86
düşmənin Sırxavənd kəndinə daşıdığı silah‐sursat karvanını
məhv etmək tapşırığı aldıq. Xaçınçay üzərindəki körpü ya
partladılmalı, ya da nəzarətə götürülməliydi. Dağların sinəsi
yarım metrədək qarla örtülmüş, axşamkı sərt şaxtadan isə üzü
buz bağlamışdı. Dik yerimək mümkün deyildi. Əlimiz və ya
təpiklə donmuş qatı qırır, bütün silah‐sursatımızla birlikdə dik‐
boyu iməkləyirdik. Yorğun düşmüş, donmuş əllərimiz ağırlaş‐
mış bədənimizin yükünə dözmürdü. Hamı qarışqa sırası kimi
qarşıda gedənin açdığı “cığırla” irəliləyirdi. Yorulub dayanan‐
lar arxadakıların hərəkətinə mane olurdular. Kiminsə donmuş
və ya yorulmuş əli, ayağı birdən “tutacaq”dan çıxaraq sürüşür
və özüylə birlikdə bir neçə nəfəri də yumalayıb yenidən dikin
dibinə salırdı. Pulemyotçumuz susuzluğunu qarla yatırmağa
çalışmışdı. Dağın zirvəsinə xeyli qalmış xırıldayırdı – səsi bat‐
mışdı və boğulurdu. Tərli‐tərli o qədər qar yemişdi ki, ba‐
damcıqları şişmiş, nəfəs almağı çətinləşmişdi. Həm də, birinci
cəhddə dikaşağı yumalanıb təkrar qalxanlardandı, – “Qurban
olum sizə, yalvarıram, ya məni burda qoyub gedin, ya da gül‐
lələyin ki, canım qurtarsın”, – deyə bizə yalvarırdı. O, həm
əcaib qızdırmalı halı ilə dəstənin ruhunu öldürür, həm də yolu
kəsərək döyüşçülərin irəliləməsinə mane olurdu. Nağı onun
silah sursatını belinə aşırıb – “Bizə pulemyotçu lazımdır”, –
deyə dağın başınadək onu daşımışdı. O, belə iradəli və qay‐
ğıkeş komandir idi. Həmin pusqu əməliyyatı uğursuz alınmışdı
– düşmən duyuq düşüb bizi minaatan atəşinə tutmuşdu. Nağı
böyründən qəlpə yarası aldı. Yara ciddi olmasa da, qanı güclə
kəsdik, xırda qəlpə qırıntılarını çıxarıb yaranı sarıdıq. Mövqe‐
yimizi dəyişməyə məcbur olduq və Sırxavənd uğrunda döyüşə
qoşulduq. Kənd uğrunda ölüm‐dirim vuruşması gedirdi. Beton
plitələrlə örtülü səngərlərdə gizlənmiş düşməni vurmaq olduq‐
ca çətin idi. Top, minaatan və qumbaraatan mərmiləri beton
örtüyə dəyib ətrafı boz dumana bürüyürdü. Aclıq və gecə
87
sazağı bizi əldən salmışdı. Hələ Güneypəyə dağlarını qalxarkən
yükü azaltmaq məqsədilə yemək konservlərinin çoxunu tulla‐
mışdıq. Artıq 8‐ci gün idi ki, meyvə ağaclarının dibini qardan
təmizləyib qaxac olmuş meyvə qurusu, bir də tək‐tük üstündə
hələ də qalmış itburnu meyvələriylə qidalanırdıq. Ayaqyoluna
gedərkən qazımız az qala ağzımızdan çıxırdı – itburnunun tük‐
lu toxumları bağırsaqlarımızı tıxamışdı. Nə qərargahla məsafə
uzaq olduğundan hava rabitəsi yarada bilirdik, nə də yollar
qorxulu və uzaq olduğundan bizə yemək gətirən yox idi. Bizim‐
kilərin isə növbəti hücumundan bir irəliləyiş hiss olunmurdu.
