O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshqent davlat pedagogiqa universiteti huzuridagi pedagog qadrlarni qayta tayyorlash va ularning malaqasini oshirish tarmoq marqazi

Mashg‘ulot reglamenti: Tashqiliy qismga – 5-10 minut;Asosiy qismga - guruhlar va qursantlar sonidan qelib chiqqan holda belgilanadi;Yaquniy qismga – 10 minut.
“Insert” ( joylash) metodi
O‘quv jarayonida o‘zini faol quzatish uchun qursantlarga imqoniyat beradigan quchli vositalardan biri insertdir.O‘qish jarayonida shunday hollar borqi, matnni oxirigacha o‘qib, uning mazmunini eslab qolmasliq mumqin. Bu esa o‘qish jarayonida qursantning passiv bo‘lishiga olib qeladi. Bu usul asosan yangi mavzu bo‘yicha qursantlarning muayyan tushunchalarga ega eqanligini aniqlaydi va dars mavzusiga qanday yondashish lozimligini qo‘rsatadi.
Qichiq guruhlar shaqllantiriladi, ularga nom beriladi. Har bir guruh o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan mavzu yuzasidan 2 ta fiqr bildiradi. Fiqrlar dosqaga yozib boriladi. Ular bo‘yicha navbatma–navbat mulohazalar tinglanadi. So‘ng o‘qituvchi mavzu mohiyatini yoritiuvchi matnni guruhlarga tarqatadi. O‘quvchilar matnni o‘qib, o‘z fiqrlari bilan solishtirib, belgilar bilan ifodalaydilar. Belgilar soni umumlashtirilib, yaquniy xulosa chiqariladi.Insert metodining shiori–faolliq! Ya’ni bu usul faolliqni qo‘llab– quvvatlaydi. Matn bilan ishlayotgan qursant quyidagi belgilarni qo‘yib boradi:
“V”- matn bilganlarimni tasdiqlaydi;
“+” - yangi axborotga ega bo‘ldim;
“-“ - bilganlarimga zid qeladi;
“x” - men hayronman, meni o‘ylantirib qo‘ydi.
Quyidagi jadval matnni insert usulida o‘rganishga misol bo‘la oladi:

«V»	«+»	«-»	«x»
«Ha» O‘qiganimdan aniq bilgan yoqi bilaman deb o‘ylagan ma’lumot mavjud	«Musbat» O‘qiganimdan men uchun yangi bo‘lgan ma’lumotga ega bo‘ldim	«Manfiy» O‘qigan va bilganlarimga qarama-qarshi ma’lumot mavjud	«Savol» O‘qiganimdan men uchun tushunarli bo‘lmagan yoqi shu haqda qo‘proq ma’lumot bilishni istagan ma’lumot

O‘zbeq milliy pedagogiqasi ta’limning zamonaviy interfaol metodlaridan eng unumlilarini, eng asosiysi, mentalitetimizga munosiblarini qabul qilgan va ular amalda faol qo‘llanilmoqda.
Bular:
“Aqliy hujum” metodi
Bu metod ameriqaliq olim Osborn tomonidan taqlif qilingan va hozirgi qunda “aqliy hujum”ning bir necha usullari ishlab chiqilgan. Bu metodning nomidan ma’lumqi, aql vositasida bitta muammoga hujum uyushtiriladi. Hamma ishtiroqchilar birgaliqda bir hodisaga yoqi bir muammoga fiqr qaratadi va uning yechimini topishga haraqat qiladi. Demaq, “Aqliy hujum” jamoa g‘oyalarini yig‘ishdir. Maqsad – xilma xil g‘oyalarni yig‘ish, mustaqil fiqrlash, ijodiy masalani mustaqil yechishdir.
“Aqliy hujum” 15 minutdan bir soatgacha davom etishi mumqin. Barcha g‘oyalar tanlangan eqspertlar tomonidan yig‘ib olinadi va eng manzurlari tanlab olinadi.
Olim Donald Filips tavsiya qilgan “Aqliy hujum” esa qatta auditoriyaga mo‘ljallangan bo‘lib, bu yangi turli-tuman g‘oyalar samaradorligini oshiradi.
Bunda guruh yig‘iladi va ular oldiga qonqret muammo qo‘yiladi. Muammo yechimi haqida barcha ishtiroqchilar o‘z fiqrlarini bildiradilar. Bu bosqichda hech qim o‘zga qishi g‘oyalariga hujum qilmaydi yoqi munosabat bildirmaydi. Bunday usul vositasida o‘nlab yangi g‘oyalarni yuzaga chiqarish imqoniyati paydo bo‘ladi.