Sof2007-Azeri doc

Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 
2007 Gələcəyin Durumu                                                                                                                            
30
 
 
Bütün insanlar üçün sağlamlığa və  təhlükəsizliyə nail olunmasına cəhd etmək gülünc 
hesab olunur. Həmçinin, bir gün təkbaşına fəaliyyət göstərən bir fərdin kütləvi qırğın silahı 
düzəltməyəcəyini və ondan istifadə etməyəcəyini və ya sərhədlərsiz asan səyahətin 
mövcud olduğu və bioloji müxtəlifliyin azaldığı bir dövrdə insanları və heyvanları şəhərdə 
cəmləşdirdiyimiz bir şəraitdə pandemiyanın ciddi şəkildə artmayacağını düşünmək də 
gülməlidir. Bir nəfərin rifahının hamının rifahı olması idealizmi terrorizmlə mübarizəyə, 
hava limanlarının açıq saxlanılmasına və kütləvi qırğın silahlarının dövriyyəsinin qarşısını 
alınmasına və insan təhlükəsizliyinə qarşı yönələn digər potensial təhlükələrə praqmatik 
uzunmüddətli yanaşma kimi çıxış edə bilərdi. Gülünc idealizmin ömrü qısadı, lakin 
pessimizmin ciddiliyinə malik olmayan idealizm azdırıcıdır. Bizə  bəşəriyyətin həm yaxşı, 
həm də pis tərəflərini tədqiq etməyi və  uğurlu strategiyalar işləyib hazırlayaraq onları 
həyata keçirməyi bacaran məharətli idealistlər lazımdı.   
 
Bir çox problemlərin bir çox da cavabları var, lakin ortada o qədər  əlaqəsiz məlumat 
mövcuddur ki, nəyin həqiqətən işə aid olduğunu müəyyən etmək və fikri ona cəmləmək 
çətindir. Sağlam demokratiyalar müvafiq informasiyaya ehtiyac duyduqları və demokratiya 
günü-gündən daha da qloballaşdığı üçün ictimaiyyətə bu tendensiyanı saxlamaq üçün 
qlobal olaraq müvafiq informasiya lazım olacaq. Biz ümid edirik ki, illik Gələcəyin Durumu 
hesabatları bu cür informasiyanın təmin olunmasına yardım edəcək. 
 
Bu ilki Gələcəyin Durumu hesabatında göstərildiyi kimi, Minilliyin Layihəsinin 11-ci 
fəaliyyət ilindəki araşdırmalar ümidsizlik, kortəbii inam və cahilcəsinə etinasızlıq kimi 
bəşəriyyətin perspektivlərini inkişaf etdirmək cəhdlərinin qarşısını almış hallarla mübarizə 
aparan qərar qəbul edənlərə və müəllimlərə yardım göstərə bilər.  
 
 
 
 
 

---

Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 
2007 Gələcəyin Durumu                                                                                                                            
31
 
15 Qlobal Çağırış 
 
15 Qlobal Çağırış bəşəriyyətin qlobal və yerli perspektivlərini qiymətləndirməyə əsas verir. 
Çağırışlar bir-birindən qarşılıqlı  şəkildə asılıdırlar: birindəki inkişaf digərlərinin də  həllini 
asanlaşdırır; birinin pisləşməsi digərlərinin də  həllini çətinləşdirir; onlardan birinin 
digərindən vacib olduğu haqda mübahisə etmək insanın sinir sisteminin tənəffüs 
sistemindən vacib olduğu haqda mübahisə etməyə bənzəyir.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Oxucular bu 15 Qlobal Çağırışın növbəti ilki buraxılışdakı xülasəsini təkmilləşdirmək 
məqsədilə öz rəylərini göndərməyə 
dəvət olunurlar. Xahiş olunur 
www.StateoftheFuture.org saytındakı qaynar-xətt forumlara qoşulasınız (15 Qlobal 
Çağırışı seçin). 
Hər kəs üçün kifayət qədər təmiz suyu 
münaqişəsiz necə əldə etməli 
 
Əhali artımı və resursları necə 
tarazlaşdırmalı  
 
Avtoritar rejimlərdən həqiqi 
demokratiyaya necə keçməli 
Siyasi qərarların qəbul edilməsini qlobal
 uzunmüddətli perspektivlərə qarşı  
həssaslığını necə artırmalı 
İnformasiya və kommunikasiya 
texnologiyalarının məcmusu hər kəs 
üçün necə işləməlidir  
Etik bazar iqtisadiyyatını varlı və kasıb 
arasında fərqin aradan qaldırılmasına 
yardım etməyə necə vadar etməli 
Yeni və yenidən baş qaldıran xəstəlik və immun 
mikroorqanizmlərin təhlükəsi necə azaldılmalıdır
 
