www.vivo-book.com
66
– ġtatın qanunverici məclisi, deyəsən, bu il əlavə mühafizəçilər
götürmək üçün pul kisəsinin ağzını açıb, – Brutus hələ də gülə-gülə
dedi. – Ora baxın!
Onun iĢarə etdiyi tərəfə baxanda biz balaca bir siçan gördük və
biz də güldük. Buna gülməmək mümkün deyildi, çünki siçan özünü
kameraları hər on beĢ dəqiqədən bir yoxlayan nəzarətçi kimi aparırdı:
məhbuslardan kiminsə qaçmağa, ya da intihar etməyə cəhd edib-
etmədiyini yoxlayan balaca, tüklü nəzarətçi. Əvvəlcə, o, YaĢıl Mil ilə
cəld addımlarla bir qədər bizə tərəf gəlir, sonra kameraları yoxlayırmıĢ
kimi baĢını ora-bura çevirirdi. Ondan sonra yenə sürətlə irəli Ģığıyırdı.
Bizim qıĢqır-bağrımızın və gülüĢ səslərimizin arasından kameralarda
yatan məhbusların xorultusunun eĢidilməsi vəziyyəti bir az da gülməli
edirdi.
Bu, özünəməxsus Ģəkildə kameraları yoxlayırmıĢ kimi hərəkətlər
etməsi istisna olmaqla, bozumtul rəngliadi bir siçan idi. O, hətta dəmir
barmaqlıqların altından rahatlıqla keçərək kameralardan bir neçəsinin
içinə də girdi. Əminəm ki, siçanın belə asanlıqla bağlı kameralara
girib-çıxmasına bizim keçmiĢ və indiki məhbuslarımız həsəd edərdilər.
Düzdür, məhbusları, əlbəttə ki, bu kameralardan çıxmaq
maraqlandırırdı.
Siçan dolu kameraların heç birinə girmədi, yalnız boĢ
kameralara baĢ vurdu. Nəhayət o, demək olar ki, düz bizim yanımıza
www.vivo-book.com
67
gəldi. Mən yolun yarısından geri dönəcəyini gözləsəm də, o,
qayıtmadı. Deyəsən, bizdən heç qorxmurdu.
– Bu normal deyil, siçanlar adətən insana bu qədər
yaxınlaĢmırlar, – Din bir balaca əsəbiliklə dedi. – Bəlkə onda
quduzluq var?
– Aman Allah, – ağız dolusu diĢlədiyi duzlu mal ətindən
hazırlanmıĢ sendviç tikəsini çeynəyə-çeynəyə dedi. – Bu da mənimçün
siçan eksperti olub. Siçan bəsləyən adam. Onun ağzındakı köpüyü
görürsənmi, siçan bəsləyən adam?
– Heç onun ağzını görə bilirəm ki! – deyə Din cavab verdi və biz
yenə hamımız birlikdə gülüĢdük. Mən də siçanın ağzını görə
bilmirdim, amma onun muncuq kimi xırda gözlərini yaxĢı görürdüm
və bu gözlər mənə heç də ağlını itirmiĢ, ya da quduzlaĢmıĢ kimi
gəlmədi. O gözlərdə, sadəcə, ağıl və hər Ģeyə maraq görmək olardı.
Mən məhbusları ölümə göndərəndə – deyilənə görə, ölməz ruha sahib
olan insanları – onlar bu siçandan daha axmaq görünürdülər.
O, YaĢıl Mil ilə bizim masamızdan təxminən üç metr məsafədə
olan nöqtəyə qədər çevik addımlarla irəlilədi... bizim masamızda
xüsusi diqqət çəkəcək heç nə yox idi və vilayət məktəb müəllimlərinin
arxasında oturduğu masalardan heç nə ilə fərqlənmirdi. Birdən o
dayandı və zabitəli qoca qadın öz tumanını düzəldən kimi, quyruğunu
ayaqlarının ətrafına doladı.
www.vivo-book.com
68
Mən sümüyümə iĢləyən soyuqluq hiss edərək, gülməyimi dərhal
kəsdim. Niyə birdən-birə belə qəribə hisslər keçirdiyimin səbəbini
bilmirəm – heç kim, əlbəttə ki, gülünc görsənmək istəməz – amma,
düzünü desəm, belə Ģeylər heç vecimə də deyil, ona görə sizə bunu da
danıĢacağam.
