201
Piskopos Grigoriy konsistoriya yetkililerine seyyar kiliselerin kurulması için
müraccat etmiş ve kuruluş için Kazan Emlak Müdürlüğüyle ilgili
ilişkiye girerek ortak
bir tespit çalışması yapmıştır. Bu ortak çalışma neticesinde 19 Ekim 1848 tarihli bir
rapor hazırlanmıştır; bu rapor seyyar kilise çalışanlarını hukuki sosyal ve adli görevleri
yanında mali portelerini de belirlemiştir. Rapor bütün ayrıntılarıyla bölgede çalışacak
misyonerlerin görev ve yetkilerinin yanında gerekli donanımları da içermesi
bakımından önemlidir. İdeal misyoner tipinin de idareler tarafından kâğıt üzerindeki
şeklidir ve her şey düşünülmüştür:
“Konsistoryanın bu meseleyle iligili toplantısı 19 Ekimde yapılmış ve şu kararlar alınmıştır. 1.
Çistopolve Spaski kazalarına Kreşenler için mümkün olduğunca özel rahip atanacak ve seyyar kiliselerle
bu rahipler hiçbir karşılık almadan gece gündüz çalışıp hıristiyanlığı öğretecek, vaftiz yapacaklardır. Asla
ne para ne ekmek ne de toprak talebinde bulunacaklardır. Bu hizmetleri karşılığında rahiplerin maaşları 4
katı yani 640 ruble, yanındaki yardımcı sekretere, 200
ruble gümüş verilsin; bir yardımcı yeterli
olmayabilir. Çünkü Tatarları çok iyi bilmiyorlar 2. Rruhanilerin kiliseyle beraber köyleri gezmeleri için
en az 10 at gerekiyor, ayrıca şarab, mum ve kilise araç gereçleriyle beraber 200 ruble gümüş
gerekmektedir. Bütün eşyaları devamlı ordan oraya taşımak zor olduğu için gerekli malzemeleri her an
alabilmek için gerekli para yanlarında olmalıdır. 3. Tayin edilecek rahiplere Mamadış, Laişev ve Kazan
bölgelerini gezmeleri tembih edilsin. Şimdiki görevli misyoner görevden alıp yerine,
Bilyarski şehri
Rahibi Orlov, keşişlik görevine atanacak, bütçe bu nedenle Rahip Orlov’a verilecektir. 4. Keşişlik ve
misyonerlik için yeterli durumda olan ve Tatarca bilen Laişev kazası Anatış köyü rahibi A. K., Kazan
Çurilina köyü keşişi M. P., Aleksandrovka köyü keşişi F. M. ve Çeboksarı kazası Akuleva köyü keşişi
M. N’dir
.”
710
Daha sonra konsistoryanın ortak çalışmasına Kazan piskoposu Grigori bazı
ilaveler yapmıştır, ayrıca Kazan Akademisinin misyoner yetiştirme bölümünün bu
görev için yeterli olamayacağın söylemiştir. Ancak sınavla buradaki öğrencilerin
özellikleri
ölçülüp karar verilebilir, demiştir.
Bu sınavda görevlendirilecek rahiplerin Tatarcasını ölçmek için Nikolay
İlminskiy görevlendirilmiştir. Sınava giren rahiplerden sadece birisi F. M. isimli bir
keşiş başarılı bulunmuştur. Her ne kadar bu keşiş bir köy keşişi olsa da Tatarcayı
konuşma dili olarak bilmekte, misyonerliğe azimli ve Arapça bilmemektedir. Ancak
Ortodoksluğu Tatarca anlatabilmesi onun başarılı olmasını sağlayabilir, görüşünde
birleşilmiştir. Böylece dört rahibin içinden sadece birisi bu göreve layık bulunmuştur.
710
KDK, f. 4., dosya no. 98, “Barakah”.
202
Sinodluk tarfından
görevlendirilmeden önce, Muravyov’un islamla ilgili yazdığı
makaleleri okuması ve birisini Tatarcaya tercüme etmesi istenmiştir. Ayrıca Kazan’a
yakın bir yerde bulunması da istenmiştir. Konsistoriya çaba gösterse de gelen rahiplerin
yetersiz olması, görevi bizzat Piskopos Grigori’nin üstlenmesine neden olmuş, ilk
sınavdan sonra bizzat sorumluluğu üzerine alarak Kazan bölgesi teşkilatına emirler
göndererek yetenekli keşişlerin bildirilmesini istemiştir. Yaptığı sınav sonucu o da
sadece Mamadış eyaleti Çura köyünden İvan Lyapidovski isimli Tatarca bilen, ancak
isteksiz olan bir rahibi mevcutlar içinden seçebilmiştir.
