açan! M n bir yol göst r, s n ey yol açan! Yalnız s ns n açan düyünl nmi i.
Bacarmır bu i i ba qa bir ki i. M g r t k m n mi nicat vermis n? N q d r
yolsuza yol göst rmis n! Sızladı, yalvardı öz allahına, Sürtdü üz-gözünü
s cd gahına. Ah ç kdi, ba ını qaldıran zaman Gördü öz klin b nz r bir insan.
Gördü dan yeri t k f ql nmi i, Bahar f sli kimi ya ıl geymi i. - Günaydın, ey
xac , bilmir m kims n, Qiym tli gövh rs n amma dey s n. - G l, tanı, m n Xızram,
ey Tanrısev n, G lmi m l ver m, tutam lind n. Qar ına çıxmı dır göz l
m qs din, S ni çatdıraram yurduna y qin. l ver, qalx aya a, ey nura möhtac,
Qapa, yum gözünü, bir an sonra aç. Xızrın xo s sini dinl di Mahan, Dirilik
suyumu tapdı nag han?! l verdi lin , da danmı a dı? ntizar gözünü yumdu v
açdı. Hardadır? Div onu azdıran yerd T ki bu gül nd azmasın bir d . O, Misr
qayıtmı xarabalıqdan, Ba ın qapısını açdı h y can. N gördü? Yas tutub dostlar
susublar. Hamsının ynind yam ya ıl paltar. vv ld n sonacan n l r ç kibdir
Hamsını dostlara n ql etdi bir-bir. Gördü dostlarını b rk sıxıb k d r, Onun
xatirin göy geyinibl r. O da dostlarından qalmadı geri, El bil ynin geydi
göyl ri. Uydu, o da uydu ç rx ah ngin , Dü dü göy çadırlı rüzgar r ngin . N
üçün göy geymi bu ulu g rdi ? Ondan yax ı r ngi tapa bilm mi . nan, könül
vers h r kim göy r ng , Dön r süfr sind gün çör y . Qürs si gün in
qürsünd n olan zr q gülün bax, göydür binadan. Gün hansı yana üz çevirirs ,
O s mt boylanır b növ , süs n. Göy r ngli güll ri hindli çox ist r, Güll r ad
verib: gün p r stl r. Ay üzlü göz l ah qulaq asdı, Sonra: - Yataq! - dey
ba rına basdı. B HRAMIN P NC
NB GÜNÜ S ND L R NGL GÜNB ZD
YL
M S V
ALTINCI QL MD N AH QIZININ HEKAY T P nc nb günü - n yax ı gündür,
Çün
Mü t ri kimi b xti gülgündür. Mü k naf sini dan yeri açdı, Ud gec od tutdu
s nd lmi saçdı?! S nd l tri ver n torpaqlar kimi ah çıxdı, ynind s nd l
geyimi. Çıxdı göy günb zd n... Hey g z -g z G ldi s nd l r ngli taz günb z .
Ona Çin g lini, o huri soylu lind n mey verdi, ya kövs r suyu? Mey aldı Hurid n
Ay do anad k, Xumarlandı gözl r, m st oldu ür k. S d f Ay sürm yi, sonsuz
ümmanda N h ngin a zına min dürr atanda ah o badam gözlü Çin göz lin Dedi: -
Ür yimi al öz lin ! adlandı Çin qızı, güldü hvalı. Ona xurma verdi, yoxsa an
balı. Dedi: - Ey cahanın canı, lo manı, S n ey ahlar ahı, b
r vicdanı!
S hrada, d ryada, da larda bol-bol Qumlardan, sulardan, da lardan da çox
Ömrün-günün olsun, ulu hriyar! S n b xtin memar, b xtin s n yar. Ey rz gün
kimi aydınlıq ver n, ahlar sarayına ahlıq g tir n! Bu qırıq nitqimd n, ba lı
dilimd n Özün bilirs n ki, çox inciy m m n. M n reyhan önünd d mir tur usu
Olsam da, qulaq as, can hdimdi bu. adlansın dey ah z f ran ist r, nliyi,
uxlu u rma an ist r. Bir az sökük-tökük nitqiml m n d Ona dad verir m yeri
g l nd . nan, axtarıram sözd ki duzu, ahın ür yin yatan bir sözü. Öpdü ah
lini gün p r st Ay, Tikm y ba ladı sözd n bir saray. HEKAY T Ayrıldı h rd n
iki dilav r, Ba qa bir h r yola dü dül r. Vardı h r birinin yol azuq si, Öz
suyu, öz d ni, dolu heyb si. Bir g nc Xeyir idi, o birisi - r. Adlarına uy un
i gör rdil r. Getdil r... sitdi n f s n f si. Xeyir bilmirdi ki, yol azuq si
Tük ns ac qalar. Yeyir, içirdi. O, kir, r is tarla biçirdi. B li, rza ını
qoruyurdu r. Getdil r... qaynar bir düz yetdil r. Bu çöl alov dilli bir yanar
t ndir,
Orda riy rdi h tta da , d mir. Orda od özün yer el mi di, imal
s mumunu z h rl mi di. r x b rdar idi: bu sonsuz düz n Birc damcıya da
h sr tdi sl n. X lv ti doldurub o, bir tuluq su Atdı dalına ki, ehtiyat olsun.
