Soyqirimi: tarixin qanlı salnaməsi
Yüklə 3,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
IV. İnsan ticarəti Ermənistanın Azərbaycan Respublikasına təcavüzü nəticə sində əsir düşmüş və girov götürülmüş Azərbaycan vətəndaş larının beynəlxalq humanitar təşkilatlardan gizlədilərək işğal olunmuş ərazilərdə saxlanılması və onlara qarşı amansız cəza metodlarının tətbiq edilməsi, bu şəxslərin qeyri-bəşəri məq sədlər üçün istifadə edilmələri barədə mütəmadi məlumatlar daxil olmaqdadır. Azərbaycana qarşı təcavüzün nəticələrindən və mövcud status-kvodan yararlanmağa çalışan Ermənistanın rəsmi orqan larının əsir və girov götürülmüş, itkin düşmüş azərbaycanlıları gəlir məqsədi ilə alver predmetinə çevirərək onlarda müxtəlif cinayətkar qruplaşmalarla işbirliyi qurduqları barədə təkzib edilməz faktlar mövcuddur. Müharibə və atəşkəs dövründə erməni ordusu tərəfindən əsir və girov götürülmüş azərbaycanlılardan 30 nəfərə yaxı nı qohumları tərəfindən külli miqdarda pul, qızıl və qiymətli əşya verilməklə azad edilmişdir. Erməni əsirliyində olan bir çox Azərbaycan vətəndaşlarının bədən üzvləri çıxarılaraq sa tılmışdır. Əsir düşmüş və girov götürülmüş Azərbaycan və təndaşlarının beynəlxalq humanitar təşkilatlardan gizlədilərək işğal olunmuş ərazilərdə saxlanılması və onlara qarşı amansız cəza metodlarının tətbiqi barədə mütəmadi məlumatlar daxil olmaqdadır. V. İşğal altındakı ərazilərdə ermənilərin qanunsuz məskunlaşdırılması Erməni tərəfinin rəsmi məlumatlarına və qondarma DQ hökumətinin hesabatına görə, 2001 -ci ildə Dağlıq Qarabağın əhalisi 143 min nəfər təşkil edib. Halbuki 1989-cu ilin siya hıyaalınmasına görə, həmin ərazidə 90 min nəfərdən bir qə dər çox erməni yaşamışdır. ABŞ-ın Qaçqınlar üzrə Komitəsinin qaçqınların vəziyyəti ilə əlaqədar 2002-ci ilə dair ümumdünya 264
icmalında Ermənistan üzrə məruzədə 1.000-ə yaxın ailənin Er mənistandan Dağlıq Qarabağ və Laçın dəhlizinə köçürüldüyü bildirilib. 2003-cü ilin yanvar ayından Dağlıq Qarabağ ərazi sini tərk edənlərin qarşısının alınması məqsədi ilə, müəyyən olunmuş qaydalara görə, daimi yaşamaq üçün gedən ailələr təxminən 15, hərbi çağırışçılar 10 min ABŞ dolları məbləğində rüsum ödəməlidirlər. Ermənistanın bütün şəhər və rayonlarında 2002-ci ildən rəsmən fəaliyyət göstərən miqrasiya xidmətləri ölkə əhalisinin işğal olunmuş ərazilərə köçürülməsi istiqamətində iş aparır. 1994-cü ildən etibarən dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşa yan ermənilərin qeyri-qanuni olaraq Azərbaycanın Dağlıq Qa rabağ və işğal edilmiş digər ərazilərinə köçürülməsi halları mövcuddur. Qondarma qurumun «parlamenti»nin «DQR»-ə köçürülən rus ailələrinin övladlarının 2005-ci ildən Qarabağ məktəblərində erməni və rus dillərində təhsil almasını nəzər də tutan qərarı da mövcuddur. Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin Cənubi Qafqaz üzrə Miqrasiya Nümayəndəliyinin 2004-cü il oktyabr ayının 25-də keçirdiyi hesablamalarına görə, hər ay orta hesabla Dağlıq Qa rabağ ərazisinə 15-ə yaxın ailə köçürülür və 2004-cü ildə belə ailələrin sayı 200-ə çatmışdır. Rəsmi Yerevan köçürülmə layihələrində özünün birbaşa iş tirakını gizlətməyə çalışsa da, 2000-ci ildən etibarən «Arsaxa qayıdış» adlı irimiqyaslı proqramın həyata keçirilməsi ilə Er mənistan Respublikası hökuməti yanında (Andronik Marqar- yanın rəhbərliyi altında) müşavir Benik Baxşiyan, «DQR»-in «statistika idarəsinin rəhbəri» Serj Amirxanyan, «kənd təsər rüfatı naziri» Vaqram Baqdasaryan, «Milli Yığıncağın maliyyə, büdcə məsələləri üzrə komissiyasının sədri» Mayor Danielyan, Ermənistanın miqrasiya və qaçqınlar idarəsinin müdiri Qaqik Eqanyan və digər vəzifəli şəxslər, həmçinin «Yerkir» ictimai təşkilatı aktiv şəkildə məşğuldurlar. Həmin vaxtdan etibarən --------- 265 --------- qaçqınlar və emiqrasiya idarəsi yuxarıda adı çəkilən proqra mın realizə olunmasına bilavasitə qoşulmuşdur. 2003-cü ilin dekabrında Ermənistanın baş naziri A.Marqaryan erməni əhalisinin Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsinə köçürülməsi məsələsinin Ermənistan hökuməti üçün prioritet təşkil etdiyini rəsmən bildirmişdir. İşğal olunmuş ərazilərdə qeyri-qanuni məskunlaşdırma fakt ları müxtəlif KİV-də də geniş işıqlandırılmışdır. Açıq qaynaqlara istinadən, 2004-cü ilin ilk altı ayı ərzində işğal olunmuş ərazilərə 120 erməni ailəsi köçürülmüşdür. Bu ərazilərdə qeyri-qanuni «köçürülmə əməliyyatı» və tikinti iş lərinin əsas sponsorları «Qərbi Amerikanın Erməni Təhsil Fon du», «Hayastan Fondu» təşkilatları və Tehranın Erməni Yepar- xiya Şurasıdır. 2004-cü ildə xarici fondlar tərəfindən «Arsaxa qayıdış» proqramının realizəsi üçün 400 min ABŞ dollarının ayrıldığı və Azərbaycanın işğal olunmuş sərhədyanı ərazilə rində 90-a yaxın evin tikintisinin başa çatdırılması məlumdur. Köçürülməyə ayrılmış pulların səlahiyyətli şəxslər tərəfin dən mənimsənilməsi və köçürülən şəxslərin 30%-nin bədbin yaşayışdan Yerevana və digər MDB ölkələrinə qayıtmaları ba rədə 1999-cu ildə erməni KİV-də məlumatlar yayılmışdır. Belə məqamlardan biri erməni diasporu tərəfindən Dağlıq Qara bağda yaşayan və köçürülən ailələrə pulların çatdırılmaması barədə «10-cu naxanq» qəzetinin müxbiri Vaqram Oqacan- yan 1999-cu ildə «Dağlıq Qarabağa köçürülən şəxslər üçün büdcədə pul yoxdur» adlı məqaləsinin nəşri olmuşdur. Bu mə qalə V.Oqacanyanın 2000-ci ildə bir il müddətinə azadlıqdan məhrum edilməsinə və «DQR prokurorluğu» tərəfindən barə sində cinayət işinin qaldırılmasına zəmin yaratmışdır.
Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində evlərin, qəbirlə rin, mədəniyyət abidələrinin dağıdılması/ avadanlığın, inşaat 266
Yüklə 3,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|