Sağlığa
Gündoğdu
22
TÜRK HEMŞİRELER DERNEĞİ (THD)
İZMİR ŞUBESİ’NİN 2016 YILI
LEMAN BİROL-İNCİ EREFE
HEMŞİRELİKTE ARAŞTIRMA ÖDÜLLERİ
S
ağlık hizmeti ile ilişkili enfeksiyonlar, diğer
adıyla hastane enfeksiyonları, bir hastanın sağlık
kuruluşundaki bakım sürecinde gelişen ve hasta
sağlık kuruluşuna başvurduğu sırada var olmayan veya
kuluçka döneminde olmayan, refakatçi, personel ve
ziyaretçilerde de görülebilen enfeksiyonlardır. Hastane
enfeksiyonları tüm dünyada sağlık sisteminin önemli
sorunlarından birisidir. Hastalık ve ölüm oranını
artırır, hastanede yatış süresini uzatır, hastanın yaşam
kalitesini bozar, masrafları artırır; iş gücü ve üretkenlik
kaybına ve hukuki sorunlara neden olur.
Türk Hemşireler Derneği İzmir
Şubesi’nin 2016 Yılı Leman Birol-İnci
Erefe Hemşirelikte Araştırma
Ödülleri İkinciliği:
Dünya verileri hastane enfeksiyonları sıklığının %3 -
% 17 arasında olduğunu göstermektedir. Yoğun bakım
birimleri, yanık üniteleri gibi birimlerde bu oranlar
daha yüksek olup %20-40 gibi oranlarda görülmektedir.
Gelişmiş ülkelerde hastane enfeksiyonları ile ilişkili
ölümler ilk 10 ölüm nedeni içinde yer alır. ABD'de
yılda 2 milyondan fazla kişide hastane enfeksiyonu
görülmekte, 90.000'den fazla ölüme neden olmaktadır,
yani her 6 dakikada 1 kişi hastane enfeksiyonları
nedeniyle ölmektedir.
Peki, sağlık hizmeti ile ilişkili
enfeksiyonları önleyebilir miyiz?
Gelişmiş ülkelerde hastane enfeksiyonlarıyla uzun
yıllardır etkin şekilde mücadele edilmektedir.
SHİİ’ların yaklaşık %40’ı önlenebilir. 21. Yüzyılda ise
aksi ispat edilmediği sürece her hastane enfeksiyonu,
temel enfeksiyon kontrol kurallarına uyulduğu
takdirde önlenmesi mümkün olan bir tıbbi hata
olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Hastane kaynaklı
enfeksiyonların önlenmesi; yoğun bir emek, enfeksiyon
kontrol önlemlerinin etkin kullanımı, multidisipliner
yaklaşım ve yönetim desteği gerektirmektedir.
Biz Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Cerrahisi
Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Kontrol
Komitesi olarak tüm çalışanlarımızla birlikte, “hastane
enfeksiyonlarını önlemek tedavi etmekten daha kolay!”
gerçeğini benimsemekte ve tüm çalışmalarımızı bu
slogan çerçevesinde yürütmekteyiz.
ONKOLOJİ HASTALARINDA
PORT KATETER İLİŞKİLİ
KAN DOLAŞIMI
İNFEKSİYONLARININ
ÖNLENMESİNDE BAKIM
PAKETİ (CARE BUNDLE)
UYGULAMALARININ
ETKİSİ
“
“
Giriş
Onkoloji hastalarında; uzun süreli kemoterapi,
sık kan transfüzyonu ve kan örneklemesi, agresif
kombinasyon kemoterapileri ve sürekli parenteral
beslenme ihtiyacı nedeniyle tamamen implante edilen
santral kateterler (port) kullanılmaktadır. Port kateter
yerleştirilmesi hekim tarafından yapılmaktadır
ancak kateter yerleştirildikten sonra katetere yapılan
girişimlerden ve kateterin bakımından primer olarak
hemşire sorumludur, dolayısıyla hemşirelerin sağladığı
port kateter bakımı, port kateter ilişkili kan dolaşımı
enfeksiyon hızını direkt olarak etkilemektedir.
