Urmaiov N. J., R o ‘ziyev O. A., Gulmatov J. Q., Berdiyev S. R. Qishloq xo‘jaligiiqtisodiyoti «tafakkur»

3.4.  Yer va suv resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish yo‘llari.
Yer  va 
suv  resurslaridan  to‘liq  va  samarali  foydalanish  uchun 
quyidagi tadbirlami amalga oshirish lozim:
-  yer-suv islohotlarini doimiy takomillashtirib borish;
-  meliorativ  holati  yomonlashgan  yerlarda  irrigatsiya  va  melioratsiya 
tadbirlarini o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirish;
-  zamonaviy,  samarali  texnilcalami,  ilg‘or  texnologiyalami  qishloq 
xo‘jalik ishlab chiqarishiga joriy etish;
-  ilmiy va amaliy jihatdan asoslangan almashlab ekishni yo‘lga qo'yish;
-  ekologiyaga  salbiy  ta’sir  ko‘rsatmagan  holda  mahalliy  va  mineral 
o‘g‘itlardan oqilona foydalanish;
-  agrotexnik tadbirlami sifatli amalga oshirish;
-  ishchi  va  xizmatchilami  moddiy  va  ma’naviy  rag‘batlantirish  bilan 
bog'liq bo'lgan masalalami hal etish;
-  yer va suv munosabatlarini takomillashtirish va erkinlashtirish.
Qishloq  xo'jaligi  yerlaridan  oqilona  foydalanish  tadbirlarini  quyidagi 
to‘rtta gumhga ajratish mumkin:
1)  tashkiliy tadbirlar, bunga quyidagilar kiradi:
- ilmiy asoslangan yer tuzish;
73
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- hududlar bo‘yicha ishlab chiqarish kuchlarini oqilona joylashtirish;
- yagona yer monitoringi tizimini olib borish;
- davlat yer kadastrini to‘liq amalga oshirish;
- davlat va jamoat ekspertizasini yo‘lga qo‘yish;
-  yerdan  foydalanish  va  uni  muhofazalash  nazoratini  kuchaytirish  va 
hokazo.
2) huquqiy tadbirlar, bunga quyidagilar kiradi:
- tabiatni muhofaza qilish qonunchiligi normalarini takomillashtirish;
- tabiiy resurslar qonunchiligi normalarini takomillashtirish;
- yerdan foydalanish normalarini takomillashtirish;
- ekologik huquqiy mexanizmni takomillashtirish;
-  yer  huquqbuzarligiga  nisbatan  jazoning  muqarrarligini  ta'minlash  va 
hokazo.
3) iqtisodiy tadbirlar, bunga quyidagilar kiradi:
- holati yomon yerlami imtiyozli soliqqa tortish;
- tuproq muhofazasi tadbirlarini kreditlash;
-  qishloq  xo‘jaligida  faoliyat  yurituvchi  tadbirkorlarning  yer  va  suvdan 
samarali foydalanish bo‘yicha manfaatdorligini oshirish;
-  yerlarni rekultivatsiya  qilish(qayta tiklash) va meliorativ  holatini yaxshi- 
lashga davlat tomonidan beriladigan ko'makni takomillashtirish va hokazo.
4) texnologik tadbirlar, bunga quyidagilar kiradi:
-  yerlami  tubdan  rekultivatsiyalash  va  meliorativ  holatini  yaxshilash 
texnologiyalarini ishlab chiqish;
- almashlab ekish tizimini joriy etish va unga qat'iy amal qilish;
-  noqishloq  xo'jalik  va  sanoat  o'zlashtirishning  yagona  texnologiyasini 
yaratish;
- suvlami muhofaza qilish texnologiyasini joriy etish;
- yerlami qayta tiklash texnologiyalarini joriy etish;
- talab etiladigan joylarda ixotazorlar tashkil etish;
-  erroziyaga  qarshi  kurash  tadbirlari  va  sellaming  salbiy  oqibatlari  oldini 
olish inshootlarini barpo etishni yanada rivojlantirish va hokazo.