O‘rgatish jarayonida qo‘llaniladigan umumiy
va maxsus pedagogik prinsiplar
T/r
O‘rgatish prinsiplari
Prinsiplarni qo‘llash xususiyatlari va
uslubiy ko‘rsatmalar
1.
Ilmiylik
O‘rgatishda bolalar yoshi, jinsi, jismoniy va
psixofunksional imkoniyatlar e’tiborga olinib,
mashqlar me’yorlanadi. Natija testlar yordamida
ilmiy tahlil qilinadi
2.
Onglilik va faollik
O‘rgatilayotgan malaka (harakat)larga ongli
tasavvur etilishi zarur, o‘rgatishda bolalar
faolligi ta’minlanishi lozim
3.
Muntazamlilik va uzviy
bog‘liqlik
Bosqichma-bosqich o‘zlashtiruv, takomillashuv
va mukammallashuv ta’minlanadi
4.
Mutanosiblik va muvofiqlik
Mashqlar murakkablik va yuklama salohiyati
(hajmi, shiddati, yo‘nalishi, takrorlanishi va
muddati)
jihatlaridan
shug‘ullanuvchi
imkoniyatiga mos bo‘lishi darkor
5.
Mukammallik
Texnik jihatdan to‘g‘ri o‘zlashtirilgan malakalar
takomillashuv asosida turg‘un va barqaror
darajaga ko‘tariladi
6.
Uzluksizlik
Yildan yilga o‘rgatish va takomillashtirish
jarayoni
murakkablashib
borishi
darkor,
uzilishlarga yo‘l qo‘yish salbiy natijalarga olib
keladi
7.
«Yengilidan og‘iriga»
O‘zlashtirishga
loyiq
yengil
yuklamalar
progressiv yo‘nalishda, lekin «to‘lqinsimon»
shaklda kuchaytirib borilishi kerak
8.
«O‘tilganidan
o‘tilmaganiga»
Shug‘ullanuvchi o‘zlashtirgan (unga tanish
bo‘lgan) mashqlardan, ya’ni mashqlarga o‘tish,
o‘rgatish samaradorligin oshiradi
9.
«Oddiydan murakkabga»
Eng
oddiy
mashqlarni
o‘rgatish
va
takomillashtirish
davomida
sekin-asta
murakkablashtirib borilishi lozim
10.
Umumiy va maxsus
tayyorgarlik birligi
O‘rgatish
va takomillashtirish jarayonida
jismoniy
texnik-taktik
va
psixofunksional
tayyorgarlik birligi, ularni o‘zaro bog‘liqligi
ta’minlanishi zarur
125
Voleybolda ham boshqa sport turlari kabi o‘rgatishning asosiy vositasi
jismoniy mashqlar hisoblanadi. Ular juda turli-tumandir. Shuning uchun ular
ma’lum bir o‘rgatish bosqichidagi qo‘yilgan vazifalarni hal etishdagi o‘rni
bo‘yicha turkumlanadi. Bunday turkumlanishga voleybolchilarning musobaqa
faoliyati asos qilib olingan. Shunga bog‘liq holda mashqlar ikki katta guruhga
ajratiladi: asosiy yoki musobaqa va yordamchi yoki trenirovka.
Dostları ilə paylaş: |