Tövh d V cmu

Tövhid
qid
cmu si
 
195
 
lib  dedim:  -  ür yim   q
r  bar sind
übh   dü üb,  m
  bu  haqda  bir  
dis dan  ki, b lk , Allah bu  übh ni ür yimd n ç xars n... O bu h disi 
dan
: - Uhud da  boyda q l x rcl
n d , q
 inanmay nca, müsib tin 
nin ba na s hv n g lm diyini, onun heç vaxt heç k
 s hv n 
toxunmad
 bilm yinc , Allah s nin verdiyini s nd n q bul etm z. Buna 
ks fikird  olub öls n, C
nn m  hlind n olarsan». Sonra Abdullah ibn 
sudun, Hüzeyf  ibn Y
nin, Zeyd ibn Sabitin (Allah onlardan raz  olsun) 
yan na getdim, onlardan h r biri m
 Pey mb rin (Ona Allah n salavat  v  
salam  olsun) bel  dediyini dan
lar». Bu h dis s hihdir. Onu Hakim öz 
dis kitab nda r vay t etmi dir. 
Bu f sild  a
dak  m
r  hat  olunmu dur: 
1. 
 inanma n f rz olmas n bildirilm si; 
2. 
 inanma n nec liyi; 
3. 
Ona inanmayan n 
linin h
r getm si; 
4. 
nsan n q
 inanmay nca iman n l zz tini görm
yinin 
bildirilm si; 
5. 
Allah n ilk x lq etdiyi  ey mr etm si; 
6. 
m yazan anda  Qiyam t günün
k olacaq h r  eyi yazmas ; 
7. 
Pey mb rin (Ona Allah n salavat  v  salam  olsun) q
 
inanmayan adamlardan imtina etm si; 
8. 
fl rin  übh ni aradan qald rmaq üçün aliml
 müraci t 
etm k ad ti; 
9. 
Aliml rin onlara  müraci t ed n  adama  übh ni ondan 
uzaqla ran cavablar verm si v  bu zaman yaln z R sulullahdan 
(Ona Allah n salavat  v  salam  olsun) h disl r söyl
si. 
 
 
 
 

---

Tövhid
qid
cmu si
 
 
196
 
60.  kil ç
nl r haqq nda f sil. 
 
bu Hureyradan (Allah ondan raz  olsun) r vay t olunur ki, R sulullah 
(Ona Allah n salavat  v  salam  olsun) demi dir: «Allah T al  deyib: - 
nim x lq etdiyim kimi bir  ey x lq etm k ist
nl rd n daha zal m kim 
ola bil r? Onlar bacar rlarsa, bir z rr  yarats nlar, yaxud bir bu da, yaxud 
bir arpa d
si yarats nlar»
211
. Bu h disi Buxari v  Muslim r vay t etmi r. 
Buxari v  Muslim Ai
n (Allah ondan raz  olsun) R sulullah n (Ona 
Allah n salavat  v  salam  olsun) bel  dediyini r vay t etmi r: «Qiyam t 
günü  n  idd tli  zaba düçar olanlar Allaha x lq etdiyind  
ox ayanlard r»
212
.. 
 
Yen  d  Buxari v  Muslim ibn Abbas n (Allah ondan v  atas ndan raz  
olsun) R sulullahdan (Ona Allah n salavat  v  salam  olsun) e itdiyi bu sözl ri 
vay t etmi r: « kil ç
n h r bir adam n yeri C
nn mdir. Orada 
onun ç kdiyi h r bir  kil  bir ruh veril
k v  o ruhlar ona  zab 
ver
kl r»
213
. 
Buxarinin v  Muslimin  bn Abbasdan (Allah ondan v , atas ndanda 
raz  olsun) r vay t etdikl ri bir h disd  is  bel  deyilir: «Kim bu dünyada bir 
sur t  kil ç
rs , o dunyada ona h min yaratd  sur  ruh üfürm k 
tap
lar, o is  bunu ed  bilm z»
214
. 
Muslimin  bul H yyacdan etdiyi r vay td
bul H yyac n bel  dediyi 
zikr olunur:  li (Allah ondan raz  olsun) m
 dedi: « ls
 s ni bir vaxt 
sulullah n (Ona Allah n salavat  v  salam  olsun) m ni gönd rdiyi bir 
 - bütün  kill ri yer üzünd n silm
 v  hündür q brl ri yerl  yeksan 
etm
 gönd rim?»
215
 
                                                             
211 Buxari (7559), Muslim (2111) 
212 Buxari (5954) 
213 Muslim (2110) 
214 Buxari (2225), Muslim (2110) 
215 Muslim (969) 
 

---

Tövhid
qid
cmu si
 
197
 
Bu f sild  a
dak  m
r  hat  olunmu dur: 
1.
 
kil ç
nl rin k skin  kild  pisl nm si; 
2.
 
Bunun ( kil ç
nin) Allaha qar
bsizlik etmi  olmas  il  izah edilm si v  
Allah n «M nim x lq etdiyim kimi bir  ey x lq etm k ist
nl rd n zal m 
kim ola bil r?...» sözünün bu m nas na diqq tin yön ldilm si; 
3.
 
Allah n qüdr tin  v  onun yaratd qlar n sur tl rini yaradanlar n acizliyin , 
onlar n bir bu da, arpa d
sini yarada bilm dikl rin  diqq tin yön ldilm si; 
4.
 
kil ç
nl rin Qiyam t günü  n  idd tli  zaba layiq görül
kl rinin 
bildirilm si; 
5.
 
Allah n C
nn md
kil ç
nl
zab verm kd n ötrü, ç kilmi  h r bir 
sur  ruh ver
yi; 
6.
 
O dünyada  kil ç
 ç kdiyi sur  ruh üfürm k  mr olunaca ; 
7.
 
Bel
kill r ç kilmi , onlar n yer üzünd n silinm sinin  mr edilm si. 
 
61. Çox and içm yin qada an olmas  haqq nda f sil. 
 
Bu bar
 Allah T al nin k lam : «Andlar
 qoruyun...» 
216
 
bu Hureyradan (Allah ondan raz  olsun) bel  r vay t olunur: «M n 
sulullah n (Ona Allah n salavat  v  salam  olsun) bel  dediyini e itmi m: - 
Alq -satq da and içm k mal  tez sat r, qazanc  is  t f edir»
217
. 
Salmandan (Allah ondan raz  olsun) R sulullah n (Ona Allah n salavat  
 salam  olsun) bel  dediyi r vay t olunmu dur:  «Üç  sinif  insan  var  ki,  
Allah onlar  dan
rmaz, onlar  t miz  ç xarmaz v  onlar idd tli  zab 
gözl yir: zinakar qoca, t
bbürlü kas b v  al b satanda yaln z andla al b 
satan adam»
218
 .Bu h disi T
rani etibarl  bir isnadla r vay t etmi dir. 
                                                             
216Qurani-K rim ( l-Maid , 89). 
217 Buxari (2087), Muslim (1606) 
218 Tabarani (6/246) 

---