Psixologiya
– yunoncha psychelogos so‘zi “jon”, “ruh” haqidagi
fan, ta’limot degan ma’noni anglatadi.
Psixofiziologiya
– odamlarning individual-psixologik va
psixofiziologik farqlarini tadqiq qiluvchi, psixikaning genetikasini
o‘rganuvchi psixologiya sohasi.
Rad etish –
individning atrofdagilar tufayli unga tahdid solayotgan
kechinmalardan, ularning mavjudligidan o‘zini chetga tortish yo‘li
bilan himoyalanishida namoyon bo‘ladigan himoya mexanizmi.
Ratsionalizatsiya –
individga o‘z muvaffaqiyatsizliklarini
haqiqatga yaqinroq oqlab izohlashga imkon beradigan himoya
mexanizmi sanaladi.
Reaktiv qurilma
(reaksiya shakllanishi) – himoya mexanizmi
bir xil impuls va hissiyotlarni cheklash, ularga qarama qarshi impuls
va hissiyotlarni kuchaytirish yuli bilan xavotirlanish darajasini
pasaytirishga imkon beradi.
Reaktivlik –
aynan bir xil kuch bilan ta’sir etuvchi tashqi va ichki
taassurotlarga shaxs qanday kuch bilan emotsional reaksiya qilishiga
qarab munosabat bildiriladi va uning yorqin ro‘yobga chiqishi –
emotsionallik, ta’sirchanlikda ifodalanadi.
Reaksiya tempi
–
turli xususiyatli psixik reaksiyalar va
jarayonlarning kechish tezligiga, binobarin, harakat tezligiga, nutq
sur’atiga, farosatlilikka, aql tezligiga asoslanib xulosa chiqarishdir.
Regressiya
– individning stressni bartaraf qilishga urinishda bir
muncha soddaroq usullardan foydalanishi. Masalan, tang vaziyatlarda
bolalikka qaytishi yoki o‘zini yosh boladek tutishidir.
Repressiya (
siqib chiqarish) – noxush fikrlarni ong darajasiga yetib
borishiga to‘sqinlik qiladigan himoya mexanizmi. Bunda ong uchun
iztirobli bo‘lgan mazmun birmuncha yengilroq narsaga ko‘chadi.
Referent guruh
– shunday odamlar guruhiki, ular har bir shaxs
uchun ideal insonlar bo‘ladiki, shaxs ularning niyatlari, qiziqishlari,
harakat normalari, g‘oya va fikrlariga ergashishga tayyor bo‘ladi,
harakatlaridan andoza oladi, ularga taqlid qiladi.
Dostları ilə paylaş: |
