121
şöhrətinin yüksəlməsinə yönəlmiş qələbə ilə döyünürdü.
Namuslu və viçdanlı bir ispan idalqosu kimi o, bütün
varlığı ilə düşmənin məhv edilməsinə çalışmalı idi.
Gecəni dağın başında qalmaq bir tərəfdən konkistadorlar
üçün sərfəli idi. Çünki vadinin və ətrafdakı dağların hansı
yerində araukanlar varsa, həmin yerlərdə tonqallar yandırı-
lacaq və həmin yerləri yuxarıdan görmək daha aydın idi.
Yanan tonqalları nəinki görmək, hətta tonqalların hansı
yerdə yandırıldığını yadda saxlamaq olurdu. Həqiqətən də
gözə görünən yerlərdə on doqquz dənə tonqal yandırıldı,
onlardan səkkizi “qanlı vadidə”, on biri isə dağların
yamaclarında idi.
Düşərgə ətrafında keşikçilər öz işlərinin öhdəsindən çox
bacarıqla gəlirdilər. Düşərgəyə yaxınlaşmağa cəhd edən
araukanlar odlu silahların atəşilə geri oturdulurdu. Hətta
onlardan yaralananlar da olurdu.
122
X fəsil. “Qanlı vadi”də şiddətli döyüşlərin
başlanması
Ertəsi günü sentyabrın 25-də hava bir balaca soyumağa
başladı. And dağlarından gələn buludlar artıq səmanın
yarısını işğal etmişdi. Kaskad şəklində olan dağların ən
hündürləri buludların qalın pərdələri arasında yoxa
çıxmışdı. Qərb istiqamətində şığıyan buludlar, get-gedə
yaxınlıqdakı dağların zirvələrini öz qoynuna götürəcəkdi.
And dağlarının arxasından çıxmağa çalışan Günəş hələlik
buludlar qarşısında öz zəifliyini nümayiş etdirirdi. Lakin
şərqdən çıxan günəş öz şüalarını yerə yönəldə bilmədiyi
halda, qərb istiqamətində göyün üzündə şəffaf düz xəttlər
əmələ gətirmişdi. Sanki And dağlarının başına, təbiətin ən
qiymətli qaşı olan günəşdən tac qoyulmuşdu. Belə bir
mənzərəni görmək hər adama nəsib olmurdu. İllərlə
gözləmək lazımdır ki, belə bir məstedici mənzərəni öz
gözlərinlə görəsən. Həm də belə bir əvəzsiz, möcüzə
xarakterli təbiətin yaratdığı sənət əsərini dünyanın hər bir
yerində müşahidə etmək qeyri-mümkündur. Çünki unikal
rənglər məhz
And dağlarının relyefindən əmələ gəlirdi.
Təbiət isə həmin
rənglərdən böyük ustalıqla istifadə edirdi.
And dağlarının ətəyi qonur rəngdə olsa da, bu gün səhər
123
açılandan həmin
yerlər bənövşəyi və tünd yaşıl rəngə bo-
yanmışdı. “Qanlı vadi” isə boz və kül rəngə qərq olmuşdu.
Axşama qədər burada yağışın yağması reallaşırdı.
Havanın hərarəti daha da aşağı düşməli idi. Topa buludların
yavaş-yavaş Araukaniyanın üzünü örtməsi o demək idi ki,
bu gün hamı günəşin üzünə həsrət qalacaqdır. “Qanlı vadi”
aramsız yağışlara tutulsa, burda hərbi əməliyyatların istəni-
lən şəkildə aparılması xeyli mürəkkəbləşəcək. Xüsusən də
süvarilərin sürətlə hərəkət etməsi xeyli ağırlaşacaq. Bu və
ya digər şəkildə yağışın yağması araukanlar üçün sərfəli
olacaqdır. Çünki onlar ispanların hücumlarına tab gətirmək
üçün müdafiə olunacaqlar.
Hava işıqlansa da hələ də polkovnik Alonsonun gəlişin-
dən heç bir əsər-əlamət yox idi. Araukanlar hələlik
özləri-
nin köhnə mövqelərində dayanmışdılar. Əsas təhlukənin
şimaldan gəldiyindən aborigenlər çox güman ki, özlərinin
əsas qüvvəsini, məhz həmin istiqamətdə yerləşdirmişdilər.
Amma kapitan Alonso daha yuxarıda gözləmək istəmirdi.
Konkistadorların əsas hissəsi
“qanlı vadiyə” daxil olana
qədər o, süvari dəstəsini aşağıda yerləşdirmək fikirində idi.
Bu məqsədəuyğun iş sayılırdı. Çünki polkovnik Alonsonun
başçılıq etdiyi dəstə araukanların avanqard dəstəsi ilə
toqquşan bir vaxt, süvarilər həmin
an iti sürətlə düşmənə
arxadan zərbə endirməlidirlər. Bu effektli zərbə konkista-
124
dorların müvəffəqiyyətini sürətləndirə bilər. Kapitan
Alonso bu fikri Xuan ilə bölüşdürməyə qərara aldı. Dünənə
nisbətən bu gün özünü rahat hiss edən Xuan bir az tərəddüd
edəndən sonra dedi:
- Sinyor Alonso, sizin fikir ilə nəinki şərikəm, hətta
dəstəkləyirəm. Lakin burda bir əmma var. Axı, dəqiq
bilinmir, mənim qardaşım vadiyə haçan gəlib çıxacaq? Bir
saata, beş saata, yoxsa on saata?
- Bizim hesablamalarımıza görə onlar artıq vadinin
sərhədində olmalıdırlar. - deyə Alonso şübhə ilə dilləndi. -
Bizə nisbətən onlar vadiyə düz yol ilə gəlməliydilər.
- Sizin aşağı düşməyiniz böyük risq ilə bağlıdır. - deyə
Xuan təmkinlə dilləndi. - Tutalım ki, siz aşağı düşdünüz və
orada bizimkilərin gəlişini gözləməyə başladınız. Onların
vadiyə gəlişi yubansa, bu faciə ilə nəticələnə bilər. Çünki
araukanlar həmin müddətə bizi mühasirəyə alaraq hücum
etməyə cəhd
edəcəklər. Bunun müqabilində biz xeyli süvari
itirə bilərik.
- Araukanlar o qədər azğınlaşıblar ki, 50 nəfərlik
süvarinin üzərinə hücum etməyə cəhd
edəcəklər? - deyə
Alonso təəccübdən çiyinlərini çəkdi. - Hindu tayfaları
əvvəldən bizimlə toqquşmadan boyun qaçırıblar. Ernan
Kortesə, Fransisko Pisarroya, Belalkasara və bir çoxlarına
qələbələri məhz süvari dəstələri gətiriblər. Minlərlə silahlı
Dostları ilə paylaş: |