O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
Iqtisodiy o‘zgarishlarni ochib 
berish
 
Erishilgan natijalarga to‘g‘ri 
baho berish
 
Ishlab 
chiqarish 
samaradorligini 
oshirish 
imkoniyatlarini aniqlash
 
Reja va boshqaruv qarorlarini 
asoslash
 
Tahlil obyekti
 
Turli 
mulkchilik 
shaklidagi 
xo‘jalik yurituvchi subyektlar va 
ularning 
tarkibiy 
bo‘g‘inlari 
(bo‘lim, sex, brigadalar) faoliyati, 
iqtisodiy 
natijalari, 
mulkiy-
moliyaviy holati, ishlab chiqarish, 
ta’minot, 
sotish, 
moliyaviy 
faoliyati hisoblanadi
 
Mahsulot ishlab chiqarish va 
sotish
 
Resurslardan foydalanish
 
Ishlab chiqarish xarajatlari va 
mahsulot tannarxi
 
Moliyaviy 
natijalar 
va 
moliyaviy holat
 
Korxonaning moliyaviy holati iqtisodiy kategoriya sifatida xo‘jalik subyektining 
o‘z faoliyatini yuritish, rivojlantirish va o‘z-o‘zini moliyalashtirish imkoniyatlari 
yuzasidan kapitalning holatini ifodalaydi. Ya’ni xo‘jalik subyektining moliyaviy 
resurslar bilan ta’minlanish darajasini, ularning maqsadli joylashtirilishi va samarali 
foydalanish darajasini, boshqa huquqiy va jismoniy shaxslar bilan bo‘ladigan 

---

14 
moliyaviy munosabatlarni, to‘lovga qobillik va moliyaviy barqarorlik holatini 
tavsiflashni ifodalaydi. 
Moliyaviy tahlil etish orqali xo‘jalik subyektining samarali faoliyatini yo‘lga 
qo‘yish va uni o‘stirish imkoniyatlarini baholashda, korxona ishlab chiqarish, tijorat va 
moliya faoliyatidan moliyaviy resurslarning kirimiga va ulardan moliyaviy holatni 
o‘stirishda foydalanish darajalariga, moliyaviy natijalarni kutilishini prognozlash va 
iqtisodiy rentabellikni xo‘jalik faoliyatining real imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda 
oshirishning yo‘llarini belgilashga, moliyaviy resurslardan yanada samarali 
foydalanishning chora-tadbirlarini belgilashga ahamiyat qaratiladi. 
Moliyaviy raqobatdoshlikka va to‘g‘ri moliyaviy siyosatni yuritishga korxona 
foydasini maksimallashtirish, kapital tarkibini optimallashtirish va uning moliyaviy 
barqarorligini ta’minlash, mulkdorlar (qatnashchilar, ta’sischilar), investorlar va 
kreditorlar uchun moliyaviy holatning jozibadorligini oshirish, korxona boshqaruvi 
yuzasidan samarali mexanizmni shakllantirish, shuningdek, moliyaviy resurslarni jalb 
etishda bozor mexanizmining barcha imkoniyatlaridan foydalanish orqali erishish 
mumkin. 
Moliyaviy tahlil oldiga qo‘yiladigan