Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti

3.Tarixiy malbalar davr nuqtay nazaridan, mazmuni va mohiyatga ko’ra qanday ahamiyatga 
ega? 
4.O’tmishning eng qadimgi zamonlarini o’rganishda tarixga qanday fanlar yordam beradi? 
5.Vatan tuyg’usi - deganda nimani tushunasiz? 
6.O’zingizni vatanparvar deb o’ylaysizmi? 
Ushbu mavzuni o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida ma‘ruza darslari tashkil
etilsa maqsadga muvofiq bo’ladi.

---

5 
1. ”O’zbekistonmadaniyatitarixi”kursining metodologik ilmiy-nazariy asoslari, tamoyil va 
usullari. Madaniyat nazariyasi.
Madaniyatshunoslik-madaniyat rivojlanishining eng muhim qonunlarini
o`rganadi. Uning manbai insoniyat yaratgan barcha madaniy qadriyatlardir.
Madaniyatshunoslikning asosiy vazifasiga insonning tabiat jamiat bilan
birgalikda faolyatini hamda kishilarning ma`naviy turmushiga oid barcha jarayonlarni tadqiq qilish 
kiradi. Shuning uchun uning tadqiqotmanbai bo`lib, quyidagi sohalarni o`z ichiga oladi. Ya`ni:
- Inson yaratgan san`at sohasi.
- Kishilarning muomala vositasi bo`lgan til.
- Jamiyat boyligi va mezon bo`lmish bilim.
- Jamiyatda sodir bo`luvchi demografik va etnik jarayonlar xizmat qiladi.
Madaniyatshunoslik umumnazariy fan bo`lib, unga xos bo`lgan xususiyatinsonning madaniy
hayot xodisasini tartib tizimiga solib yondashishi hisoblanadi. Shuningdek madaniyat gumanitar 
bilimlarni o`ziga mujassam qilgan holda namoyon bo`lishi bilan birga bilishning o`ta murakkab 
ob`ekti hamdir.
‘Madaniyat’ bu insonlarning ijodiy faoliyat jarayonida yaratgan moddiy va ma`naviy sohalardagi
yutuqlar majmui bo`lib, kundalik tajriba va muomala va munosabatlarning shakllanishi;
shuningdek madaniyat ma`lum bir jamiyat uchun xizmat qiluvchi bilimlarning aniq bir darajasi
hamdir. Madaniyatni o`rganishda obe`ktiv qonunlarning va sabab xodisalaridagi bog`liklik haqidagi 
an`anviy bir xil tasvirdan faydalanmaslik ham mumkun. Madaniyatni tartibli tadqiq qilish kutilgan 
va favqulotda jarryonlar haqidagi tasavvurlardan foydalanishni taqoza qiladi.
Sistemali yondashuv bir-biriga ta`sir etuvchi turli madaniyat sohalarining o`ziga xos xususiyatlarini 
qismlarga bo`lib emas, balki madaniyatni butunicha tasavvur qilish imkonini beradi. Sistemali
yondoshuv tadqiqotning juda ko`p uslublaridan foydalanishga imkon beradi. Ya`ni ba`zi bir
usullar bilan olingan natijalarni boshqalariga qarama-qarshi qo`ymasdan muloqotlashtirmasdan 
xulosa qiladi. Aynan sitemali yondoshuv madanyatni o`zini ham xuddi o`ziga xos shaklda va kishilar
hayot faoliyati sohalarni ham tushunish imkonini beradi. Bulardan madaniyat sohalari, madaniyat 
institutlari tashkil topib, ular aniq tuzilmaga va aniq vazifalarga ega bo`lgan holda madaniy 
namunalarni tashkil qilib madaniyat tizimini belgilaydi.