NəSĠman yaqublu

gözləri.  Onun  bu  baxışlarını  hətta  eynəyin  şüşələri  də  gizlədə  bilmirdi”.  (301, 
s.172-173) Rozenberq isə deyirdi: “Mən heç zaman Himmlerin gözlərinin içərisinə 
düz  baxa  bilməmişəm.  Onlar  həmişə  qırpılaraq  eynəyin  şüşələri  arxasında 
gizlənirdi.  İndi  onun  şəkildən  mənə  dikilmiş  gözlərində  bir  şey  hiss  edirəm: 
qəddarlıq”. (301, s.173) 
Himmler  hələ  1925-ci  ilin  fevralında  Hitlerə  məktub  yazmış,  martın  12-də 
isə Münhendə ilk dəfə onunla görüşmüşdü. 20-ci illərin sonunda isə o, bütövlükdə 
Hitlerə  xidmətə  başladı.  1929-cu  ildə  o,  SS  qrupuna  başçılıq  etdi.  1933-cü  ildə 
Hitler hakimiyyətə gəldikdən sonra Himmlerin də ulduzu parlamağa başladı. 1936-
cı il iyunun 17-də Himmler SS-in reyxsfüreri və alman polisinin rəisi təyin olundu. 
Nasist Almaniyasında Himmlerin vəzifəsinə  görə əslində daxili işlər naziri Frikin 
müavini  sayılırdı.  Lakin,  Himmler  nazirdən  də  çox  hakimiyyətə  malik  idi.  Yəni, 
əslində  Himmler  və  onun  idarəsi  nazirə  yox,  birbaşa  Hitlerə  tabe  idi, 
dövlətdənkənar  idarə  formasına  çevrilmişdi.  Himmlerə  aşağıdakı  qurumlar  tabe 
edilmişdi:  İmperiyanın  Təhlükəsizlik  İdarəsi  –  rəhbəri  Heydrix,  sonradan  isə 
Kaltenbrunner  idi.  Bu  idarə  yeddi  bölməyə  ayrılırdı:  Baş  bölmə  -  Gestapo,  gizli 
polis  idi.  Əslində  Gestapo  RSXA-nın  yalnız  dördüncü  bölməsi  olsa  da,  olduqca 
qorxulu və mistik təsirə malik idi. Məhz Gestapo ölkədə kəsilməyən terroru həyata 
keçirirdi.  Gestapo  bölməsinin  rəhbəri  keçmiş  polis  məmuru,  bavariyalı  Henrix 
Müller idi. Kommunistlərlə, fəhlə və ziyalılarla mübarizədə peşəkar idi. RSXA-nın 
mühüm  olan  altıncı  bölməsinə  isə  uzun  müddət  Şellenberq  başçılıq  edirdi.  Bu 
bölmə xaricdə təxribatlar aparır, qanlı intriqalar törədir, xarici kəşfiyyatlarla əlaqə 
saxlayırdı. Nyurenberq prosesində şahid kimi dindirilən Şellenberqə toxunulmadı. 
O,  İtaliyanın  kurort  bölgəsi  olan  Laqo  Macorda  vəfat  etdi.  Şellenberqi  xarici 
kəşfiyyat  quurmları  müdafiə  edirdi.  Səbəbi  isə  Şellenberqin  məhz  onların 
fəaliyyətinə aid çox məlumatları bilməsi idi. (301, s.194) 
Bundan  əlavə,  Himmler  bütün  SS  silahlı  qüvvələrinə  -  nəhəng  daxili 
qoşunlar ordusuna, cəbhə diviziyalarına və daha dörd “ideoloji” bölməyə başçılıq 
edirdi. Beləliklə, Himmlerin əlində üç nəhəng struktur toplaşmışdı: RSXA – terror 
aparatı,  xüsusi  təyinatlı  qoşunlar  və  alman  QULAQ-ı  –  Almaniyada  və  işğal 
edilmiş  ərazilərdəki  həbs  düşərgələri.  Bəzi  hallarda  Himmleri  Bonapart 
Napoleonun polis naziri olmuş və ilk gizli polis “xüsusi xidmətlərinin”  yaradıcısı 
sayılan  Fuşla  müqayisə  edirdilər.  Məhz  Himmlerin  göstərişi  ilə  aprelin  20-də 
Hitlerin ad günündə esesçilər rəhbərə and içirdilər: “Sənə and içirəm, Adolf Hitler! 
Sədaqətli  və  cəsarətli  olacağam.  Ölənə  qədər  itaətkar  olacağam.  Allah  da  mənə 
kömək edəcək”. (301, s.224) 
SS-in ümumi qoşun hissələrində andiçmə məzmunlu aşağıdakı sorğu-suallar 
keçirilirdi: “Sual: Biz nə üçün Almaniyaya və Fürerə inanırıq? Cavab: Ona görə ki, 
biz  cənab  Allaha  inanırıq,  Almaniyaya  inanırıq  ki,  onu  bu  dünyada  yaratdı  və 
Fürerə - Adolf Hitlerə inanırıq ki, onu bizə göydən göndərdi. Sual: Biz hər şeydən 
əvvəl  kimə  xidmət  etməliyik?  Cavab:  Bizim  xalqımıza  və  bizim  Adolf  Hitlerə. 

