənginləşdirmiş, satirik qələmi ilə xalqına xidmət etmişdir. Əziz Nesin təkcə Türkiyədə deyil, bütövlükdə dünya ədəbiyyatında tanınmış və sevilmişdir. Əsərlərində toxunduğu məsələr hətta bu günümüz üçün yazılıbmış kimi ciddiliyini və aktuallınını qoruyub saxlayır. Məqalədə xalq yazıçısı Anarın “Molla Nəsrəddin-66” satirik hekayələr silsiləsi Əziz Nesinin “Taxtalı köydən məktublar” povesti qarşılıqlı təhlil olunur, ortaq tənqid hədəfləri tədqiq edilir. Eyni zamanda Əziz Nesinin mövzusu xalq nağıllarından gələn satirik nağılları ilə Anarın “Yaxşı padşahın nağılı” satirası müqayisəli təhlil olunur. Əziz Nesin nağıl motivlərindən istifadə etməklə, yaxud da nağıllardan təsirlənərək qələmə aldığı böyüklər üçün nağıllarında da təkcə türklərin deyil, bütöv bəşəriyyətin yaşamındakı naqislikləri, insan xislətinin qüsurlarını tənqid obyektinə çevirmişdir. Böyüklər üçün yazdığı nağılların satirik hekayələrdən daha qüvvətli tənqidi gücə malik olduğunu düşünmüşdür. Əziz Nesinə görə, nağıl janrı hekayələrə nisbətən insanları daha çox düşündürür. Bu cəhətinə görə də ədib nağılları daha üstün satirik “silah” hesab edir. Digər tərəfdən yanaşdıqda isə nağıllarda gizlilik, ictimai-sosial və iqtisadi-siyasi qüsurları üstüörtülü şəkildə daha rahat tənqid etmək imkanı olur. Nağıl üslubunda yazılmış satiraya Azərbaycan ədəbiyyatında da rast gəlinir. Anarın “Yaxşı padşahın nağılı” adlı satirik pamfleti də eyni məqsədlə yazılmışdır ki, Əziz Nesinin “Sədrəzəm eşşək”, “Qarğaların seçdiyi padşah” adlı satirik nağılları ilə müqayisəli şəkildə təhlil olunur. Tədqiqatın əsasını müqayisəli təhlil metodu təşkil edir. Tədqiqatın elmi yeniliyi ondan ibarətdir ki, Əziz Nesin və Anarın satirik əsərləri paralel şəkildə ilk dəfə xüsusi olaraq sistemli müqayisə, təhlil və tədqiq edilir. XX əsrin II yarısında Türkiyə və o zamanlar sovet ölkəsi olan Azərbaycan satirik ədəbiyyatında ortaq tənqid hədəfləri ayrıca bir məqalə səviyyəsində araşdırılır. Tədqiqat zamanı məlum olur ki, ayrı-ayrı siyasi rejim altında yaşayan iki qardaş ölkənin, eyni köklü xalqın ədəbiyyatında, eyni zamanda satirik nəsrində ortaq problemləri paralel olaraq tənqid hədəfinə çevirmiş satirik əsərlər mövcud olmuşdur. Açar sözlər: Əziz Nesin, Anar, satira, tənqid, satirik nağıl 56 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Yoksulluğun Kadınlaşması: Mikro Krediler Ve Karz-I Hassen Finansman Uygulamaları İle Yoksullukla Mücadele Serpil ALTINIRMAK Anadolu Üniversitesi saltinirmak@anadolu.edu.tr ÖZET Kadın yoksulluğu 1995 yılında “yoksulluğun kadınlaşması” ifadesi ile literatürde yerini almıştır. Toplum içinde kadınlar ve çocuklar yoksullaşma riski karşısında dezavantajlı bir konumda yer almaktadırlar. Kadınlar toplumda yoksulluğu daha derinden yaşamaktadırlar. Kadınların yoksullukla mücadelesinde girişimcilik faaliyetlerine yönelmeleri bir çözüm olarak görülmektedir. Ancak bu noktada sermaye yetersizliği karşımıza önemli bir sorun olarak çıkmaktadır. Mikro krediler pek çok ülkede kadınlara sermaye sağlamak için bir finansman modeli olarak benimsenmiştir. Ancak bu uygulamaların bir kısmı başarılı olurken bir kısmı da başarısız olmaktadır. Çalışmada, kadın yoksulluğu ve mikro krediler tartışılırken İslami finansmanda önemli bir yeri