92
sən nədir? Odey, əmiuşaqlarım 18‐ci ildə Ağdaşa köçüblər, hələ
də babalarının qəbirlərini ziyarət etməyə buraya gəlirlər.
– Nəysə! Özün bilərsən, iki gündü deyirəm, yenə də öz
bildiyindəsən. Sən də burnun girməyən hər yerə özünü soxma –
üzünü mənə çevirdi, – evin bircə oğlusan, Allah göstərməsin, ba‐
şına bir iş gəlib eləsə, heç bilirsən evdəkilərin aqibəti necə olar?
– Hamı gedir, kənarda təkcə qala bilmərəm axı, əmi.
Vətən, torpaq istəyi başqa, qeyrətə boğulmaq bir başqadı. Bü‐
tün dostlarım cəbhədəykən, mən, Durna nənəm demişkən,
“qızbibi” kimi institutda qala bilmərəm. Onsuz da hər şeyin
nizam‐intizamı pozulub, dərs‐zad keçən də yoxdu, dərəbəylik
hər yeri başına alıb. Havayı yerə müəllimlər nə qiymət gəldi ya‐
zır, bizi kursdan‐kursa keçirirlər – dedim.
– İndi də Qusarda, Lənkəranda, Gəncədə ara qarışıb bir‐
birinə. Bilmirsən erməniylə vuruşasan, ya içəridəki satqınlar‐
la... Vallah bunun sonu heç yaxşı olmayacaqdır. Bax, Ağa,
burda deyirəm, Heydər Əliyev gəlməsə, bu millət yerli‐dibli
məhv olub gedəcək. O günləri AzTV‐dən baxdınmı, deputatlar
kişini Bakıya çağırıblar. Əlacımız ancaq o kişidir.
– Doğru sözə nə deyim, Rəhim, gərək ziyalılarımız qabağa
düşə, gətirələr. Heç inanmıram ki, kişi bu qədər qarayaxma‐
lardan sonra yenidən vəzifəyə qayıtsın...
– Niyə qayıtmır ki, elə bilirsən onun içi göynəmir, xalqını
sevmir, bu qədər əziyyətini çəkdiyi milləti dar gündə qoyub kə‐
nardan baxandı o? Bilmir ki, bu davanın həlli ancaq onun əlin‐
dədir, yuxarıdan görmürdü bu oyunları? Yenə deyirəm,
gələcək və birdəfəlik bu məsələnin kökünü kəsəcəkdir. Təki,
öldürməsinlər, qıymasınlar canına. Bu saat vətəndən çox, o ki‐
şini qorumaq lazımdı, onsuz da vətən artıq əldən gedib...
Atam:
– Amma bir qorxum var ki, gəlsə, yenə başlayacaq köhnə
qisaslarını almağa...
93
– Qisas almalıdır da, gör ölkəni nə günə qoydular? Deyir‐
sən bu illərin haqq‐hesabı itib‐batsın? Bəs camaatın balalarını
dovşan kimi qırğına verənlərdən bu qədər igid oğlanlarımızın
hesabını soran olmasın?
Bu söhbətlər xeyli uzandı. Axırda, anam da Rəhim əminin
təklifilə razılaşdı ki, heç olmazsa işlənməyən yorğan‐döşək,
xalça‐palaz, mebel, mənim cehizlik əşyalarımı toplayıb hissə‐
hissə, imkan düşdükcə – lap camaatdan gizlin – bacımgilə, ya
da Ağdaşa – atamın əmiuşaqlarıgilə göndərsinlər. Atam sus‐
dusa da, narazılığı üzündən bəlli idi. Söhbəti dəyişdim:
– Necə oldu ki, nənə rəhmətə getdi?
Anam:
– Əliyarı
35
Laçında vurmuşdular. Bu qara xəbər bütün
Qubadlının üstünü qara bulud kimi aldı. Maşın karvanının
ucu‐bucağı görünmürdü – hamı Laçına sarı üz tutmuşdu. Səki,
yola çıxmışdı ki, görsün nə baş verib. Dili yanmışlardan biri
deyib ki, – “Əliyar şəhid olub!”. Bu xəbərdən təzyiqi qalxıb,
beyninə qan sızıb, huşunu itirib yıxılıb asfaltın üstünə...
