YAŞAR SEYİDLİ, NAİLƏ ƏLİYEVA, XUMAR ƏHMƏDBƏYLİ
Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün
“Biologiya”
fənni üzrə
DƏRSLİK
Dərsliklə bağlı rəy, irad və təkliflərin
və
derslik@edu.gov.az elektron ünvanlara göndərilməsi xahiş olunur.
Əməkdaşlığınız üçün əvvəlcədən təşəkkür edirik!
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
03.06.2016-cı il tarixli 369 №-li
əmri ilə təsdiq olunmuşdur.
© Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi – 2016
Müəlliflik hüquqları qorunur. Xüsusi
icazə olmadan bu nəşri və
yaxud onun hər hansı hissəsini yenidən çap etdirmək, surətini çıxarmaq,
elektron informasiya vasitələri ilə yaymaq qanuna ziddir.
“Bakı” nəşriyyatı
bn@bakineshr.az
Bio L ogiya 9
HEYDƏR ƏLİYEV
AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
DÖVLƏT HİMNİ
Üzeyir Hacıbəylinin,
Əhməd Cavadındır.
Azərbaycan! Azərbaycan!
Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni!
Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız!
Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz!
Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!
Minlərlə can qurban oldu!
Sinən hərbə meydan oldu!
Hüququndan keçən əsgər
Hərə bir qəhrəman oldu!
Sən
olasan gülüstan,
Sənə hər an can qurban!
Sənə
min bir məhəbbət
Sinəmdə tutmuş məkan!
Namusunu hifz etməyə,
Bayrağını
yüksəltməyə
Cümlə gənclər müştaqdır!
Şanlı Vətən! Şanlı Vətən!
Azərbaycan! Azərbaycan!
Musiqisi
sözləri
1. Canlıların
əsas həyati xassələri
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
10
2. Canlıların quruluş səviyyələri .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
14
Fəsil 1
CANLI ORQANİZMLƏRİN KİMYƏVİ TƏRKİBİ
Fəsil 2
HÜCEYRƏ CANLININ QURULUŞ VƏ İNKİŞAF VAHİDİDİR
I bölmə
HÜCEYRƏ VƏ ORQANİZM CANLI SİSTEMİN ƏSASIDIR
• Layihə
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
36
• Ümumiləşdirici tapşırıqlar .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
37
• Layihə
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
73
• Ümumiləşdirici tapşırıqlar .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
74
3. Hüceyrənin kimyəvi tərkibi .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
18
4. Hüceyrənin qeyri-üzvi birləşmələri .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
21
5. Hüceyrənin üzvi birləşmələri: karbohidratlar, lipidlər .
.
.
.
.
.
24
6. Hüceyrənin üzvi birləşmələri: zülallar və onların quruluşu .
.
.
.
.
28
7. Zülalların xassələri və bioloji funksiyaları .
.
.
.
.
.
.
.
.
31
8. Nuklein turşuları
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
33
9. Hüceyrənin öyrənilməsi. Hüceyrə nəzəriyyəsi .
.
.
.
.
.
.
.
39
10. Hüceyrəsiz orqanizmlər. Viruslar .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
42
11. Hüceyrə strukturları və onların funksiyaları .
.
.
.
.
.
.
.
45
12. Canlı orqanizmlərdə maddələr mübadiləsi və enerji çevrilmələri .
.
.
48
13. İrsi
məlumatlar və genetik kod
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
51
14. Zülalların biosintezi
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
54
15. Avtotrof orqanizmlərdə
maddələr və enerji mübadiləsi
.
.
.
.
.
57
16. Heterotrof yolla qidalanan orqanizmlərdə maddələr və enerji mübadiləsi
61
17. Hüceyrənin həyat dövriyyəsi. Xromosomlar .
.
.
.
.
.
.
.
64
18. Hüceyrənin bölünməsi. Mitoz.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
67
19. Hüceyrənin bölünməsi. Meyoz
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
70
M ü n d ə r i c a t
9
Bio L ogiya
5