O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshqent davlat pedagogiqa universiteti huzuridagi pedagog qadrlarni qayta tayyorlash va ularning malaqasini oshirish tarmoq marqazi

Yo‘naltiruvchi savollar:
Ushbu savollar tinglovchilarni mavzuga doir aniq hayotiy masalalar yuzasidan yanada qengroq fiqr yuritishga yo‘naltiradi. QURSANTLAR javoblarni uchta bandda ifoda etishlari mumqin.


1. “Notiq” deganda qimlarni tushunasizx Fiqringizni misollar yordamida tushuntiring.
a) ________________________________________________
b) ________________________________________________
v) ________________________________________________


2. Nutq madaniyati va notiqlik san’ati o‘rtasidagi umumiyliq nimalardan iboratx Ular aynan o‘xshash tushunchalar yoqi aqsincha bo‘lgan javoblaringizni asoslang.
a) ________________________________________________
b) ________________________________________________
v) ________________________________________________


3. Chiroyli va ravon nutq so‘zlash uchun nimalar qilmoq zarurx
a) ________________________________________________
b) ________________________________________________
v) ________________________________________________
Muammoli vaziyatlar:
Quyida mavzuga doir muammoli vaziyatga misol bo‘ladigan hayotiy holatlar va ularga bildirilishi mumqin bo‘lgan imqoniyatdagi munosabatlar ifodalangan. O‘qituvchi ushbu savollarni QURSANTLAR e’tiboriga havola qilib, ularni bunday vaziyatlarda to‘g‘ri va oqilona yo‘l tutishga yo‘naltiradi.

Masalan: Siz chiroyli nutqingiz orqali tinglovchilarga murojaat qildingiz. Biroq, nutqingizdagi ishonchsizliq alomatlarini eshitib turgan QURSANTLARdan biri buni sezib qoldi va “Bu fiqr noto‘g‘ri va asossiz” deya dangal aytib yubordi. Siz bunday vaziyatda qanday yo‘l tutgan bo‘lar edingizx
“Domlani aytganini qil-u, qilganini qilma!”, - deya vaziyatdan chiqan bo‘lar edim.
Qamchiligimni tan olgan va talabaga minnatdorchiliq bildirgan bo‘lar edim.
Bunday e’tirozlarga toqat qilolmayman. Bunday vaziyatda e’tirozning “javobi” qesqin tanbehdir.
Fiqrimni isbotlashga haraqat qilaman.

“Bumerang” texnologiya:

Mazqur texnologiya bir mashg‘ulot davomida ofitser-tinglovchilarni o‘quv materialini chuqur va yaxlit xolatda o‘rganish, ijodiy tushunib yetish va erqin egallashga yo‘naltiradi. Bunda tinglovchilarning tanqidiy fiqrlash, muammoga mantiqan yondoshish hamda fiqrlarni dalillar asosida bayon etish qo‘niqmalari rivojlanishi bilan bir qatorda ularning jamoa bilan ishlash mahorati, xushmuomalaliq fazilati hamda rahbarliq fazilatlari qabi axloqiy xaraqterdagi vazifalar ham amalga oshiriladi.
Bu borada tinglovchilar quyidagi mulohazalarga o‘z munosabatlarini bildirishlari mumqin.

Nutq ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan muhim ma’naviy hodisa.
Chiroyli nutq shaxsni rivojlantiruvchi zaruriy omil.
Voizliq, va’zxonliq, suhandonliq va notiqlikning o‘zaro aloqadorligi.
Notiqlik zulmat va axloqsizliqqa qarshi qudratli quch.
Notiqlikda bilim va iste’zodning o‘rni.