125
hindular süvariləri görən kimi döyüş meydanından qaç-
mağa məcbur olublar. Onlar süvarilərdən it kimi qorxurlar.
- Araukanlar Yeni Dünya sahillərinin heç bir hindu
tayfasına oxşamırlar. - deyə Xuan ciddi halda dilləndi. -
Görmürsünüz ki, araukanlar da at belində gəzirlər? Artıq
onlar cüzi də olsun, atlardan çəkinmirlər. Həm də onlar
yürüş zamanı bir neçə dəfə bizim dəstənin üzərinə hücum
ediblər. İndi mənim təklifim odur ki, Alonso gələnə qədər
süvari dəstəsi burda qalsın.
Artıq kapitan Alonso bu məsələ ilə bağlı hec bir təkid
göstərmədi və komandirinin sərəncamına uyğun olaraq,
polkovnik Alonsonun dəstəsinin gəlişini gözləməyə başla-
dı. Həmin dəstənin gəlişindən asılı olmayaraq süvarilərin
hamısı hazırlıqlı vəziyyətə gətirildi. Əmr verilən kimi onlar
yürüşə başlamalıydılar.
Buludlar isə göyün üzündə daha çox sahəni örtürdü. Get-
gedə qalın pərdə göy səmanı bütünlüklə bağlayacaq. Ondan
sonra isə yağışın yağması labüd idi. Havanın soyuqlaşması
da göz qabağında idi. Soyuğa davam gətirmək üçün hamı
qalın geyinməliydi. Lakin həmin paltar ispanlarda yox idi.
Bunun üçün Anqud körfəzinə getmək lazımdır, ona görə ki,
bütün ləvazimat körfəzdəki gəmilərdə idi. Köhnə konkista-
dorların dediyinə görə havanın soyuq keçməsi Araukani-
yada hələ bir necə gün davam edəcəkdir.
126
Günorta vaxtına az qalmış “qanlı vadinin” şimalında
odlu silahların səsi eşidilməyə başladı. Bunu artıq döyüş
əməliyyatlarının başlanması kimi qələmə vermək olardı.
Lakin əvvəlcədən əmin olmaq lazım idi ki, bu həqiqətən də
döyüşün başlanmasıdır, yoxsa araukanların qurduqları
növbəti hiylə. Açıq göz ilə görmək olurdu ki, oradakı döyüş
meydanı genişlənir və araukanların əsas hissəsi şimaldakı
kənddə və kəndin ətrafında cəmləşməyə başlayırdılar.
Onların bəziləri sol tərəfdəki meşənin ağzında mövqe
tutmağa çalışırdılar. Hinduların bir çoxu gah meşəyə daxil
olur, gah da oradan çıxmağa başlayırdı. Sərhəddəki
ağacların içərisindən yuxarıya barıtların tüstüsü qalxırdı.
Şübhəsiz ki, orada iki qüvvə arasında döyüş başlanmışdı.
Qəribəsi də odur ki, konkistadorların hücumlarına mane
olmaq üçün araukanlar da odlu silahdan istifadə edirdilər.
Süvari dəstəsində həyəcan təbili vuruldu. Hamı atlanaraq
yavaş-yavaş aşağı düşməyə başladılar. Düzdür, bir qədər
qabaqda üç nəfər yolun təhlükəsizliyini yoxlamaq üçün
dəstədən əvvəl yola çıxdılar. Çox güman ki, düşmən
qarşıda onlara qarşı pusqu qura bilərdi. Süvarilərin yolu
ağaclar arasından keçdiyi üçün kəşfiyyatçılar yol boyu
bütün şübhəli yerləri yoxlamalıydılar. Bu işin öhdəsindən
ən təcrübəli, bacarıqlı və xüsusən də arbalyot və kamandan
ustalıqla istifadə edən döyüşçülər gələ bilərdi. Kapitan
127
Alonso təcrübəli bir zabit kimi Migeli və peşəkar arbalyot-
çular sayılan Lope İnyeslə, Xulio Menendesi kəşfiyyata
göndərdi. Onlar da böyük bir ehtiyatla bu işin icrasına
başladılar. Necə olsa da, silahdaşlarının həyatı onların
əlində idi. Hamı sağ və salamat aşağı çatdırılmalı idi.
Süvarilərin aşağı düşməsi nəzərdə tuqulduğundan
həddindən artıq yubanırdı. Kapitan Xuan yuxarıda daşın
üstündə oturaraq nigarançılıqda “qanlı vadidə” baş verən
hadisələrə nəzər yetirirdi. Yaralı olduğuna görə o, ardı-arası
kəsilmədən özünü lənətləyirdi. Çünki özünün dediyi kimi,
onun yeri dağın üstündəki nəzarət meydançası yox, "qanlı
vadi”dəki döyüş meydanı idi.
Süvarilər aşağı düşənə kimi artıq polkovnik Alonsonun
piyada dəstəsi şimaldakı meşənin sərhədində yaradılan
müdafiə xəttini yararaq, yaxınlıqdakı kəndin qərb istiqamə-
tindəki sərhəddinə yaxınlaşmağa müvəffəq olmuşdu.
Konkistadorların hücumuna tab gətirməyən hindular cənub
istiqamətində geri çəkilməyə başladılar. Halbuki onlar
vadinin şimal-şərqində yerləşən kənddə də mövqe tuta
bilərdilər. Amma həmin
kənddə araukanların kifayət qədər
qüvvəsi vardı. Onda belə çıxırdı ki, araukanlar vadinin
mərkəzində yerləşən kəndlərə çəkilirlər. Görünür, növbəti
müdafiə xətti vadinin mərkəzində qurulmalı idi. Elə orada
da istehkam qurulan kənd yerləşirdi. Geriyə çəkilməyə
128
cəhd göstərən hinduların sayı yüz nəfərdən çox olmazdı.
Onlar yarım liq yol getməliydilər ki, istədikləri yerə gəlib
çatsınlar. Kapitan Alonso öz süvariləri ilə onları yarı yolda
məhv etməliydi.
Qəribə də olsa, süvari dəstəsi maneəsiz olaraq aşağı düşə
bildi. Lakin bir az sol tərəfdə araukanların ox atanları peyda
oldu və şimala doğru can atmağa çalışan süvarilərin qarşı-
sını kəsdilər. Məsafə qısa olduğundan Alonso dəstəni şərq
tərəfə çəkməli oldu. O, araukanların buradakı qüvvəsilə
münaqişəyə girmək istəmirdi. Halbuki burda düşmənin
qüvvəsi həddidən
artıq az idi. Kapitan Alonso istəyirdi ki,
“qanlı vadidə” başlanan döyüşün elə ilkin mərhələsində
böyük dönüş yaratsın. Strateji baxımından bu düzgün qərar
idi. Lakin düşmənin burda qalan qüvvəsi yuxarı qalxıb
oradakı ispan yaraqlılarının üzərinə hücum edə bilərdilər.
Araukanlar isə dəqiq bilmirdilər ki, konkistadorların az bir
hissəsi
yuxarıda qalıb.
Artıq vaxt itirmək istəməyən Alonsonun süvari dəstəsi
iti sürətlə şimala tərəf üz tutdu. O, tezliklə geri çəkilməyə
cəhd
edən düşmənin qarşısını kəsmək istəyirdi. Süvarilər
hərəkət edən yerdə vadinin həmin hissəsi
şimala nisbətən
dayazlıqda yerləşirdi. Ona görə də cənuba doğru geri
çəkilən araukanlar süvarilərin hərəkətindən xəbərsiz idilər.
Dostları ilə paylaş: |