711
Seçilen misyonerlerin çalışma şartları ve usulleri
konusu da konsistoriyada
görüşülmüş, görüşmeler ve çalışma prensipleri raporlara geçmiştir. 13 Haziran 1848
tarihli bir rapor göreve başlayan rahiplerin fiziki ve sosyal şartlarını oluşturmak için ön
çalışma konularını belirlemektedir.
712
Bu raporun kilise ve köylerin dinsel ve fiziki
şartlarıyla ilgili bölümünde konsistoriya 19 Haziranda eski misyoner Orlov’u
görevlendirerek ayrıntılı bilgiler vermesini temin etmiş, diğer bölümlerini de karara
bağlayarak atanacak keşişlerin çalışma şartlarını belirlemiştir. Konsistoriyanın bu
kararları Kazan piskoposu Grigori tarafından da kabul görmüş ve onaylanmıştır. Alınan
kararların tam metni şudur:
“1) Rahip ve misyonerlerin evleri için uygun alan Baş misyoner Orlov’a,
daha sonra Çistopol
dinî idaresine danışılsın. Orlov o bölgeyi çok iyi bilir ve uygun yeri bilir. 2. Artık göreve başlayacak
misyoner köy ile ilgili bilgiler toplandığı için her şeyi bilecektir. Hangi köyler ihtidâ etmiş kaç kişi
hıristiyanlıkta kalmış, dinî ve ahlakî durumları ne durumda kiliseye bağlılıkları ne, istatistikî tüm bilgiler
anında misyonere iletilecektir. 3. Misyoner de şu kurallara uymak zorundadır: a. Misyonerler seyyar
kiliseyle ihtidâ edenlerin köylerine gitsinler. b. Yıl boyu olmazsa da çok sık periyotlarda ziyaretler devam
etsin. c. Ziyaretler işlerin az olduğu zamana ayarlansın ki, ibadet için vakitleri olsun. Misyoner köylerde
711
Sınav soruları hıristiyanlığın ispatı ve islamın geçersizliği üzerine kurulmuştur. Hıristiyanlıkla ilgili
bilgileri
Piskopos Grigori, islamla ilgili soruları da N. İ. İlminskiy sormuştur ve cevaplarını dinlemiştir. Sınava giren toplam 6
rahip vardır, aslında tümü ya dil nedeniyle ya da bilgi yetersizliği nedeniyle başarısız sayılsa da içlerinden birisi
yetiştirilebilir, kararıyla seçilmiştir. Sınavlar toplu halde değil, belirlenen keşiş ve rahiplerin yine belirlenen bir tarihte
merkeze yani Kazan’a çağrılması şeklinde yapılmıştır. Geniş bilgi için bakınız; Mojarovskiy,
İzlojenie, s. 221-222-
223.
712
KDK, f. 4., dosya no. 94 ve 98, “Barakah; “1. Çistopol kazasının hangi köyüne
rahipler için kalacak yer
yapılabilir? 2. Misyonerler ihtidâ edenlerle ilgili doğru bilgiyi kimlerden edinebilir? 3. Misyonerlerin köy ziyaretleri
nasıl programlanacak, bu takvim nedir? 4. Misyoner ziyarette bulunduğu yerde nasıl davranacak ve neleri yapacak?
5. Misyoner yardımcılarıyla beraber Çistopol ve Spaski eyaletlerindeki Kreşen Tatarlarını yola getirmeye çalışacak
Gerektiğinde yerli köy rahibleriyle yardımlaşmalı mıdır? 6. Misyoner faaliyetlerini yeparhiya piskoposuna nasıl
bildirecek ve yapılan değişiklikleri nasıl öğrenecek? 7. Bütçeyle ilgili ne tür belgeler tutulacak? 8. Yeparhiya müdürü
misyonerin faaliyetini nasıl kontrol edecek? 9. Misyonere diğer devlet kurumlarından ne tür yardımlar gerekir?
Araştırılıp bildirilsin.”