Xeyir hardan bilsin önd su yoxdur. Yol gedir, sanırdı qorxusu yoxdur. Yor un,
qaran f s, at l dolu Keçdil r s hrada uzun bir yolu. Yeddi gün özl rin b rk
yordular çox. rin suyu durur, Xeyirinki yox. Suyu gizl d n r döndü b
rd n,
sla danı madı xeyird n, rd n. Xeyir baxdı, gördü haramzad nin Me gind suyu
var - baldan da irin. çir bala-bala sudan x lv ti, Deyirs n mey içir, ya bal
rb ti. T pib dil-doda ı. T n dir Xeyir, Lakin n yalvarır, n bir söz deyir.
Sıxdı ı di in tutub canını, çs d içirdi cig r qanını. Qurudu ciy ri, qaynadı
beyni, Gücü yox... endir kirpikl rini. Zöhr namazından bir azca keçmi Tük ndi
taq ti, qaldı kirimi . Onun od r ngind cüt l li vardı. Sulu l l... o suyun da
yeri dardı. L ld n görünm y n su axırdı çox, - Göz üçün göz ya ı, a ız üçün yox.
Xeyir sulu l li uzatdı r - Qumunda su olan zalım b
r . - Yanıram... ölür m!
- dedi - r hm el , Söndür at imi bir az su il . Dirilik suyundan ver bir az
içim. Ya sat, ya ba ı la. At dir içim. Bu iki l limi öz suyuna at, Can ver n
canımı suyunla sa alt. Allah l n t etsin, r b d danı dı, El öz adından bir
kitab açdı, Dedi: - Quru da dan bulaq yonma g l. N özün pis ol, n m n ng l.
M n l li vers n bu xarabada, Alarsan, el ki, çatdıq abada. Dil tökm , m n
hara, aldanmaq hara? M n divin özünü salaram tora. M n möhr g lm , hiyl d n
sakın. Çatmaz m nimkin hoqqabazlı ın. Vaz keç bu k l kd n, qaradan, a dan.
M niml qumardan, n rd oynamaqdan. Verm r m suyumun damlasını da, Tök rs n
üzümün suyunu sonda. M n burda götürs m iki gövh ri, h rd y qin ki, alarsan
geri. S nin el dürrün g r kdir m n , Geri qayıtmasın bir d yerin . - O hansı
gövh rdir, ey v l dizna, Gövh raxtaranın qoyum ovcuna? r dedi: - Cüt gövh r
iki gözündür. H r zizd n artıq cüt zizindir. Alıram, sat m n , tök gözl rini.
Yoxsa su içm kd n ç k gözl rini! - M g r o Tanrıdan heç utanmırsan? Buz suyu
alova, oda satırsan? Tutalım, lap suyun dadlıdı bal t k, Gözl rimi tökm k n yin
g r k? Çıxarıb gözümü s n diri-diri, Yüz bulaq da vers n, bunun n xeyri? S n
get öz suyunu l l , dürr sat, Su verib, göz almı de, hansı c llad? Götür var -
yoxumu, al l limi s n, Üst lik ka ız da verim dilimd n. And olsun Tanrının
böyüklüyün : H l sevin r m verdiyin hökm . D ym gözl rim , - s ad tim Soyuq
suya gör soyuqluq etm . r dedi: - Söhb tin bir fsan dir, Susuzun etdiyi bo
b han dir. N gövh r, n d l l, göz g r k m n , L li m n özüm d ver r m s n .
Xeyir birc ovuc su içm k üçün B lk çe m tökdü çe mind n o gün. Gördü m hv
olacaq, yoxdur bir imkan, Canı ld n gedir can yan ısından. Can atdı buz suya
yanar varlı ı. ki qat yan ıdır can üst yan ı. "- Dözmür m, get! - dedi - bir
ülgüc g tir. Dözmür m, vv lc bir içim su ver! Dözmür m, onsuz da ölüm günüdür.
Çıxar gözl rimi, yanqımı söndür!" Z nn etdi, gözün d ys d bıçaq, Bir ümid
i ı ı b lk do acaq. r t n torpa ın üstün getdi, Tez qapıb ülgücü,
c rrahlıq etdi. ki göz çıra ı - i ıqlı, t miz. Çıraq keçirm y can atan x bis
N rgizin üstün tökdü qızıl qan, Gövh ri qopardı n uca tacdan. Bir cüt incisini
verdi zavala, Ona su verm d n düz ldi yola. Malını, pulunu, dürrünü çaldı,
Getdi, gözsüz cavan s hrada qaldı. N ymi , anladımı rin r adı?
Xeyrind n- rind n x b r tutmadı. Öz qanı içind çırpınır özü, Özünü görm y
vardımı gözü? O, gör bils ydi özünü gend n, B lk d öl rdi qorxudan, q md n.