– Axır günlər ağlı özünü girləmirdi, hərdən özünə gələndə,
– “Fərhad gəldimi? Rəhim, get balamı tap gətir, yoxsa can verə
bilməyəcəm, əzabla öləcəyəm” – deyirdi.
Danışdıqca anamı qəhər boğurdu. Mən də göz yaşlarımı
saxlaya bilmirdim. Burun‐boğazım, sinəm‐beynim qəhərlə
dolmuşdu. Dilbər də doluxsunmuşdu. Hərdən başını qaldırıb
üzümə baxır və yenidən üzünü sinəsinə əyib sakitcə hıçqırırdı.
Anam göz yaşlarını silə‐silə davam etdi:
– Allaha dua eləməkdən dili qabar olmuşdu. Bir gün,
dualayıb‐üfürüb belinə bağlamaq üçün sənə verməyi unutduğu
ipi gətirmişdi... Deyirdi ki, yuxuda səni yaralanmış görüb. Ağ‐
35
O vaxtlar səksəkədə olan qubadlıların son ümidi, batolyon komandiri, Milli Qəhrə‐
man Əliyar Əliyev.
94
lamaqdan axşam səsi batdı. Üzünü göyə – Allaha sarı tutub dəli
kimi, – “On üç yaşımdan bəri bir gün də olsun orucunu, na‐
mazını qaçırmamışam. Dilimdən “Allah” kəlməsi düşməyib,
boynumdakı bütün tanrı haqqını ödəmişəm. Unutma ki, sənin
Allah haqqın olduğu kimi, mənim də qul haqqım var! Qul
haqqımın halallığını almaq istəyirsənsə, mənim balamı özümə
qaytar. Mənim canımı al, Fərhadıma dəymə! Ərlərim ölüb döz‐
müşəm, qardaşlarım qırılıb dözmüşəm. Amma Fərhadın ölü‐
münə dözə bilmərəm” – deyib yalvarırdı, hayqırırdı... Sənsiz
heç dayana bilmirdi. Gecə‐gündüz sənin üçün Allaha dua
edirdi. Televizorda səni görəndən sonra bir az özünə gəlmişdi.
Rəhmətlik Əliyarın ölümü məhv elədi onu... Əliyara qıyanın
tayfa‐törəməsini Allah özü gözüyaşlı qoysun!
...Demək Durna nənəmin ah‐naləsini eşidən Allah məni
axtarıbmış. Allah, öz imanlı qulunun xatirinə məni və dostları‐
mı bəlkə də nənəmin gördüyü labüd bəladan hifz etmişdi. 82
yaşlı Durna nənənin ixlaslı ibadətinə və imanına ləkə düşməsin
deyə onu öz yanına çağırmışdı. Əziz qulunun istəyinə uyğun
canını alıb, mənim həyatımı bağışlamışdı. Kaş döyüş dostlarım
bu ağır dəqiqələrimdə yanımda olaydılar. Görəsən indi neylə‐
yirlər? – düşündüm.
– Dilbər, qızım, Fərhadın göy yastığının altındakı dualı ipi
mənə gətir – anam məni xəyallarımdan ayırdı.
Dilbər qalxıb ipi anama verdi.
– Al bu ipi, sağ qalsan sənə verməyimi istəmişdi. Bütün
günü bu ipə dualar oxuyub yastığının altına qoyardı... – anamın
hönkürtüsü evi başına götürdü. Qınamıram, ən yaxın qulaq
yoldaşını, atamın acı dilindən müdafiəçisini, köməkçisini itir‐
mişdi anam...
Düyün‐düyün olmuş ağ viskoz ipi həyatımın ən əziz və ən
qiymətli hədiyyəsi kimi sevgi ilə ovcumda sıxdım. “Gör sinəmə
tuşlanmış neçə düşmən gülləsinin yönünü döndərib mənim nə‐
Dostları ilə paylaş: |