Ramiz Dəniz
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
225
C
226
Döyüşdə iştirak edən bütün konkistadorlar döyüş gedən kəndin şərq hissəsində toplaşdılar. Müəyyən bir müddət ayrılıqda olan bütün qohumlar, dostlar, silahdaşlar bir- birilərilə görüşməyə imkan tapdılar. Bəzi konkistadorların yaxınları bu döyüşdə həlak olmuşdu. Kapitan Leon oğlunu sağ görəndən sonra rahat nəfəs almağa başladı. Çünki o, yaxşı bilirdi ki, Migel həmişə döyüşün ən qızğın yerində döyüşüb və belə döyüşlərdə hər bir döyüşçü məhv edilə bilərdi. Xoşbəxtlikdən isə Migel sağ qalmışdı və bu da ki, atasının sevincinə səbəb oldu. Ekspedisiyanın rəisi kapitan Leonu görən kimi vaxt itirmədən qısaca olsa da, Migelin şucaətlərini ona ərz etdi və elə bir nümunəvi oğul ilə hər bir atanın fəxr etməsini bildirdi. Hamı elə hey Migelin necə də cəsarətlə və yüksək ustalıqla döyüşdüyünü müzakirə edirdi. Ən ağır döyüşlərdə çıxılmaz vəziyyətlərdən onun bacarıqla, sağ-salamat çıxması hamının marağına səbəb olmuşdu. Sanki Migel antik dövrün mifik qəhrəmanlarından biri sayılırdı. Çox qəribə idi ki, o, sonuncu döyüşdə də yaralanmamışdı. Halbuki elə döyüşçü vardı ki, artıq ikinci dəfə düşmən tərəfindən yaralanmışdı. Hamıda belə təəssü- rat yaranmışdı ki, bütün bu bəlalardan onu Allah-taala saxlayır.
227 Bura toplaşan konkistadorlar sıralarında baş verən itkiləri ayırd edirdilər. İtkilər isə böyük idi; axırıncı döyüşdə ispanların 43-ü öldürülmüş, 38-i isə yaralanmışdır. Lakin bir çoxları üçün məğlubedilməz sayılan araukanların itkisi də böyük idi; onlardan 342 nəfəri öldürülmüş, 146 nəfəri isə yaralanmışdı. Yaralananların 41 nəfərinin vəziyyəti həddindən artıq ağır idi. Qələbə əldə edilsə də, konkistadorlar „qanlı vadi“də gedən döyüşlərdə çoxlu itkilərə məruz qalmışdılar. Onlardan 83-ü öldürülmüş, 70-i isə yaralanmışdı. Müharibəyə başlamamışdan əvvəl polkovnik Alonso bilirmişdi ki, ekspedisiyada itki olacaq. Ancaq bu qədər itki olacağını o, heç təsəvvürünə gətirə bilməzdi. Əgər düşmənin sürətlə darmadağın edilməsinə belə səy göstərilməsəydi və ekspedisiyanın hərəkət yürüşü çox ehtiyatla tənzimlənsəydi, bəlkə də həmin itkinin rəqəmi bu qədər yüksək olmazdı. Həlak olanların hamısını kəndin cənub-şərq çıxacağında, hündür olmayan yastı dağın başında basdırılması qərara alındı. Yaralıların hamısına kəndin bu hissəsində ayrıca yer təşkil edildi. Hindu yaralıları ispanlardan bir qədər kənarda yerləşdirildi. Döyüşün sonunda ispanların ixtiyarında iyirmi dənə at qalmışdı. Soyuq silahla öldürülən atların hamısı kəsilərək, konkistadorların ərzaq ehtiyatına çevrildi. Alonso bir günün
228 içərisində bir çox məsələləri həll etmək istəyirdi. O, vadinin mərkəzində yerləşən istehkam salınmış kəndi mühasirəyə almaq qərarına gəlmişdi. Lakin heç kim üçün gözlənilməz sayılmayan yağış yağandan sonra polkovnik fikrindən dönməli oldu. Həm də bugünkü döyüşdən sonra konkista- dorların hamısı əlavə qüvvə toplamaq üçün əməlli-başlı dincəlməliydilər. Nə qədər ki, araukan döyüşçüləri sağ qal- mışdı, deməli hər an növbəti döyüş baş verə bilərdi. Amma hinduların canlı qüvvəsi demək olar ki, doqquz-on dəfə azalmışdı və onlar çox güman ki, belə bir az qüvvə ilə konkistadorların üzərinə hücum tətbiq etməyəcəklər. Alon- sonun fikrincə, belə bir ağır məğlubiyyətdən sonra araukan- lar hələ uzun müddət özlərinə gələ bilməyəcəklər. Bir daha onlar dirçəlməsinlər deyə, üç-dörd gün ərzində aborigen- lərin pərən-pərən düşmüş dəstələri məhv edilməli idi. Kapitan Xuanın yarası açıldığından onun vəziyyəti yenə də pisləmişdi. Onu qardaşı oğlu Kamaçonun qaldığı evdə yerləşdirdilər. Elə Kamaçonun də vəziyyəti heç də ürəkacan deyildi. Yaqış yağdığından yaralıların hamısı evlərdə biri- birilərinə sıx şəkildə yerləşdirilmişdi. Yaralı araukanların sayı çox olduğundan onların yarısından çoxu açıq havada möhkəm
özündə də ağır yaralılar çox olduğundan Xristofor hələlik yaralı araukanlara yaxınlaşmağa macal tapmamışdı. Əlbət- Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|