Bir neçə gün sonra, nəhayət, qərargahdan “Boz Qurd” – Hamlet
mövqeyimizə təşrif buyurdu – təkbaşına erməni ovuna çıxma‐
ğın həvəskarıydı. Hələ bizə çatmamış, – “Gözünüz aydın, Tər‐
tərdə televiziya ilə dedilər ki, bizimkilər iki düşmən təyyarəsi
vurub və Sırxavəndi alıb, yəqin sizin işinizdir!” – deyib dilxor
könlümüzü yumşaltmaq istədi.
– Biz yox, bizim təyyarələri ermənilər vurub... – dedik.
– Bilirəm... Özüm də görmüşdüm. Ancaq televiziyada xə‐
bər verdilər ki, guya bizimkilər düşmən təyyarələrini vurub.
Əslində isə ukraynalı dostlarımızıymış ölənlər...
– Biz bu dərədə çox gözləyəcəyik, qərargahda bizim haq‐
qımızda nə düşünürlər? – soruşduq.
Hamlet:
– Bizimkilər sizdən əlini çoxdan üzüblər, elə bilirlər ki, siz
tələyə düşüb qırılmısınız. Bir özüm yoxlayım deyə gəlmişdim,
Yurisin daz başı günəşdə parıldamasaydı, əliboş geri qayıdır‐
dım.
Candərdi bizə qoşulub ilk dəfə döyüşə girən Yuris mərmi
partlayışlarından cana doymuşdu, – “Uşaqlar, vallah burdan
sağ‐salamat çıxsam, sizə yaxşı bir qurutlu İrəvan xingalı qonaq‐
lığı verəcəyəm!” – dedi.
Hamlet:
88
– Bax söz verdin ha...
Yuris:
– Sözündən qaçan namərddir! Bircə, bizi tez çıxar bu cə‐
hənnəm dərəsindən! – yeməyə tamarzı damağımız xingal is‐
tədi.
Hökumətə, dövlətə, iqtidara, müxalifətə o ki var söyüşlər
yağdırıb arxaya – Manik kəndindəki gərargahımıza yollandıq.
Hamlet zarafat etmirmiş, geriyə qayıdanda, sağ qaldığımıza
məəttəl qalan dostlarımız xeyli sevindilər.
Bizi saqqal basmışdı, bütün bədənimiz bit‐birənin içindəy‐
di. Bir aya yaxın idi ki, çimmirdik və çəkmələrimizi ayağımız‐
dan çıxarmamışdıq. Çadırlara doluşub təxminən 10 saatlıq də‐
rin yuxuya getdik.
...Çöldəki səs‐küyə oyanıb, bayıra çıxdıq. Azərbaycan döv‐
lət televiziyasından müxbirlər gəlmişdi. “Sahibsizliyin, atılmış‐
lığın acı qurbanları, döyüşdən ən son qayıdanlar” kimi, bizi ka‐
mera qarşısına dartdılar. Döyüşün gedişi, hərbi hazırlıq, təmi‐
nat məsələləri barədə komandirimiz Nağı ətraflı danışdı. Müx‐
bir Mehriban Vəzirova mikrofonu bir‐bir hamımıza doğru uza‐
dıb – “Evdəkilərə, arxadakılara nə sözünüz, ismarıcınız var?”
– sualına növbə ilə cavab alırdı. Növbə mənə çatanda içimdən
keçənləri saxlaya bilmədim – “Evdəkilərə çatdırın ki, sağ‐sala‐
matam. Durna nənəmçün çox darıxmışam. Valideynlərimi bağ‐
rıma basıb öpürəm. Yuxarıdakılara isə deyin ki, orduya sahib
çıxın, yoxsa bu silahlar bir gün sizin özünüzə doğru yönələcək‐
dir!” Nağı mənim “müsahibəmə” görə məndən incimişdi. O, tə‐
zə hakimiyyətə çox güvənirdi.
Dərəbəylik yenə ölkəni ağzına almışdı. Növbəti dövlət çev‐
rilişinə hazırlıq gedirdi. Düşmənlə atəşkəs razılığı əldə olun‐
muşdu. Tərtərdən bir taksi tutub Bakıya yollandıq. Sabirabada –
qrup yoldaşımız Tərlangilin evinə dönüb insan kimi ev yeməyi
yedik, həm də onlardan taksi pulunu götürdük. Yolboyu höku‐
Dostları ilə paylaş: |