Son yıllarda yapılan çalışmalar, etkinliği bilimsel
olarak kanıtlanmış önlemlerin eş zamanlı olarak
(paket yaklaşımı) uygulamaya konulması ile çoğu
sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonun önlenmesinin
mümkün olduğunu göstermiştir. Bakım paketi
(care bundle), her biri tek tek uygulandığında
hastanın iyileşme sürecini ve sonuçları olumlu
yönde etkileyen, hepsi birlikte uygulandığında ise
teker teker uygulanmalarına oranla daha iyi bir
sonuca ulaşılmasını sağlayan birkaç girişimin veya
müdahalenin bir araya gelmesinden oluşur.
Hastanemizden Haberler
Nevbahar YAŞAR
Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi
Enfeksiyon Birimi
Sağlığa Gündoğdu
23
Amaç
Bu çalışma, Hastanemiz Onkoloji hemşirelerinin kateter
bakımında uyguladığı bakım paketi uygulamalarının,
port kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları hızının
düşürülmesine olan etkisinin belirlenmesi amacıyla
yapılmıştır.
• Hemşirelere çalışma başlamadan önce ve çalışma
süresince, bakım paketi uygulama pratikleri
anlatılmış, eğitimler aralıklı olarak tekrarlanmıştır.
Bunun yanı sıra bakım paketine uyum oranları
ve kateter ilişkili enfeksiyon hızları konularında
geri bildirimde bulunulmuştur. Bakım paketi
uygulamasına başlamadan önce tüm parametreleri
içeren kontrol listeleri oluşturulmuş ve pakette yer
alan parametreler uygulanırken gözlemlemek üzere
her gün klinik içinden hemşireler görevlendirilmiştir.
Görevlendirilen hemşireler yapılan uygulamaları
her gün düzenli olarak, kontrol listeleri üzerinden
adım adım kontrol etmişler ve kaydetmişlerdir.
Yöntem
01.08.2014 tarihinden itibaren Hastanemiz Hematoloji-
Onkoloji Kliniğinde kateter ilişkili kan dolaşımı
enfeksiyonlarının önlenmesine yönelik kanıta dayalı
4 parametreden oluşan bakım paketi uygulamasına
başlanmıştır.
Bulgularımız
Port kateter günlerinde artış olmasına rağmen (Figür
1), port kateter ilişkili kan dolaşımı infeksiyon hızında
kayda değer bir azalma görülmektedir (Figür 2).
Bundle içerisinde; port iğnesi takılırken
cilt hazırlığında ve kateter yeri
bakımında antiseptik solüsyon olarak
%2 klorheksidin glukonat kullanımı,
iğnesiz girişim aparatı olarak split
septum özelliğindeki ven valflerinin
kullanımı, port kateterlerin düzenli
olarak yıkanması ve sürekli
eğitim yer almıştır:
• Çalışma öncesinde port iğnesi takılırken
cilt hazırlığında ve kateter yeri bakımında
antiseptik solüsyon olarak %10 povidon iyot
kullanılmaktayken, uygulamaya başlandıktan sonra
%2 klorheksidin glukonat kullanımına geçilmiştir.
• Çalışma öncesinde iğnesiz girişim aparatı olarak
üç yollu musluk kullanılmaktayken, uygulamaya
başlandıktan sonra split septum özelliğindeki ven
valfleri kullanılmaya başlanmıştır.
• Çalışma ile birlikte düzenli olarak kateter yıkaması
yapılmaya başlanmıştır. Kateterin yıkanması
hemşireler tarafından her enjeksiyon/infüzyondan
önce ve sonra, kan alma ve tranfüzyon işlemlerinden
önce ve sonra düzenli olarak yapılmıştır. Hemşireler,
kateterlerin yıkanmasında 10 cc’lik enjektör
kullanılmışlar (en uygun basıncı sağladığından) ve
her yıkama işleminde % 0,9 NaCl içeren 100-500
cc’lik serumlardan aseptik şartlarda kateter yıkama
solüsyonu hazırlamışlardır. 01.07.2015 tarihinden
itibaren kateterin yıkanmasında tek kullanımlık
yıkama solüsyonları kullanılmaya başlanmıştır.
Hemşireler kateter yıkama işleminde pulsatil (kesik
kesik, vuruşlu) yıkama tekniğini kullanılmışlardır.
Fiğür 1
Fiğür 2
Hastanemizden Haberler