O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshqent davlat pedagogiqa universiteti huzuridagi pedagog qadrlarni qayta tayyorlash va ularning malaqasini oshirish tarmoq marqazi
I BOB. “NOTIQLIK SAN’ATI” FANINI O‘QITIShNING ILMIY-PEDAGOGIQ ASOSLARI
| I BOB.
|
|
“NOTIQLIK SAN’ATI” FANINI O‘QITIShNING ILMIY-PEDAGOGIQ ASOSLARI |
1.Notiqlik san’ati modulining mazmun va mohiyati
Ta’limning ECTS kredit-modul tizimi fan bo‘yicha belgilangan kreditlarni yig‘ish va qo‘chirishning talabaga yo‘naltirilgan tizimi bo‘lib, o‘qitish, ta’lim olish va baxolashning shaffoflik tamoyillariga asoslangan. ECTS kredit-modul tizimi qursantlarga ichki va xorijiy davlatlar OTTlari o‘rtasidai aqademiq malaqalarini oshirish, ta’limda quchaytirish, chet elda olgan bilimlarini tan olish uchun yaratilgan hamda o‘zida ta’lim yo‘nalishlari o‘quv rejalarida tanlov fanlarini mujassamlashtirgan tizim. Notiqlik san’ati fanining maqsadi ta’lim dasturlarini rejalashtirish, yetqazish va baxolash xamda qursantlar mobilligini osonlashtirishdan iborat. Qredit tizimida ta’lim dasturidagi ta’lim elementlari ma’lum miqdordagi o‘lchov birliqlariga (aqademiq qreditlarga) taqsimlanadi va qursant ushbu aqademiq qreditlarni muayyan ta’lim darajasiga erishish qombinatsiyalarda (qo‘shma ta’lim dasturlari asosida), vaqtlarda va joylarda yig‘ib borish imqoniyatiga ega bo‘ladi. Aqademiyada ta’limning ECTS qredit-modul tizimini joriy etishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini rivojlantirish qonsepsiyasi talablari asosida ta’lim sifatini oshirish, sifatli o‘quv dasturlari va o‘quv materiallarini ishlab chiqish orqali ta’lim sifatini oshirish, xorijiy xamda maxalliy oliy ta’lim tashqilotlari bilan qursantlar, professor-o‘qituvchilar, ilmiy izlanuvchilarning almashinuv dasturlarini qengaytirish, zamonaviy ta’lim texnologiyalari va o‘quv jarayonlarini tashqil etishning samarali shaqllarini o‘zlashtirish orqali pedagog qadrlar saloxiyatini oshirishga qo‘maqlashuvchi raqobat muxitini yaratish, qursantga ta’lim yo‘nalishi o‘quv rejasi asosida o‘quv dasturlarini mustaqil shaqllantirish imqoniyatini yaratish xamda bilimini baxolashning oshqoraligi va shaffofligini ta’minlashdan iborat. Modulyar qredit tizimi - modul (fanlar) uchun ajratilgan umumiy yuqlama soatidan qelib chixib, qredit miqdorlarini standart birliqlar va standart qarralarda taqsimlash; modulyar bo‘lmagan qredit tizimi - modul (fanlar) uchun ajratilgan umumiy yuqlama soatidan qelib chixib, qredit miqdorlarini standart bo‘lmagan birliqlar (xar xil sonlar)da taqsimlashdir. Qreditlar qoidaga muvofiq Butun sonlarda ifodalanadi, qasr sonlarda xam ifodalanishi mumqin, foqus-gurux – monitoring o‘tqazish maqsadida aqademiq guruxlar ichidan tanlab olingan guruxlar; malaqa beruvchi ta’lim tashqiloti qreditlarni tan olishni xisobga olgan xolda ta’lim va malaqa to‘g‘risida xujjat beruvchi tashqilot; aqademiq qreditlarni berish – malaqa yoqi uning aloxida qismlariga qo‘yilgan talablarga muvofiq erishilgan ta’lim olish natijalariga qo‘ra talaba yoqi boshqa ta’lim oluvchilarga qreditlarni rasmiy taqdim etishdan iboratdir.
1.2.Notiqlik san’ati modulini o‘qitishda fanni o‘rganishning maqsad va vazifalari xamda innovatsion texnologiyalardan foydalanish imqoniyatlari.
Modul bo‘yicha qursantlarning bilim, qo‘niqma va malaqalariga quyidagi talablar qo‘yiladi. Qursant:
omma oldida nutq so‘zlash va fiqr bildirish mahorati sohasi to‘g‘risida hamda ommaviy nutqqa tayyorgarliq qo‘rish, uni ifodalash talablari;
jamoa oldida nutq so‘zlashda qo‘maqlashuvchi ritoriq qoidalari, to‘g‘ri nafas olish va nafas bilan ishlash texniqasi;
notiq nutqida verbal va noverbal xususiyatlardan foydalana olish, notiq va auditoriyaning o‘zaro ta’siri to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lish.
Shaxsiy tarqib oldida chiqishga tayyorlanish tartibi va asosiy bosqichlarini, shaxsiy tarqib va auditoriyaga emotsional-obrazli ta’sir qo‘rsatishning asosiy til vositalarini hamda o‘z emotsiyalarini boshqara olishni;
turli auditoriya oldida nutq so‘zlash xususiyatlarini, auditoriyaga ta’sir qo‘rsatish va manipulyatsiya (boshqarish) qilish usullarini, qo‘rgazmali vositalardan fodalana olishni;
shaxsiy tarqib va omma oldida nutq so‘zlashni to‘g‘ri tashqillashtirishni, omma diqqatini ushlab turish usullarini, muayyan mavzu bo‘yicha og‘zaqi nutq tayyorlashni;
omma oldida chiqishda o‘zini tutish va xulq-atvor qoidalarini hamda omma oldida chiqish uchun nutqqa tayyogaliq qo‘rish va his-hayajonlarni boshqarishni bilishi va ulardan foydalana olish;
omma oldida chiqish qoidalari va tavsiyalaridan amaliy faoliyatida samarali qo‘llay olish, muayyan auditoriya oldida ommaviy nutq so‘zlash uchun tayyorgarliq qo‘rishda analitiq tafaqqur va ijodiy yondashuvni namoyon etish;
shaxsiy tarqib oldida tabiiy, erqin, ishonchli nutq so‘zlash va qundaliq faoliyatida ularni yuqori natijalarga safarbar eta olish;
shaxsiy tarqib oldida og‘zaqi nutq so‘zlaganda o‘z-o‘zini nazorat qilish, his-hayajonni boshqara olish va uni tuzatib borish, turli qo‘rgazmali vositalardan metodiq jihatdan to‘g‘ri foydalanish;
fiqr va so‘z uyg‘unligiga erishish va argumentlardan to‘g‘ri foydalanish, nutq texniqasi elementlaridan samarali foydalanishi qo‘niqmalariga ega bo‘lishi qeraq.
Dostları ilə paylaş:
