Ramiz Dəniz
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
153 araukanlar bu döyüşdə hərtərəfli darmadağın ediliblər. Onları tam məğlubiyyətə uğratmaq üçün biz araukanların sarsılmış və zəiflədilmiş qüvvəsini təqib etməliyik. - Mən də bu təklifin üstündə dururam. - deyə Karlos səbirsizliklə dilləndi. - Araukanlar təqib olunaraq, məhv edilməlidirlər. Yoxsa, onlar qaçıb canlarını qurtaracaqlar. Qardaşının yaralandığından və köməksiz halda dağın üstündə qalmasından hiddətə gəlmiş kapitan qraf Xuan araukanlardan xüsusilə yanıqlı idi, lakin o, tamamilə başqa bir təklif verdi. Qraf Xuan üzünü polkovnikə tərəf tutub əsəbi halda dedi: - Don Alonso, düşməni təqib etməkdən heç bir şey çıxmayacaq. Onlar novbəti dəfə bizimlə açıq döyüşdə üzləşməkdən boyun qaçıracaqlar. - Don Xuan, təklifinnzi verin. - deyə kapitan Filipp onu tələsdirdi. - Biz irəliləyişimizi davam etdirməli və bu vadinin mərkəzində yerləşən boş kəndin birində mövqe tutmalıyıq. - deyə qraf Xuan tələsik halda dilləndi. - Paralel olaraq dağın başında qalmış yaralı silahdaşlarımızı aşağı düşürüb onların müalicəsi ilə məşğul olmalıyıq. - Yaralılar ilə məşğul olsaq, onda biz öz üstünlüyümüzü əldən vermiş olacağıq. - deyə Ernando Ramires narazı halda dilləndi. - Qarşımızda olan düşmənin qalıqları məhv
154 edilməlidir. Əks təqdirdə araukanlar bütün qüvvələrini toplayıb yenidən hücuma keçəcəklər. Buna heç cürə yol vermək olmaz. - Möhtərəm sinyorlar, sizə bildirməliyəm ki, gündüz vaxtı yaralıları qaldıqları yerdən çıxarmaq münasib sayıl- mır. - deyə kapitan Alonso aludəliklə dilləndi. - Biz ora gedib çıxana qədər araukanlar öz qüvvədərini birləşdirə bilərlər. Ondan sonra növbəti qələbəni əldə etmək qeyri- mümkün olacaq. - Sinyor Alonso, siz məsuliyyətlə çıxış etmirsiniz. - deyə qraf Xuan öz etirazını bildirdi. - Düşmənin cənubda lazımi qədər qüvvəsi var. Onların bir hissəsi
yuxarı qalxıb orada köməksiz atılmış yaralı silahdaşlarımızı vəhşicəsinə
qətlə yetirəcəklər. Biz bu faciənin qarşısını almalıyıq. - Don Xuan, yaralı silahdaşlarımızın hər birində odlu silah var. - deyə kapitan Alonso nikbinliklə dilləndi. - Onlar hər an özlərini müdafiə etməyə hazırdılar. - Sinyor Alonso, inciməyin məndən, amma bizim yaralı- ları düşmən əhatəsində tək-tənha qoymaq, sizin tərəfdən səhv addım sayılır. - deyə qraf Xuan həqarətlə dilləndi. - Möhtərəm sinyorlar, kapitan Alonso reallığı nəzərə alaraq, düşmən üzərində qələbə qazanmaq üçün döyüş əməliyyatlarına qoşulmuşdu, - deyə polkovnik Alonso təmkinlə dilləndi. - Süvari dəstəsi bizim yaralıların yanında
155 qalıb keşik çəksə idi, düşməni məğlub etmək mümkün olmayacaqdı. Döyüş əməliyyatlarına qatılan süvari dəstəsi düşmənin böyük qüvvəsini darmadağın edibdir. Kapitan Alonsonun kritik vəziyyətdə çıxardığı qərar tərifə layiqdir. Bu iltifata görə polkovnikə təzim edən Alonso başını dik tutaraq aludəliklə dedi: - Biz yaralıların yanında qalsaydıq, onda hamı bizi qorxaqlıqda ittiham edəcəkdi. Mən süvariləri aşağı endirən- də düşmən elə başa düşdü ki, yuxarıda bizimkilərdən heç kim qalmayıb. Yuxarıda qalanların hamısına odlu silah verilibdir və onlar eyni zamanda 50-60 nəfərlik düşmənin hücumuna müqavimət göstərməyə qadirdilər. İndi ümdə məsələlərlə məşğul olmalıyıq. Hava qaralandan sonra biz onları həmin yerdən gedib çıxardarıq. - Hazırda biz araukanların məhvi
ilə məşğul olmalıyıq. - deyə polkovnik qətiyyətlə dilləndi. - Gündüz vaxtı yaralı- larla məşğul olmaq, bizim gördüyümüz bütün zəhmətimizi
puç edəcək. Lakin ilk növbədə biz dəqiq bilməliyik ki, dəstəmizdə nə qədər salamat adam qalıb. Hiss edirəm ki, növbəti hücum əməliyyatını həyata keçirmək üçün bizim qüvvəmiz xeyli azdır. Həm də unutmaq lazım deyil ki, bizdə yaralılarımızın sayı çoxalıb. Biz onları burda qoyub dərhal hücuma gedə bilmərik. Elə bir şey fikirləşmək lazımdır ki, biz düşmənin üzərinə hücum edə bilək.
156 Bir az keçmişdi ki, leytenant Andre ona verilən tanşırığı yerinə yetirərək polkovnikə yaxınlaşdı. O, dedi: - Bu döyüşdə araukanlar həddindən
artıq böyük itkiyə məruz qalıblar. Onlardan 198 nəfəri öldürülüb və geri çəkilən araukanların özləri ilə apardıqları yaralıları nəzərə almadan, 131 nəfəri yaralanıb. Yaralananlardan 44 nəfəri- nin vəziyyəti çox ağırdır. Bizim verdiyimiz itkilər də az deyil: 29 nəfər öldürülüb, 32 nəfər isə yaralanıb. Yaralı- lardan 13 nəfərinin vəziyyəti daha ağırdır. Döyüş zamanı 11 baş at məhv
edilib. Süvarilərin yarısı demək olar ki, sıradan çıxarılıb. Bu məlumat zabitlərin həm sevincinə, həm də kədərinə səbəb oldu. Faktiki olaraq, konkistadorlar düşməni darma- dağın etmişdilər. Bir döyüşdə bu qədər düşmənin məhv
edilməsi həqiqətən də böyük uğur sayılırdı. Hələ üstəgəl kapitan Alonsonun başçılıq etdiyi süvari dəstəsi “qanlı vadinin” mərkəzində, düşmənin böyük qüvvəsinin, 180 nəfər əsgərinin zərərsizləşdirilməsi aborigenləri demək olar ki, dizləri üstə çökdürmüşdü. Araukanlar uzun illərdən bəri bir döyüşdə bu qədər qüvvə itirməmişdilər. Bu müharibə- dəki məğlubiyyət göz qarşısında idi. Bugünkü döyüş konkistadorların böyük qələbəsi ilə başa çatmışdı. Lakin ispanlar da bu döyüşdə böyük itki vermişdilər, 101 nəfərlik qüvvədən 41 nəfər öldürülmüş, 32 nəfər yaralanmışdır.
Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|