Bir anlıq özümün nəzarətçi yox, bu siçan olduğumu təsəvvür
etdim: YaĢıl Milə məhkum edilmiĢ cinayətkarlardan biri. Məhkum
edilsə də, baĢı üzərində kilometrlərlə yüksəyə ucalan bu masaya (sanki
Allahın məhĢər günündə qurulacaq taxtı; əlbəttə ki, bir vaxt onu
hamımız görəcəyik) və onun arxasında oturmuĢ mavi geyimli, qalın
səsli bu nəhənglərə baxmağa hələ də cəsarəti çatır. Bu nəhənglər onun
kimilərinə BB tapançalarından atəĢ açır, süpürgə ilə qovur, ya da
balaca mis lövhəciyin üstündəki pendir qırığına yaxınlaĢarkən bel
sümüklərini qıran tələlər qurur.
Növbətçi masasının yaxınlığında süpürgə yox idi, amma
yaxınlıqdakı vedrənin içində bir ucu hələ də sıxıcı qurğuda olan
polağacı vardı. Din ilə birlikdə sənədlərlə iĢləməyə oturmazdan öncə,
yaĢıl linoliumu və altı kameranın hamısını yumaq növbəsi mənim
olduğundan, bu iĢi yerinə yetirmiĢdim. Dinin polağacını götürüb,
siçanı vurmaq istədiyini hiss edən kimi onun biləyinə toxundum:
– Dəymə, qoy yaĢasın, – dedim.
www.vivo-book.com
69
O, çiyinlərini çəkərək əlini artıq ağacın sığallı dəstəyindən tutan
əlini geri çəkdi. Mən elə baĢa düĢdüm ki, heç o da siçanı vurmamağı
məndən az istəmir.
Brutus mal ətindən olan buterbroddan bir tikə qoparıb ehtiyatla,
iki barmağının arasında tutaraq masanın üstündən irəli uzatdı. Siçan
maraqla onun əlinə baxdı, elə bil, onun nə olduğunu bilirdi. Bəlkə
doğrudan da bilirdi, çünki onun bığlarının necə tərpəndiyini və
burnunun necə dartıldığını özüm gördüm.
– Brutus, lazım deyil! – Din qıĢqırdı, sonra da mənə tərəf baxdı.
– Ona siçanı yemləməyə icazə vermə, Pol! Əgər o, bu lənətə gəlmiĢ
heyvanı yemləməyə baĢlasa, onda biz bütün dördayaqlı məxluqat üçün
“xoĢ gəldin” süfrəsi açmalı olacağıq.
– Mən, sadəcə, onun nə edəcəyini görmək istəyirəm, – Brutus
dedi. – Elmi maraqlar üçün. – O mənə baxdı: rəis mən idim – hətta
qaydalardan belə kənara çıxanda da. Bir qədər fikirləĢəndən sonra
çiyinlərimi çəkdim, çünki mənim üçün heç bir fərqi yox idi. Elə mən
də siçanın nə edəcəyini görmək istəyirdim.
Əlbəttə, siçan tikənin hamısını yedi – bayırda Depressiya davam
eləyirdi axı – və siçanın tikəni necə yeməsi bizi valeh etdi. O, sendviç
tikəsinə yaxınlaĢdı, onu hər tərəfdən iylədi, sonra it kimi onun önündə
oturdu və əti götürmək üçün çörəyi əlləri ilə tutub iki yerə böldü. O,
bunu elə dəqiq və düĢüncə ilə elədi ki, sanki öz sevimli restoranında
rostbif – mal əti qızartması – yeməyə hazırlaĢan adam idi. Mən heç
Dostları ilə paylaş: |