T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali

 
34 
 
tarafından tanımlanan ikinci ve üçüncü boyutta ise gücün zorlayıcı yüzü daha 
az görülmektedir ve daha az görünür durumdadır (Nye, 2011:14).
 
Tablo-3 : Gücün Üç Boyutu (Nye, 2011:14) 
Gücün 
Boyut
ları
 
Birinci Boyut 
Ġkinci Boyut
 
Üçüncü Boyut 
Bilim 
Adamları
 
Robert Dahl 
Peter Bachrach ve 
Morton Baratz 
Steven Lukes 
Konsepti 
“A”; “B”‟nin 
baĢlangıç 
tercihlerini ve 
stratejilerine karĢı 
“B”nin 
davranıĢlarını 
değiĢtirmek için 
tehdit veya ödül 
kullanır.
 
“A”; “B”‟nin belirli bir 
davranıĢtan 
vazgeçmesini 
sağlayabilecek tarzda 
seçimlerini 
sınırlandırabilir. “B”; “A” 
nın gücünden 
haberdar olmayabilir. 
 
“A”; “B”‟nin temel 
inanç, algı ve 
tercihlerinin oluĢması 
ve Ģekillenmesi için 
yardımcı olur. “B” 
muhtemelen bunun 
farkındadır veya 
“A”nın gücünün 
etkisinin farkındadır.
 
 
 
 Ö
zelliği
 
Zorlayıcı
 
Ġkna ve etkileme
 
 
Ġkna ve etkileme
 
 
 
Güç 
ÇeĢidi 
Temeli 
 
Sert Güç  
YumuĢak Güç
 
YumuĢak Güç
 
 
Dahl,  Bachrach  ve  Baratz  ile  Lukes  tarafından  tanımlanan  gücün  üç 
boyutuna 
günlük hayatın her safhasında  rastlamak mümkündür. Örneğin bir 
bireyi  sahip  olduğu  kötü  alıĢkanlıklardan  vazgeçirebilmek  için  gücün  üç 
boyutu  kullanılabilir.  Gücün  hangi  boyutunun  kullanılacağı  ise  gücü 
kullananın kararına bağlıdır (Tablo
-4).   
 
 
 
 
 

---

 
35 
 
Tablo-4 : Gücün Üç Boyutuna Yönelik Örnek Bir Uygulama
12
  
Örnek  Olay:  NATO  istihbarat  birimleri, 
Kabil/Afganistan‟da
  NATO  askerlerine 
yönelik  intihar 
saldırısı
 
düzenleneceği  istihbaratını
 
elde  etmiĢlerdir. 
Bu  istihbarata 
göre intihar 
saldırısını gerçekleĢtirecek Ģahsın Kasım isimli bir Afganlı
 
olduğu
, iki ay 
önce 
NATO  güçleri  tarafından  düzenlenen  hava  saldırısında  eĢi  ve  çocuklarının 
öldürüldüğü öğrenilmiĢtir. Kasım‟ın amacı 
NATO güçlerinden 
intikam almaktır. 
Sorun 
gücün üç bo
yutu çerçevesinde değerlendirilmektedir.
  
 
Sert Güç 
YumuĢak Güç
 
Gücün Birinci Boyutu 
(Dahl) 
NATO birimleri, 
Kasım‟ın
 bu 
saldırısını engellemek için güç 
kullanır
lar ve onu 
cezalandırır
lar.  
NATO birimleri, 
saldırıyı
 
engellemek 
ve Kasım‟ın 
topluma yeniden 
kazandırılabilmesi
 için ikna 
yöntemini 
kullanır
lar. 
 
Gücün 
Ġ
kinci Boyutu 
(Bachrach ve Baratz) 
NATO birimleri, 
Kabil‟deki 
patlayıcı malzeme satıĢını 
engellemeye çalıĢır. (Kasım
 
bundan hoĢlanır veya 
hoĢlanmaz)
 
NATO birimleri, intihar 
saldırılarının önüne 
geçebilmek için 
bir takım 
önleme çalıĢmaları 
yaparlar. 
Örneğin, halka 
açık yerlerde tehdit unsuru 
olabilecek konularla ilgili 
konferanslar düzenlerler, 
bildiriler dağıtırlar
. 
Gücün Üçüncü 
Boyutu 
(Steven Lukes) 
NATO birimleri
, Kasım‟ın 
intikam alma yönündeki 
tercih
ini Ģekillendirmeye 
çalıĢırlar. Bunun için ona karĢı 
güç kullanırlar. 
  
