dem s m olmaz! O, a kar söyl di n bilirdis . Çünki önünd ydi e id n kims . Atlı
qulaq asdı, gözünd maraq. lini di l di, heyr t saçaraq. Dedi: - Özün bir
"lahövl " oxu, Sınmı iki divin f lak t oxu. Ki i d , di i d qulyabınıdır.
Adamı azdırır, yoldan sapdırır. Qan tökür, can alır iki cadug r, Xoruz ban
ver nd qaçıb gedirl r. Di isi heyladır, ki isi eyla. l ri-pislikdir, gücl ri
- b la. Diris ns , c ld ol, ey yazıq insan, ükr et, ll rind n xilas olmusan.
Buyur, min köhl ni, b rk ç k yüg ni. Sus, do rayıb tökm h r bildiyini. Bu yel
ayaqlını çap dalımca, qov! "Tanrım!" de, ba rında sönm sin alov. Kahanın a zında
aciz, avar Mahan ata mindi, ya qanadlara?! Atı el qovdu, el çapdı ki, Arxada
buraxdı s rt kül kl ri. Keçdil r da ların min x t rind n, Qaya qılıncından, da
x nc rind n. Göründü, n hay t, t kd bir düz. lin içi kimi hamar, düpp düz.
Heyr t: h r t r fd n g lir rud s si, Qaval cingiltisi, b rb t nal si. Dörd
yandan s s g lir, h r s s bir ovsun, - Buyur yanımıza! - Bad n nu olsun!
S hrada bir s bz , bir reyhan hanı? Minib qulyabanı qulyabanını. Al m div
lind n g lmi dir zara, Da çöll r qaçır, çöll r da lara. Minl rc div minib
divin dalına, Bürüyüb al mi qeylü-qalına. Hamsı tufan kimi torpaq sovuran,
Biri-qara z li, biri - kor ilan. ora çatdı ki, sa dan v soldan Hay-küy r
qalxdı, yandı asiman. l çalan, r qs ed n kiml rdir, deyin Yanır, tüstül nir,
sönür ba -beyin. Çoxalır d mb d m hay-küy, ba ırtı. Mahanın az qala ba rı
yarıldı. Sovu du bir saat... qar ı üfüqd n Min i ıq m
li göründü bird n.
Göründü nag han bir neç zorba, Boyları tir kimi, ll ri yaba. Hamsı qır
papaqlı, sallaq dodaqlı. Qara, q tran donlu, z nci soraqlı. Xortumlu, buynuzlu
çöll r s fili Özünd c m edib öküzl fili. Z banil r kimi iyr nc, ba ıbo H r
idbar lin bir m
l almı . ax - ana vuranlar, ç pik çalanlar, At
püskür nl r, beyt oxuyanlar C lacil - z ng alıb a ızılarına. R qs xalxıb çıxıb
bo azlarına. Qara mizrabların ritmi - qasır a. Mahanın köhl ni qalxdı oyna a.
Mahanın d h td n beyni çatlayır, Atı qanadlanır, atı atlanır. Boylandı, altında
bir b la gördü. At yox, yeddiba lı jdaha gördü. Dörd aya ı vardı, bir cüt
qanadı. H l yeddi ba ı - yeddi anadı. Kim görüb cüt qanad dördayaqlıda, Ba ı
yeddi olan qol - budaqlıda?! Belimizd ilan - köm kdir f l k, Biz yeddi ba lıya
heyr tmi ed k?! C h nn m jdaha ç kir Mahanı, Boynundan sallayıb ayaqlarını.
Nec oyunbazdı o zülmkar div, H r t z oyunu min insan yeyib. Dola ıq ip kimi
qıvrımdı, qıvrım. Qırılıb açılır ilan, ildırım. Mahan kölg likd cılız çöp kimi,
Onu kama ç kir sell rin dibi. B lk çöp d deyil, zibildi, zibil - Çov un ld n
salıb edir xurd - x il. Ardınca s rxo t k çapırdı hey-hey! Eni , yoxu a
çırpırdı hey-hey! Top kimi fırladır, seyr et o qurdu, Yazı ın ba ına ayaq
qoyurdu. jdaha a zından ildırım saçdı, Sübh c n ba ına min oyun açdı. Sübh ir
a zından n f s alırk n O, atdı boynundan Mahanı bird n. O, getdi, eypur da, hay
- küy d getdi. Zülm t qazanların qaynarı bitdi. O div süvarisi divd n en nd ,
Div görmü l r kimi dü dümü b nd ?! tirdi hu unu, yıxıldı yola. X st dir, can
verir, ölür az qala. Gün at ind n yanır peys ri, Özünd n, al md n yoxdu
x b ri. Qaynar qazan kimi da anda beyni, Qayıtdı yadda ı, açıldı eyni. Ovdu
gözl rini, qalxdı aya a. Sa ında, solunda qızıl bayra a, Al qana b nz y n
biyaban gördü, Ucu, buca ı yox bir cahan gördü. R ngar ng qumları gör nec
qızıb, C h nn md n isti, qandan qırmızı. Qılıncı bir ba a salsalar g r, F r
açıb üstün a qum tökürl r. Qanlı bayra ını açan biyaban N t açıb, qum töküb
qan umurdu, qan! Gec zab ç kib dü mü dü b nd . Dirç lib taq t , hu a g l nd
O, qaçdı v h il r torxanasından. Q mginl r kuyin yollandı lan. Bir cı ır
taparaq qaçır, qaçırdı. Z h rli havadan uzaqla ırdı. El uçurdu ki, atılmı ox
da, Qalardı yazıqdan b lk arxada. Göz dikib ax ama, qaralan qa a, Vurdu
biyabanı axır ki, ba a. Ç m n, bulaq görc k a ıb da dımı, Qocalmı ür yi
cavanla dımı? çdi s rin sudan "Oxay!" dey r k, Seçdi yataq yeri, l fd n dö k.
