O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta`lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Dastur vositalariga translyatorlar va MB ga ma’lumot kiritadigan, qayta ishlaydigan, saqlaydigan, takomillashtiridigan, testdan o’tkazadigan, ma’lumot kiritish chiqarishni ta’minlaydigan boshqarish tizimlari kiradi.
Asosiy dasturlash tili sifatida Object Pascal, C++ kabi tillarni ishlatiladi.
MBBT ni paydo bo’lish tarixida 3 ta til qo’shilib ishlatilgan:

1. 
   Ma’lumot tavsiflash tili – MTT (YaOD). Uni yordamida MB jadvallarini strukturalari quriladi.
   
2. 
   Ma’lumotlar bilan ishlaydigan til – MIT (YaMD). Bu til MB sini ma’lumotlar bilan to’ldirish va uni tiklash amallarni (olib tashlash, takomillashtirish va b.) bajarishda ishlatiladi.
   
3. 
   So’rovlar tili – ST (YaZ). Bu til yordamida qidirish mezonlari asosida kerakli axborotlarni topish va ularni chiqarish uchun hizmat qiladi.
   

Hozirgi kunda barcha aytilgan tillarni vazifasini SQL tili bajaradi.
Texnik vositalar sifatida, asosan, shaxsiy kompyuterlar va super kompyuterlarni ishlatamiz.
Uslubiy – metodik vositalar – bu ko’rsatmalar, metodik va me’yoriy materiallarni majmuasi bo’lib, ular yordamida MB va MBBT dan foydalanish yo’llari ko’rsatiladigan vositalaridir. MBBT dan ikki guruh shaxslari foydalanadi:

1. 
   Chekli yoki oddiy foydalanuvchilar;
   
2. 
   MB administratori;
   

MB administratorini xizmat doirasiga quyidagi ishlar kiradi:

1. 
   Predmet sohani tahlili, foydalanuvchilar va axborotni o’rnini aniqlash;
   
2. 
   Ma’lumotto’zilishini loyihalash va ularni takomillashtirish;
   
3. 
   Qo’yilgan topshiriqlar va ma’lumotbir butunligini ta’minlash;
   
4. 
   MB ni yuklash va yuritish;
   
5. 
   Ma’lumothimoya qilish;
   
6. 
   MB ni tiklashni ta’minlab berish;
   
7. 
   MB ga murojaatlarni yigish va statistik qayta ishlab berish;
   
8. 
   MB ga ko’p foydalanuvchilar rejimida ishlaganda, ma’lumoto’chib ketishidan himoya qilish;
   
9. 
   Texnik vositalar nosoz bo’lib ishdan chiqqanda, ma’lumotsaqlash va qayta tiklash ishlarini bajarish;