olan Karz-ı Hassen finansman modelinin kadınları girişimci yapmada kullanılabilirliği üzerinde durulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kadın Yoksulluğu, Mikro Kredi, Karz-ı Hassen 57 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan XX Əsrin Əvvəllərində Azərbaycanın Müstəqillik Hərəkatında “Həyat” Qəzetinin Rolu Hakim QƏMBƏROV AMEA Tarix İnstitutunun elmi işçisi, Bakı, Azərbaycan hakimqambarov@gmail.com XIX əsrin II yarısına təsadüf edən Azərbaycan türk millətinin formalaşması prosesində kapitalizmin coşqun inkişafı, milli burjuaziya və demokratik ruhlu ziyalıların fəaliyyəti, iqtisadi və mədəni mərkəzlərin, yeni tipli təhsil və maarif müəssisələrinin, milli teatrın yaranması kimi bir çox amillərlə yanaşı milli mətbuatın meydana gəlməsi də həlledici rol oynamışdır. “Əkinçi” qəzeti ilə əsası qoyulan milli mətbuat ənənələri XX əsrin əvvəllərində nəşr olunan “Həyat” qəzeti ilə yeni bir mərhələyə qədəm qoymuşdur. Böyük Azərbaycan maarifçiləri və ideolaoqları Ə.Hüseynzadə və Ə.Ağaoğlunun redaktorluğu ilə nəşrə başlayan bu mətbu orqanı qısa zamanda Həsən bəy Zərdabi, Ə. Topçubaşov, Ü.Hacıbəyov, Ə. İbrahimov, M.Ə. Rəsulzadə, N.Nərimanov, M.Hacınski, A.Səhhət, M.Hadi, H.S.Ayvazov, Ə.Haqverdiyev, M.Ə.Sabir, M.Ə.Şeyxzadə, S.M.Qənizadə Axund Əbuturaboğlu və s. dövrün demək olar ki, bütün demokratik ziyalılarını, sonradan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulmasında yaxından iştirak edən ictimai-siyasi xadimləri öz ətrafında birləşdirərək milli-demokratik, milli- azadlıq hərəkatının ideoloji tribunasına çevrildi. Başqa sözlə desək, “Həyat” qəzeti nəinki fəaliyyətini Azərbaycanda, Rusiya imperiyasında və dünyda baş verən gündəlik hadisələri işıqlandırmaqla məhdudlaşdırmadı, tam əksinə bütün diqqət və faəliyyətini çarizmin imperiya əsarətinə məhkum olunmuş 6 milyondan artıq türk-müsəlman əhalinin təməl ehtiyaclarının, ən zəruri insani haqlarının təmin olunması uğrunda mübarizəyə yönəltdi və fəaliyyət göstərdiyi qısa zaman kəsiyində milli şüurun, özünüdərk prosesinin inkişafınada, müstəqillik ideyalarının təbliğində misilsiz xidmətlər göstərdi. “Həyat” qəzetinin ən böyük uğurlarından və fərqləndirici cəhətlərindən biri budur ki, o, ilk dəfə olaraq ümumrusiya müsəlmanlarının qurtuluş və nicat yolununun islamçılıq və türkçülük ideyası ətrafında sıx şəkildə birləşməsi, “maarifi-ümumiyyə”, “hüquqi-mədəniyyə”, “milli tərəqqi”, “milli birlik” vasitəsi ilə mümkün olması fikrini konseptual formada əsaslandırmağı bacardı. Bunun nəticəsində isə, bir tərəfdən çox geniş coğrafi məkanda qərar tutmuş türk milləti vahid, ümumi ideoloji- siyasi xətt ətrafında birləşərək mütəşəkkil qüvvəyə çevrildi. Digər tərəfdən isə, Azərbaycan xalqının mütləqiyyətə qarşı azadlıq uğrunda mübarizəsi Rusiyanın inqilabçı cərəyanlarının, sosializm ideyalarını təbliğ edən bolşeviklərin, ümumilikdə rus inqilabi hərəkatının zərərli təsirlərinə məruz qalmadan həqiqi mənada milli azdlıq hərəkatına çevrildi və 1918-ci ilin mayında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması ilə qalibiyyətlə yekunlaşdı. Açar sözlər: XX əsrin əvvəlləri, Azərbaycanın müstəqillik hərəkatı, “Həyat” qəzeti, Ə.Hüseyinzadə, Ə.Ağaoğlunun Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|