|
![](/i/favi32.png) O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta`lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligiTalaba (shaxsiy nomer, FIO, to’g’ilgan sana, kurs mutaxasislik)TIBBIYOTDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI - 2023Talaba (shaxsiy nomer, FIO, to’g’ilgan sana, kurs mutaxasislik)
Relyatsion MB munosabatlarni o’zaro bog’langan to’plamidir. Har bir munosabat kompyuterda fayl ko’rinishida tasvirlanadi.
Fayl
|
Jadval
|
Munosabat
|
Mohiyat
|
Yozuv
|
Satr
|
Kortej
|
Mohiyat nushasi
|
Maydon
|
Ustun
|
Atribut
|
Atribut
|
Munosabatlar jadval ko’rinishida berilganda quyidagi xossalarga ega bo’ladi:
Jadvalni har bir elementi ma’lumotelementi hisoblanadi va takrorlanuvchi guruhlar bo’lmaydi;
Barcha ustunlar jadvalda bir jinslidir;
Har bir ustunda nom tayinlangan;
Jadvalda bir xil satr ikki marta uchramaydi;
Bunday jadvallarda satr va ustunlar ixtiyoriy tartibda qaraladi va ixtiyoriy ketma – ketlikda ishlatilishi mumkin.
Bunday xususiyatli jadvallar munosabat deb kelishilgan (отношения - relation). Munosabat asosida kurilgan MB relyatsion MB deyiladi. Misol uchun jadvalni sxematik kiskartirilgan ko’rinishi (sxemasi) Xizmatchi (xiz.nom F.I,SH, unvoni, tug’ilgan yili, bo’lim, mut.kodi. mansab, maosh); Bunday yozuv ma’lumotbaza sxemasi deyiladi Shunday qilib, relyatsion MB ma’lumotelementlar to’plami asosida kuriladi. Munosabat yoki jadvalni kortejlar to’plami deb karash mumkin. Agar jadvalda n ta ustun bo’lsa, u n tartibli kortejdan iborat deyiladi va munosabat xam n-darajali deyiladi. Har bir atribut kiymatlari to’plami domen deyiladi.
Munosabatda har bir kortej o’zining kalit identifiqatoriga (nomiga) ega bo’lishi kerak va kalit Quyidagi xususiyatlarga ega bo’ladi::
Kortej kalit kiymati bilan bir kiymatli ifodalanishi kerak.
Kalitda ortikchalik bo’lmasligi kerak, ya’ni xech kanday atributni kalitdan olib tashlash mumkin emas.
Fayl
|
Jadval
|
Munosabat
|
Moxiyat
|
Yozuv
|
Satr
|
Kartej
|
Moxiyat nusxasi
|
Maydon
|
Ustun
|
Atribut
|
Atribut
|
Hozirgi kunda uchta asosiy modeli ishlatilmoqda.
Fayl – server modeli
Ma’lumotbaza serveri modeli
Ilova serveri modeli
Dostları ilə paylaş: |
|
|