NATO birimleri, Afgan 
hükümeti ile intihar 
saldırılarının önlenmesi 
konusunda iĢbirliği 
yaparlar
. Aynı Ģekilde 
Afgan hükümeti de sivil 
ölümlere 
karĢı NATO ile 
anlaĢma yapar. 
 
Temel Amaç 
Saldırıların önlenmesi için 
tehdit, cezalandırma ve 
yaptırım gibi sert güç 
unsurlarını uygulamak
 
Saldırıların önlenmesi için 
toplumsal düzenlemeler 
yapmak, topluma karĢı 
güven tesis etmek. 
                                            
12
 
Joseph Nye‟ın “The Future of Power” isimli kitabında yer alan örnekten uyarlanmıĢtır (
Nye, 
2011:90). 

---

 
36 
 
 
Gücün  üç  boyutunda 
aynı  fiile  karĢı  uygulanan  yaptırımlar
,  gücün 
Ģekline  göre  farklılık  göstermektedir.  Her  iki  gücün  temel  amacı
,  örnek  olay 
çerçevesinde öğrencileri
, 
genel olarak ise yapının aktörleri üzerinde davranıĢ 
değiĢikliği yaratabilmektir. 
0 
e. 
YumuĢak Güce Teorik YaklaĢımlar
 
 
 
YumuĢak güç kavramı, Uluslararası ĠliĢkiler teorilerinin tamamında 
kendisine  yer  edinmiĢ  olsa  da  bu  çalıĢmada  liberalizm  ve  konstrüktivizm 
teorileri  kapsamında  incelenmiĢtir.  Özgürlük  ve  iĢbirliğini  savunan  liberalizm 
ile  kimlik,  norm  ve  kült
üre  yaptığı  vurgular  ile  konstrüktivizm  teorisinin 
yumuĢak güç için önemli bir teorik altyapı sağladığını söylemek mümkündür. 
 
(1) 
Liberal YaklaĢım 
 
 
 
 
Devletler  arası  politikada  iĢbirliği  ve  ticari  iliĢkileri  savunan 
liberal  yaklaĢım,  yumuĢak  güç  analizinde  önemli  bir  yer  tutmaktadır.  14‟ncü 
yüzyıldan  beri  kullanılan  ve  son  zamanlarda  sanayileĢmiĢ  Batının  ideolojisi 
olarak ortaya çıkan (Heywood, 2011:43, Burchill, 2005:55) liberalizm; bireyin 
hak  ve  özgürlüklerini  ön  plana  çıkarmaktadır.  Temelinde  iĢbirliği  ve
  cazibe 
yaratmayı  hedefleyen  yumuĢak  gücün  arka  planında  yatanın  da  bu  anlayıĢ 
olduğu  söylenebilir.  Bireyden  baĢlayıp  devlet  düzeyinde  analizler  yapan 
liberalizm,  devleti,  realistlerin  aksine  uluslararası  iliĢkilerin  tek  aktörü  olarak 
kabul  etmemekle  birlikte,  hala  en  önemli  aktörü  olarak  görmektedir. 
Devletlerin  dıĢ  politikalarını  sadece  güvenlik  konuları  değil  aynı  zamanda 
ticaret,  para,  göç,  sağlık  vb.  konular  oluĢturmaktadır.  Uluslararası  iliĢkilerde 
sert gücün önemini ön plana çıkaran realizmin aksine,
 liberalizm için önemli 
olan bireylerin özgürlüğü, devletler arası serbest ticaret ve iĢbirliğidir (Burchill, 
2005:63-66).  
 
Ġki dünya savaĢı boyunca ve iki savaĢ arası dönemde, ortak güvenliğin 
çökmesi ve barıĢ çalıĢmalarının azalması ile birlikte liberal
 kuramlar, dikkate 
değer  bir  biçimde  uluslararası  iliĢkilerdeki  önemini  yitirmeye  baĢlamıĢtır. 
Ancak  1960‟lı  yılların  sonrasında,  devletlerarası  karĢılıklı  ekonomik 
bağımlılıkların  artması  ve  ticari  iliĢkilerin  önem  kazanması,  liberal  kuramın 

---