157
Polkovnik Alonsonun ixtiyarında 27 nəfər salamat əsgər
qalmışdı. Bu qədər qüvvə ilə hücum əməliyyatını davam
etdirmək, sadəcə olaraq ağılsızlıq sayılırdı. Təcrübəli sər-
kərdə də bu problemi çox yaxşı anlayırdı. Hücum etməyə
burdakı qüvvə kifayət etmirsə, deməli konkistadorlar vadi-
də özlərinə münasib yer taparaq müdafiəyə hazırlaşmalıy-
dılar. Lakin çox çətin ki, aborigenlər sonuncu qüvvələri ilə
konkistadorların üzərinə hücum etsinlər. Halbuki ispanların
27 nəfərlik qüvvəsini darmadağın etməyə onlar qadirdilər.
İspanlarda odlu silahlar olmasaydı, araukanlar növbəti
hücum tətbiq edə bilərdilər. Həm də onlar qorxurdular ki,
necə ki, süvari dəstəsi, eləcə də başqa bir ehtiyat qüvvəsi
konkistadorların köməyinə gələ bilər. Bütün gözlənilməz
halları nəzərə almaq lazım idi. İspanlar düşmən üzərində
böyük qələbə qazansalar da, özləri də son döyüşlərdə böyük
itkilər vermişdi.
158
XIII fəsil. Müharibədə uğur qazanmaq üçün
sonuncu döyüşdə qələbə əldə etmək lazımdır
Qərara alındı ki, bütün dəstə “qanlı vadinin” şimali-
şərqində yerləşən kənddə müvəqqəti dislokasiya qurmalı-
dır. Əlavə qüvvə gəlməmiş konkistadorlar hücum əməliy-
yatlarını davam etdirə bilməzlər.
Kəşfiyyatçılar kəndi yoxlayandan sonra bütün dəstə
həmin yaşayış məntəqəsinə köçdü. Kənddə mövqe tutma-
ları onunla izah olundu ki, birincisi onların qüvvəsi xeyli
azalmışdı, ikincisi isə hava getdikcə pisləşirdi. Güclü yağış
yağsa konkistadorlar özləri də, yaralılar da kənddəki
evlərdə sığınacaq tapa bilərdilər.
Yaralı araukanlarla necə rəftar edilməsi müzakirə
olunanda zabitlər arasında qızğın mübahisələr getdi. Əksər
zabitlər yaralıların qatı cinayətkarlar kimi elə yerindəcə
edam olunmalarını təkid edirdilər. Necə olsa da, onlar bir
neçə ispan əsgərinin ölümünə bais olmuşdular. Lakin
polkovnik Alonso həmin müzakirəni yarmçıq qoyaraq,
kəndə getmişdir. Yaralı araukanlar isə göz qabağında döyüş
meydanında qalmışdılar. Bir çox yaralının vəziyyəti ağır
olduğundan onların qışqırtısı, ah-naləsi bütün ətrafı bürü-
müşdü. Bir neçə nəfəri şübhəsiz ki, qan axmadan yerlərində
keçinəcəklər. Onlara təcili olaraq tibbi yardım lazım idi.
159
Meşənin kənarında cəmləşən araukanlar bir sıraya düzü-
lərək mütəşəkkil surətdə döyüş meydanına yaxınlaşmağa
başladılar. Eyni olaraq, istehkam qurulan kənddən də
hinduların böyük bir dəstəsi döyüş meydanına tərəf üz
tutdu. Məsafə uzun olsa da, araukanlar hansısa vasitə ilə
biri-birilərilə əlaqə saxlayırdılar. Hazırda onlar eyni vaxtda
iki istiqamətdə döyüş meydanına tərəf hərəkət edirdilər.
Konkistadorlar anlaya bilmirdilər aborigenlər bir-birilərilə
necə əlaqə saxlayırlar. Düşmənin yaxınlaşdığını görən
zabitlər yenidən polkovnikin başına toplaşırdılar. Onları
yaralı hinduların aqibəti maraqlandırırdı. Polkovnik isə bu
məsələyə dair heç bir reaksiya vermirdi. Nəhayət onun
qardaşı kapitan Filipp tab gətirməyib səbirsizliklə soruşdu:
- Alonso, yerdə uzanan murdarların aqibəti necə olacaq?
Yarım saatın ərzində köməyə gələn aborigenlər burada
olacaqlar. Ondan sonra yaralılar bizim əlimizdən çıxacaq.
- Filipp, nəyə görə başa düşmürsən, mən silahsız və
köməksiz adamların qətlində iştirak etmək istəmirəm. -
deyə Alonso hiddətlə dilləndi.
- Bir neçə dəqiqə bundan əvvəl onların hamısı silahlı idi.
- deyə kapitan Filipp narazı halda dilləndi.
- Don Alonso, araukanların hamısı qatı cinayətkarlardır
və onlar cinayətkar kimi öz cəzalarına çatmalıdırlar. - deyə
qraf Xuan da Filippin təklifini dəstəklədi.
160
- Onları qılıncdan keçirməsək, araukanlar elə biləcəklər
ki, biz onlardan qorxuruq. - deyə fürsətdən isqifadə edən
Karlos qeyri-müəyyən tərzdə dilləndi. - Əgər, biz onların
yerində olsaydıq, araukanlar çoxdan bizi o dünyalıq
etmişdilər.
Polkovnik Alonso bu məsələyə dair bütün zabitlərin
fikrini bilmək istəyirdi. Lakin başqaları hələlik susmağı
üstün tuturdu. Onlar yalnız polkovnikdən sonra öz fikirləri-
ni bildirmək istəyirdilər. Çünki həmin zabitlər çox yaxşı
bilirdilər ki, polkovnik yaralı hinduların vəhşicəsinə
qırılmasının tərəfdarı deyil. Ancaq buna baxmayaraq,
polkovnik cavab verməyə tələsmədi. İşi belə görən kapitan
Filipp yenə də bu məsələyə dair çıxış etdi. O, dedi:
- Alonso, başa düşürəm, sən nə etmək istəyirsən. Sənin
qarşındakılar Avropanın hər hansısa sivilizasiyalı dövlə-
tinin əsgərləri deyil ki, onlara öz alicənablığını nümayiş
etdirəsən. Onlar Yeni Dünyanın ən vəhşi, ən qəddar hindu
tayfasıdır. Unutma ki, onlar neçə-neçə bizim ekspedisi-
yaları darmadağın ediblər. Heç olmasa, Migelin babası
mərhum Pedro Valdiviyadan nümunə götür. O, döyüşdə
əsir aldığı 400 araukanın əllərini biləklərindən kəsdirmişdir
ki, başqalarına ibrət dərsi olsun. Sən isə bizim əsgərlərin
qətlində iştirak etmiş qatilləri cəzasız buraxmaq istəyirsən.
Sənin bu humanist addımların əlahəzrət II Filippin xoşuna
Dostları ilə paylaş: |