42
Bürcl
ərində çoxlu tonqal alışdırdın,
Q
ələbənlə düşmən ordusun çaşdırdın.
Bayramlarda küs
ənləri barışdırdın.
Qalaların qalasısan, Çıraqqala.
S
ən əbədi qalasısan, Çıraqqala.
Burada çox igidl
ərin izi qalııb,
Torpağında düşmənlərin gözü qalıb,
Ölm
əz Dədə Qorqudumun sözü qalıb.
Qalaların qalasısan, Çıraqqala.
S
ən əbədi qalasısan, Çıraqqala.
S
ən Vətənin bir igidlik simvolusan,
S
ən xalqımın güvən yeri-sağ qolusan.
H
əqiqətə doğru gedən Haqq yolusan,
Qalaların qalasısan, Çıraqqala.
S
ən əbədi qalasısan, Çıraqqala.
S
ənin ilə fəxr eləyir qədim Şabran,
Qoy var olsun, min yaşasın Azərbaycan.
Yenilm
əyən vüqarına Zakir qurban,
Qalaların qalasısan, Çıraqqala.
S
ən əbədi qalasısan, Çıraqqala.
Şabranın təbiəti. Şabran rayonu ən füsunkar və əsrarəngiz
t
əbiətə malikdir. Azərbaycanın bir çox şair və yazıçıları,
r
əssamları öz yaradıcılıq mövzusunun mənbəini Şabranın
(keçmiş Dəvəçinin) insan qəlbini məftun edən əvəzedilməz
t
əbiətindən götürmüşlər. Bu nadir məkan bir tərəfdən öz
gün
əşli sahilləri ilə dünya turistlərini özünə cəlb edən mavi
gözlü X
əzərlə, bir tərəfdən Böyük Qafqaz sıra dağlarının
ətəklərində yerləşən təbiətin “ağ ciyəri” hesab olunan yaşıl
libas geymiş meşəliklərlə, bir tərəfdən isə Samur-Dəvəçi
43
ovalığının ərazisi ilə əhatə olunmuşdur. Bu rayonun bərəkətli
torpaq fondu Baş Qafqaz dağ silsiləsinin qolları, yan silsilənin
c
ənub-şərq hissəsində yerləşir. Bu ərazi bir tərəfdə (ovalıq
hiss
ədə) okean səviyyəsindən 28 metrədək aşağıdırsa, digər
t
ərəfdə (Dübrar dağ) dəniz səviyyəsindən 2220 metr
yüks
əklikdədir.
Şabran faydalı qazıntıları ilə də zəngindir. Bu ərazidə
yerl
əşən neft, qaz, qum, çınqıl və digər yerli faydalı qazıntı
yataqları böyük təsərrüfat əhəmiyyəti daşımaqla uzun illərdir
ki, istismar olunur.
Şabran ərazisində müalicə əhəmiyyətli çoxlu sayda mine-
ral bulaqlar
vardır. Bu bulaqların suyundan böyrək xəstəlik-
l
ərinin müalicəsində geniş istifadə olunur. Onlardan “Qala-
altı” və “Keçiqayası” mineral bulaqlarını göstərmək olar.
Öz kimy
əvi, fiziki tərkibinə görə Ukraynanın Lvov vilayə-
tind
ə Karpat dağlarının ətəklərində yerləşən Truskavets sana-
toriyasının məşhur “Naftusya” suyundan heç də geri qalmayan
şəfaverici “Qalaaltı” suyundan respublikamızda geniş istifadə
edilir. Artıq uzun illərdən bəri bu bulağların əsasında “Qala-
altı” sanatoriyası fəaliyyət göstərir. Hər il minlərlə xəstə bura-
da böyr
ək, öd kisəsi, sidik yolları və digər xəstəliklərdən
müalic
ə olunur . 2015-ci ildə burada yeni müalicə korpusu
tikil
miş, sanatoriyanın ərazisi genişlənmiş, əlavə müalicə
korpusları, otellər tikilib istifadəyə verilmişdir. Sanato-
r
iyanın ərazisi tamamilə dəyişdirilərək və abadlaşdırılaraq
dünya standartlarına müvafiq yenidən qurulmuşdur.
Şabranın dağlıq ərazisinin digər yerlərində də yodlu,
kükürdlü v
ə digər kimyəvi tərkibli, həyatı əhəmiyyətli müalicə
suları mövcuddur. Bundan başqa rayonun Zağlı, Zeyvə və
D
əhnə kəndləri ərazisində təbii formada yerin təkindən qaynar
halda çıxan şəfaverici sular vasitəsilə bir sıra xəstəliklərin
van
na formasında müalicəsi həyata keçirilir. Şabran ərazisində
bir neç
ə yerdə (biri Mumlu kəndi ərazisindədir) müalicə
44
palçığı da vardır. Bu palçıqdan elmi-tibbi qaydada istifadə
olunmasa da yerli
əhali “türkəçarə” formasında ondan müxtəlif
x
əstəliklərə qarşı müalicədə geniş istifadə edirlər.
Sudan söhb
ət düşmüşkən mən rayonumuz ərazisində
tikilmiş böyük respublika əhəmiyyətli Taxtakörpü su anbarın-
dan da söhb
ət açmaq istəyirəm. Sabran rayonunun ən füsun-
kar guşələrinin birində yerləşən Taxtakörpü su anbarının sa-
h
əsi 8,71 milyon kv. metrdir. Su anbarının tutumu (həcmi) isə
270 milyon kv. metr
ə bərabərdir.
Bu n
əhəng tikintinin inşaasına 2007-ci ildə başlanmış,
2013-
cü ilin sentyabr ayının 28 -də isə başa çatdırılmışdır.
Böyük
su anbarı Azərbaycanın Abşeron yarmadasının,
xüsusil
ə Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin əhalisinin şirin su
ehtiyatını təmin etməklə bərabər bu yarmadada suvarma işlə-
rini h
əyata keçirmək üçün də geniş imkanlar yaradır.
Taxtakörpü su anbarı Azərbaycanın ən iri torpaqbəndli su
anbarıdır. Bu anbarın bəndi hətta Avropada ən böyük torpaq
b
ənd hesab olunur.
Su anbarına suyun fasiləsiz daxil olmasını təmin etmək
üçün bir sıra təmir-tikinti və quraşdırma işləri həyata keçiril-
mişdir. Belə ki, Azərbaycan Respublikasının şimal sərhədində
yerl
əşən Samur çayı üzərindəki Baş Hidroqovşaq və Baş
Suq
əbuledici əsaslı təmir olunmuşdur. Samur-Abşeron su
kanalının ilk 50 kilometrlik hissəsində isə təmir və yenidən-
qur
ma işləri başa çatdırılmışdır.
Su anbarına daxil olacaq suyun ilk mənbəyindən axıdıl-
ması üçün Xanarx kanalı, eləcə də Baş sudurulducu qurğu
istifad
əyə verilmişdir. Bu ərazidə inşa edilmiş təsərrüfatlar-
ar
ası beton kanalların uzunluğu 188 km.-ə bərabərdir.
Bu su anbarı tam işə düşdükdən sonra rayonumuzda möv-
cud olan k
ənd təsərrüfatına yararlı torpaqların bir hissəsinin
suvarılması məsələsinə də baxılacaq. Rayonumuzun dilbər bir
guşəsi Taxtakörpü haqqında topladığım bu məlumatları bir
Dostları ilə paylaş: |