Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XIV/1, Yaz 2014.
161
Bir etniğin diğer bir etnik üzerinde hiçbir üstünlüğü yoktur
17
ve aynı şekilde
uluslararası ilişkilerde bir devletin diğer devletler üzerinde bir üstünlüğü kabul
edilemez. Bütün devletler eşit ve bağımsız aktörlerdir, hiçbir devlete tek kutuplu
dünya anlayışı zorla kabul ettirilemez. Bundan dolayı dünya sistemi birbirleriyle
dengeyi sağlayabilecek güçlü merkezlerin bulunduğu çok kutuplu bir yapıya göre
şekillendirilmeye çalışılmalıdır.
Aşırı milliyetçi ve izolasyoncu akımlar Ruslar'ın gelişimi önünde ciddi engelleri
oluşturmaktadır. Bundan dolayı böyle bir akım Yeni Avrasyacılık ekolü tarafından
kabul edilemez, çünkü ekolün temel felsefesi dünyayı çokluk, çeşitlilik ve farklılık
içeren bir düzene göre şekillendirmektir.
18
Böylece Rus felsefecisi Dugin Yeni
Avrasyacılık kuramının savunduğu tezler üzerine Rusya'nın yeniden küresel bir güç
olabilmesi için izlemesi gerekli dış politika stratejisini aşağıdaki şekilde
özetlemektedir:
Rusya BDT alanında varlığını yeniden canlandırmalıdır. Bunun için bu coğrafi
alanda Rusya yanlısı veya Ruslara sempati duyan çeşitli siyasi partiler ile hareketler
kurulmalıdır ve desteklenmelidir. Aynı şeyin Atlantikçi blok ülkelerinin yapmasına
müsaade edilmemelidir.
Rusya, BDT ülkelerine yönelik siyaseti sert ve yumuşak gücü sentezleyen akıllı güç
kapsamında geliştirmelidir. Böylece Rusya BDT coğrafyasında çıkar ve güvenliğini
düşünerek çeşitli sivil toplum örgütleri ile bağımsız gençlik kolları desteklemeyi
ihmal etmemelidir.
Rusya, hiçbir şekilde Ukrayna, Gürcistan, Moldova, Azerbaycan ve Ermenistan'ın
NATO'ya üye olmasına müsaade etmemelidir. Eğer ifade edilenlerin tersi gerçekleşir
ve bu ülkelerden herhangi biri NATO üyesi olursa, Rusya onların toprak
bütünlüğünü koruma taahhüdünden vazgeçmelidir ve hatta gerekirse, bu
ülkelerdeki Rus etnik yapılarının çoğunlukta yaşadığı bölgeleri bağımsızlığa
itmelidir.
19
17
Vladimir Putin'in üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçilmeden birkaç ay evvel etnik siyasetle
ilgili kaleme aldığı makalesinde Avrasyacılık kuramın savunduğu tezlerin yer aldığına tanık
olmaktayız. Putin'in makalesi dikkatlice incelendiği zaman, Avrasya ekonomik birliğinin
başarılı olması doğrudan Slav ile Türk etniği ve Ortodoksluk ile Müslümanlık dinlerinin istek
ve çıkarlarını sentezleyen bir siyasete bağlı olduğu felsefesi vardır. Makalenin tamamı için
bkz. Vladimir Putin, Rossiya: nasionalnıi vopros (Rusya: milli sorun), 23.01.2012,
http://www.ng.ru/politics/2012-01-23/1_national.html, (Son erişim 04.11.2013)
18
Aleksandr Dugin, Çetvertaya Politiçeskaya Teoriya: Rossiya İ Politiçeskiye İdei XXI Veka
(Dördüncü Politik Teori: XXI Yüzyılda Rusya Ve Siyaset Fikirleri), Amfora Yayınları, Sankt-
Peterburg 2009, s. 8.
19
Aleksandr Dugin, Evraziski Proekt İ Ego Ukrainskaya Problema (Avrasya Projesi Ve Onun
Ukrayna Sorunu), 22.11.2013,
http://www.odnako.org/almanac/material/show_26178/, (Son
erişim 04.11.2013)
MEHMET SEYFETTİN EROL-AİDARBEK AMİRBEK
162
Rusya BDT ülkeleriyle ekonomik ilişkileri derinlemesine genişletmelidir. Böylece
Rusya yakın çevresini kendisine bağlayacak büyük ekonomik projeleri hayata
geçirmeye gayret etmelidir.