Qərar qəbuletmə bacarığı işin təbiəti və müəssisələr 
dəyişdikcə necə təkmilləşdirilməlidir
 
Ortaq dəyərlər və yeni təhlükəsizlik strategiyaları 
etnik münaqişə, terrorizm və kütləvi qırğın 
silahlarının istifadəsini necə azaltmalı 
Qadınların dəyişən statusunun insanların şəraitinin 
yaxşılaşdırılmasına kömək etməsinənecə nail olmalı 
Transmilli mütəşəkkil cinayətkar şəbəkələrini daha 
güclü və mürəkkəb qlobal təsisata çevrilmədən necə 
dayandırmalı
 
Enerjiyə artan  tələbat necə təhlükəsiz və səmərəli 
şəkildə təmin olunmalıdır 
Elmi və texnoloji nailiyyətlər insanların vəziyyətinin 
yaxşılaşdırılması üçün necə sürətləndirilməlidir 
Etik düşüncələri qlobal qərarlarla daha mütəmadii 
surətdə necə birləşdirməli 
Hamı üçün dayanıqlı 
inkişafa necə nail olmalı 

---

Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 
2007 Gələcəyin Durumu                                                                                                                            
32
 
1. Qlobal Çağırışlar 
 
1-ci Fəsildə 1996-cı ildən bəri davam edən Delphi prosesi və ekoloji araşdırma vasitəsilə 
müəyyən olunmuş 15 Qlobal çağırışın 2 səhifəlik  şərhi təqdim edilir. Bu Çağırışlar 
xarakterinə görə transmilli və  həllinə görə transinstitusionaldır. Onların heç birinə  təkcə 
fəaliyyət göstərən hər hansı bir hökumət və ya institut cavab verə bilməz. Onlar 
hökumətlər, beynəlxalq təşkilatlar, korporasiyalar, universitetlər, QHT-lər və yaradıcı 
fərdlər arasında müştərək fəaliyyət tələb edir. Ardıcıllıqla düzülməsinə baxmayaraq, 
davamlı inkişafla bağlı 1-ci Çağırış qlobal əxlaqa dair 15-ci Çağırışdan nə çox, nə də az 
vacib deyil. Bu çağırışlarda ifadə olunduğu kimi qlobal vəziyyətə  və çağırışlara cavab 
vermək üçün həyata keçirilən fəaliyyətlərə münasibətdə yekdillik kütləvi informasiya 
vasitələrində göründüyündən daha çoxdur. 15 Qlobal Çağırış haqqında 1 100 səhifədən 
ibarət təffərrüatları CD versiyasının 1-ci Fəslində tapmaq olar. Hər bir Çağırış üzrə daha 
müfəssəl xülasə, alternativ fikirlər və ya iştirakçılar tərəfindən xülasələrə, regional 
perspektivlərə dair əlavə şərhlər və ən son ədəbiyyatdan götürülmüş müvafiq informasiya, 
çağırışa cavab vermək üçün qərar qəbul edənlərlə aparılan müsahibələrdən əldə olunmuş 
müxtəlif fikirlərə əsaslanan fəaliyyətlər məcmusu, əlavə fəaliyyətlər və o fəaliyyətlərə dair 
fikirlər və  hər Çağırış üzrə inkişafı  və çatışmamazlıqları ölçmək üçün təklif olunmuş 
göstəricilər mövcuddur. 
 
Həm çap, həm də kompakt disk versiyası təqribən 2400 iştirakçının irəli sürdüyü müştərək 
və saflaşdırılmış mühakimələrdən ibarətdir.  İştirakçıların demoqrafik göstəriciləri üçün 
Əlavəyə, iştirakçıların tam siyahısı üçün isə kompakt disk versiyasının “A” Əlavəsinə 
baxın. Bu çağırışların həm qısa, həm də daha dolğun təfərrüatlarını  aşkara çıxarmaq 
üçün 1996-cı ildən 2007-ci ilədək istifadə olunmuş anketlərin və müsahibə protokollarının 
tam detallarını 
www.acunu.org/millennium/lookout.html
 saytında tapmaq olar.    
 
Çağırışların inkişafını və gələcək perspektivlərini göstərmək üçün Cədvəllərin bəzilərində 
2-ci Fəsildə izah edilmiş  və  əlavə edilən kompakt diskdə 2-ci Fəsildə  təfərruatı verilmiş 
Gələcəyin Durumu İndeksi hesablamalarından istifadə edilir. 
 
 
 
 

---