---

Sual:  Nə  üçün  sən  tabe  olursan?  Cavab:  Öz  dərin  daxili  inamımdan,  ona  görə  ki, 
Almaniyaya və Fürerə, nasional-sosializmə, SS-ə inanıram”. (301, s.225) 
Maraqlıdır  ki,  1945-ci  ildə  artıq  Almaniyanın  məğlubiyyətini  görən 
Himmler  qərb  qüvvələri  ilə  danışıqlara  başlamaq  istəmişdisə  də,  bu  cəhdi  baş 
tutmamışdı.  Bi-Bi-Si  radiosundan  bu  məlumatı  eşitdikdən  sonra  Hitler  özünün 
“siyasi vəziyyətləri”ndə  yazmışdı: “ölümüm ərəfəsində  mən sabiq SS reyxsfüreri, 
daxili  işlər  naziri  Henrix  Himmleri  partiyadan  qovur  və  bütün  vəzifələrdən  azad 
edirəm...” (301, s.262) 
Almaniya  məğlub  edildikdən  sonra  ingilislər  tərəfindən  zəbt  edilən 
Himmler sianid zəhərli ampulanı qəbul edib özünü öldürdü. 
İozef  Göbbels  –  nasist  rəhbərliyində  ilk  beşliyə  daxil  olan  liderlərdən  idi 
(Gerinq,  Göbbels,  Gess,  Rozenberq,  Himmler).  Nasist  hökümətində  təbliğat  və 
maarif  naziri  olan  Göbbels  öz  sənətinin  həqiqi  peşəkarı  idi.  Yalan  və  cəzanı 
Göbbels təşkil edir, qorxunu isə Himmler yaradırdı. 
Göbbels  1897-ci  ildə  oktyabrın  29-da  anadan  olmuşdu.  Anası  hollandiyalı 
idi, atası isə fabrikdə işləyirdi. Göbbels anadan qüsurlu doğulmuşdu, ayağının biri 
o birisindən qısa idi. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra Göbbels Bonn Universitetində 
qədim  filologiya,  almanizm  və  tarix  öyrəndi.  Eyni  zamanda  o,  təhsil  illərində  bir 
neçə  dəfə  universitet  dəyişdi:  Bonn  –  Münhen  –  Freyburq  –  Qeydelburq.  Sonra 
fəlsəfədən  müdafiə  edib  elmlər  doktoru  oldu.  İlkin  dövrlərdə  Göbbels  nasist 
partiyasında  güclü  təşkilatçı  və  natiq  olan  Qreqor  Ştrasserə  xüsusi  rəğbət 
bəsləyirdi.  Ştrasser  1925-ci  ilin  noyabrında  öz  qruppası  ilə  Hannoverdə  konfrans 
keçirib NSDAP-ın proqramındakı 25 maddəni dəyişmək istədikdə (köhnə proqramı 
Feder  və  dreksnar  hazırlamışdı)  müəyyən  etirazlar  nəzərə  alınmış,  konfrans 
sonraya  saxlanılmışdı.  Hitler  isə  onları  qabaqlayıb  özü  Bamberqdə  konfrans 
keçirdi. Konfransda ştrasserçilər Göbbelsin Hitlerə qarşı mövqeyini gözləsələr də, 
bu alınmadı. Göbbels Hitlerin daha böyük üstünlüyünü görüb susdu. 
1926-cı  ilin  noyabrında  Hitler  Göbbelsi  Berlinin  qauleyteri  təyin  etdi. 
Beləliklə, Göbbelsin Hitlerlə yaxşı münasibətlərinin əsası qoyuldu. Sonrakı illərdə 
Göbbelsin düşünülmüş və  sistemli şəkildə  aparılan “təbliğatı”  Hitlerin nüfuzunun 
artmasında mühüm rol oynadı. Nasistlərin hakimiyyəti ələ keçirməsindən düz yüz 
gün  sonra  Göbbels  lazımsız  kitablar  adı  altında  alman  ədəbiyyatının  və 
mədəniyyətinin  çox  nümunələrini  yandırıb  məhv  etdi.  Məhz  Göbbelsin  rəhbərliyi 
ilə universitetlərdə təmizləmələr aparılır, yəhudilər qovulurdu. Yalnız 1933-cü ilin 
14  aprelində  aparılan  təmizləmələrdən  sonra  universitetlərin  15  faizə  qədər 
professoru işfən çıxarılmışdı. Göbbelsin təsdiqlədiyi siyahı əsasında 141 müəllifin 
14 min kitabının mağazalardan və kitabxanalardan götürülməsi tapşırılmışdı. (371, 
s.304) 
Göbbels  “alman  xalqının  sağlamlığı”  adı  altında  “anti-alman  ruhunu” 
uzaqlaşdırmaq  üçün  incəsənətdə  -  musiqidə,  teatrda  da  “təmizləmələr”  aparmağı 
unutmurdu. 

---