Rusya, BDT ülkeleri ile eğitim, kültür ve çeşitli sanat dallarını içeren ilişkilerin
gelişimini göz ardı etmemelidir.
Rusya, yakın çevre alanında Avrasyacılık görüşleri desteklemelidir ve bölge
devletlerinin güvenliği ile istikrarlığının sadece Moskova'nın sağlayabileceği
fikirlerin yayılımı medya aracılığıyla sağlanmalıdır. Bu kapsamda yakın çevreye
yayın yapan Rus medyalarına devletin desteği kesilmemelidir.
Rusya, kendi önderliğinde kurulan örgütlere yakın çevre ülkelerinin etkin katılımını
ve üye olmasını sağlamalıdır. Bunun için gerekli her türlü tetiği kullanmaktan
kaçınmamalıdır.
20
Rusya'da belli bir elit ile akademik kesim "Rusya – büyük ada" teorisini savunarak,
Yeni Avrasyacılık ideolojisinin yanlış fikirleri içerdiğine inanırlar. Onlara göre Rusya kendi
kendine yeterli bir devlettir ve dünya siyasi sahnesine imparatorluğu yeniden tesis etme gibi
hedeflerle ortaya çıkmamalıdır. Böyle bir hedef kendi prestiji ve varlığına tehdit olabilir.
İzolasyonist kimlik anlayışını savunan bu kurama göre Rusya'nın Batıcılık, Avrasyacılık ve
Moskova-Üçüncü Roma gibi ideolojik fikirlerden arınarak, günümüz ülke sınırlarını
koruyarak ve halkın refah seviyesini artırmakla meşgul olmanın fazlasıyla yeterli olduğunu
teyit eder.
21
Günümüz Rusya'nın iç ile dış politikada izlediği temel öncelikleri incelediğimiz
zaman, Putin ve ekibinin daha çok Yeni (Neo)-Avrasyacılık ekolünün savunduğu fikirler ile
tezlerine yakın olduğunu gözlemleriz. Nitekim Zbigniew Brzezinski konu ile ilgili kaleme
aldığı çalışmasında, önümüzdeki süreçte ABD'nin Avrasya'ya yönelik siyasetinde Rusya'nın
adımlarını dikkatlice izleyerek, onu dışlamaması ve küçümsememesi gerektiği hususuna
dikkat çekmiştir ve Rusya'yı Türkiye ile birlikte Batı'nın bir parçası olmaları hususunda ikna
etmeye dayalı diplomatik stratejinin önemini teyit etmiştir. Aksi takdirde ona göre hem
Türkiye hem de Rusya Avrasya oyun tahtasında daha güçlenen iki ülke sıfatına nail
olacaklardır ki, bu durumda ABD'nin her ikisi üzerinde kontrolü sağlaması mümkün
olmayacaktır ve iki güçlenmekte olan ülkenin kaybı üzerinden dünyadaki hegemonyası
daha fazla krizlerle karşılaşacaktır.
22
Görüldüğü gibi, dünya politikasında hâlâ etkinliğini
koruyan tek süper devlet konumundaki ABD, hiçbir şekilde Rusya'nın Avrasya üst
kimliğiyle yeniden ayağa kalkmasını ve post sovyet alanında güçlenmesini istememektedir.
20
Aleksandr Dugin, K vneşnepolitiçeskoi strategiyi Rossiyi v XXI veke (XXI asırda Rusya'nın
dış
politika
stratejisi
hakkında),
18.04.2010,
http://konservatizm.org/konservatizm/theory/180410222514.xhtml, (Son erişim 04.11.2013)
21
Vadim Sımburski, Ostrov Rossiya Za Sem Let, İli Prikliyuçeniya Odnoi Geopolitiçeskoi
Konsepsiyi (Yedi Yıl İçerisinde Rusya Adası, Veya Bir Jeopolitik Konseptin Gelişimi
Hakkında), 11.02.2009, http://www.archipelag.ru/ ru_mir/ostrov-rus/cymbur/67/, (Son erişim
14.10.2013)
22
Andrei Fursov, O Bjezinskom (Brzezinski Ve Onun Yeni Kitabı Hakkında), 24.10.2012,
http://www.youtube.com/ watch?v=At3wLgnHV10, (Son erişim 11.10.2013)