Dü ündü: "Burdaca rahatlanaram, Axı m n tapmıram gec l r aram. Hava qupqurudur,
yol da kims siz. M zacım sevdalı, d rdim - min d niz. Xatirim p ri an olmasın
nec ? Öldürüb q lbimi x yal, dü ünc . B lk dinc l r m, uy uya dalsam. X yaldan,
oyundan k narda qalsam." Oyanıb yol gedir, s dl r yarırdı. Bir rahat, salamat
yer axtarırdı. N hay t, çatdı bir da ma araya. Bir la ım enirdi çöld n oraya.
Orda min pill li dibsiz bir quyu, Yalnız kölg görüb a aran suyu. K ndir döns
d li, aya ı O, Yusif saya ı endi a a ı. Dibd da a verdi o, arxasını, El bil
qu tapdı öz yuvasını. Açdı a u unu ona da yataq, Da örtük altında x t rd n
uzaq. Dinclik, asud lik onu oyatdı. Balı ı çevirdi, bir daha yatdı. Dö k g z n
li çatmır dö y , Qumda naxı salır qara ip y . Bird n dirh m boyda a i ıq
gördü, Yas m n qucmu du sanki söyüdü. - ıq hardan g lir? Baxdı diqq tl , ad
olan ür yi vurdu riqq tl . Gördü bir baca var, burda bir baca. Ç kir Ay
nurunu... Ay xeyli uca. Baxdı, anladı ki, nur f vvar si Ayın öl sidir, Ayın
öl si. "G r k dar de iyi geni l ndir m, P nc m, dırnaqlarım möhk mdir, n q m".
De ik geni l ndi. st s g r Çıxarar ba ını boynuna q d r. Dartındı, n gördü:
göz l bir gül n. Arxları dupduru, h r bir gülü n. Qazdı. Burda qalmaq ona ar
g ldi, Özünü bacadan çıxara bildi. Ba mı qar ıdakı, yoxsa bir c nn t? r m
ba ından da göz l bir xilq t! T bi t, t rav t, l taf t, qüdr t! S rvl r qiyam t,
im adlar af t. Meyv a acları b h r, bar dolu. Yer ba ym d qanadı, qolu.
lvan nübarları can kimi t z . S fası, seyri d can ver r siz . Bir mey
fincanıdır h r yaqut alma. Nar - qiq mücrüsü, d r, gend qalma. Heyva - mi gl
dolu bir topa b nz r, A zı açıq qalıb gül n püst l r. Yel yir... aftalı
buda ını tut, Odur al - qırmızı, a , sarı yaqut. "X lif lo ması" xumar,
xuraman. Bir cüt bus alır ondan muz - banan. k r gülü lüdür k r armudu. H r
innab buda ı - dürr dolu qutu. ncirin balıyla badam l p si Qarı ıb n olmu -
palda bad si. Çıraq t k yandırıb üzüm talvarı Qara salxımları, a salxımları.
Gülabı, buz ri, x z ri üzüm, Raziqi, m lahi, k ri üzüm! Narın ir sind n, üzüm
suyundan Ür k qüvv t tapır, qan yeni bir can. Narıncın, turuncun dadı q nddimi,
H r künc gül qoyan n xlb nddimi? Bostan hoqqabazdır, xeyli fsunkar - Qovundan,
qarpızdan hoqqaları var. Sincüd, alma növ - növ, nar s b t - s b t. Dadlı
t b rxuna b nz r t b rzad. El bir c nn ti tapdı ki, Mahan, Dün nki c h nn m
çıxdı yadından. Z rif ax l ri bir-bir yirdi. Dadlı meyv l rd n d rib yeyirdi.
Sinirdi canına h r irin gil , Yeyirdi l zz tl , marça-març il . Onu heyran
qoyub h r dadlı yemi . Bir az s p l mi , bir az da yemi . Nag han bir küncd n
bir n r qopdu: - Tutun bu o runu! O runu tutun! Q z bi qaynayan bir qoca g ldi,
Gümanı lind a aca g ldi: - A meyv o rusu, axı s n kims n? Neçin gec vaxtı
ba a g lmis n? Neç ill rdi ki, m n bu bu dayam, Olmayıb qapımı açan, ba layan.
Kims n, slin n dir, n s bin n dir, Bu vaxtı g lm kd m qs din n dir? Qoca bu
sözl ri bir-bir sayark n B d ni az qala qurudu bird n. - Q rib bir adama -
söyl di Mahan - Azıb ayrılmı am öz diyarımdan. Q rib m, xilas et dara dü ni.