Ramiz Dəniz
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
141 ayaqlarını və budlarını yaralayaraq onları atdan yerə salır- dılar. Yerə yıxılan atlı axsaq halda özünü müdafiə etməli olurdu. Belə bir müqavimət çox davam edə bilməzdi. Bir yaralının üzərinə eyni vaxtda 7-8 nəfər araukan hücum edir və qarşılarındakı qurbanı vəhşicəsinə qətlə yetirirdilər. Amma buna baxmayaraq hindular həddindən
artıq çox itki verirdilər. On beş dəqiqənin ərzində araukanların yarısından çoxu məhv
dan qaçmağa başladılar. Konkistadorlar yenə də onları təqib edərək, qılıncdan keçirməyə başladılar. Arxadan köməyə gələn aborigenlərin süvarilərə çatmağa heç bir şey qalmamışdı. Geriyə qaçan hinduların bəziləri öz dostları ilə birləşməyə müvəffəq olmuşdular. Bununla belə qabağa can atan süvarilərin bir neçəsi həmin qüvvə ilə toqquşmuşdu. Süvarilərlə bacarmadıqlarını hiss
edən araukanlar öz rəqiblərinə yaxınlaşmadan, uzaq məsafədən onların üstünə balta və nizə atırdılar. Ox atanlar arxa plana çəkilərək orada sıraya düzülmüş və yaxınlaşmağa cəhd edən süvarini məhv etməyə başladılar. Bu haradasa, döyüşün gedişatında dönüş yarada bilərdi. Süvarilər isə itki çox verməsinlər deyə, hücumlarını dayandıraraq, elə yaxın- lıqda olan pərən-pərən düşmüş hinduların məhvi ilə
məşqul olmağa başladılar. Çıxılmaz vəziyyətdə qalan ox atanların
142 özləri döyüş meydanına yaxınlaşmağa cəhd etdilər. Lakin həmin an kapitan Alonsonun əmri ilə odlu silahı olan hər bir konkistador yaxınlaşmağa cəhd edən düşməni atəşə tutdu və dərhal özləri araukanların üzərinə hücuma keçdilər. Döyüş yenidən şiddətləndi. Atların tappıltısı, kişnəməsi, qılıncların kar cingiltisi, barıtların partlayışı, hücumçuların nəriltisi, yaralıların qışqırtısı buranı cəhənnəm
aləminə döndərmişdi. Yer yaşıl olsa da, insan cəsədlərindən axan qanın nəticəsində al qana boyanmışdı. Hər tərəf meyidlə dolu idi. Yerdə çapalayan yaralılar hər tərəfli iztirab içərisində idi və fəryad qışqırığını ətrafa yayırdılar. Onların bir çoxları ağır atların altında qalaraq zülümlə keçinirdilər. Elə yaralılar vardı ki, onların ya əli, ya qolu, ya da ki, ayağı yox idi. At belində olan konkistadorlar qılınc zərbəsini yuxarıdan elə endirirdilər ki, zərbə həm möhkəm, həm
də
effektli alınırdı. Boyuna dəyən qılınc başı bədəndən üzürdü. Yaralar böyük və dərin olduğundan qanlar iri həcmlə yerə tökülürdü. Bu dəhşətli səhnəyə
rahat dayanıb baxmaq hər adamın işi deyildi. Adamı vahimə bürüyürdü. Araukanlar çoxlu itki verdiklərinə baxmayaraq süvariləri mühasirəyə almağa çalışırdılar. Lakin süvarilər rəşadətlə döyüşərək, bu qeyri-bərabər döyüşdə böyük hünər göstərir- dilər. Kapitan Alonso çox yaxşı bilirdi ki, hindular onları
143 sıxışdırmaqala, konkistadorları geniş fəaliyyətdən məhrum etmək istəyirlər. Belə olan halda süvarilərin yarısından çoxunu məhv
etmək çətin deyildi. Onsuz da on nəfər süvari bu döyüşdə həlak olmuşdu. Kapitan mühasirəni yarmaq üçün tədbir görməyə başladı. Şimal tərəfdə hinduların sayı çox az olduğundan Alonso əmr etdi ki, həmin istiqamətdə hamı geri çəkilsin. Düzdür, o, bunu onunla əsaslandırdı ki, şimalda döyüşən silahdaşlarına kömək lazımdır. Konkistadorlar nərə çəkərək şimal istiqamətində geri çəkilməyə başladılar. Bunu bir növ geri çəkilmə yox, döyüşdən çıxıb başqa döyüşə getmək kimi qələmə vermək olardı. Şimalda gedən döyüş buradakından daha ağır, daha təhlükəli idi. Bu döyüşü tərk etməyə çalışan axırıncı süvariləri arau- kanlar oxla vurmağa çalışırdılar. Belə oxlardan biri Andrenin atını yaraladı və o, üzüqoylu yerə yıxıldı. Fransız zabitinin yıxıldığını görən araukanlar onu məhv etmək üçün irəli şığıdılar. Migel ondan 20-25 metr qabaqda idi və hiss etdi ki, leytenantı atdan vurub yerə salıblar. O, cəld atını saxlaya- raq geri döndü. Migel zabitə yaxınlaşanda araukanlar onu da ox ilə vurmağa çalışdılar. Lakin cavan zadəgan qılıncı ilə ona sarı atılan oxları yerə salaraq, Andreə ata minməyə şərait yaratdı. Sonra o, tərəddüd etmədən atını təhlukəli
144 zonadan uzaqlaşdırdı. Yolda onlar iki atın boş-boşuna süvari dəstəsilə birlikdə şimala doğru qaçdığını gördülər. Yarı yolda bütün dəstə dayanmalı oldu. Elə boş atlar da onların yanında dayandı. - Sinyor Migel, göstərdiyin şücaətə görə sizə minnətda- ram. - deyə Andre xilaskarının atından enən kimi səmimi qəlbdən dilləndi. - Belə bir cəsarətli və xeyirxah addımın sizin tərəfdən atıldığı mənim üçün heç də yeinilik sayılmır. Amma siz mənə görə öz həyatınızla vidalaşa bilərdiniz. - Bu boş şeydir. - deyə Migel təvazökarlıqla dilləndi. - Döyüş vaxtı silahdaşıma kömək etmək mənim zadəganlıq borcumdur. Mənə elə gəlir ki, siz də mənim yerimdə olsaydınız elə bu cür hərəkət edərdiniz? - Əlbəttə! - deyə Andre tərəddüd etmədən dilləndi. - Sinyor Migel, unutmayın ki, mən heç vaxt borclu qalmağı xoşlamıram. Vaxt gələr, mən sizin borcunuzdan çıxaram. - Sinyor Andre, sizə dedim ki, mən özümün zadəganlıq borcumu yerinə yetirmişəm. - deyə Migel qürurla dilləndi. Dəstəni bir yerə yığan kapitan Alonso neçə nəfərin həlak olduğunu ayırd etməyə başladı. Bu döyüşdə süvarilərin 11 nəfəri həlak olmuşdu. Bu, əlbəttə böyük bir itki sayılırdı. Lakin bu döyüşdə araukanların 180 nəfəri ödürülmüş və yaralanmışdır. Hər süvari demək olar ki, ən azı 3 nəfər Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|